Η εταιρική οικονομία άντεξε στην κρίση και η περαιτέρω στοχευμένη ανάπτυξη του υγιούς παραγωγικού ιστού της χώρας μπορεί να προσθέσει σε ετήσια βάση 0,7%-1% του ΑΕΠ, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 50.000 νέες θέσεις εργασίας. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της νέας μελέτης της PwC «Stars & Zombies: οι ελληνικές επιχειρήσεις βγαίνοντας από την κρίση».
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 2.000 εταιρείες στην Ελλάδα που αποτελούν ισάριθμες επενδυτικές ευκαιρίες», αναφέρει η PwC και εκτιμά ότι θα επέλθει τσουνάμι επιχειρηματικών deals αλλά ταυτόχρονα θα υπάρξει και μεγάλη εκκαθάριση εταιρειών που δεν θα αντέξουν.
Σύμφωνα με τα στελέχη της PwC από την αγορά λείπουν σε σχέση με τα προ της κρίσης επίπεδα, επενδύσεις ύψους 12 δις. ευρώ σε ετήσια βάση.
Όπως εξηγούν τα ίδια στελέχη, η δυναμική της επερχόμενης ανάπτυξης συντίθεται από επενδύσεις για αύξηση δυναμικότητας, συγχωνεύσεις/εξαγορές, αναδιάρθρωση δανείων και αύξηση των ιδίων κεφαλαίων, καθώς και απελευθέρωση περιουσιακών στοιχείων από εταιρείες χωρίς δυναμική.
Οι τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες και οι αξιόχρεες εταιρείες δεν θα έχουν πρόβλημα χρηματοδότησης. Πλέον το στοίχημα είναι πέρα από τα funds με σχετικά βραχυπρόθεσμο επενδυτικό ορίζονται που τοποθετήθηκαν πρόσφατα στις ελληνικές τράπεζες, να επενδύσουν στις ελληνικές εταιρείες στρατηγικοί επενδυτές και private equity funds με μακροπρόθεσμο ορίζοντα αποεπένδυσης.
Σε ποια κατάσταση βρίσκεται όμως το εταιρικό δυναμικό της χώρας;
Η PwC εξέτασε 2.950 επιχειρήσεις με έσοδα πάνω από 10 εκατ. ετησίως κατά τη χρονική περίοδο 2008-2012. Οι επιχειρήσεις αυτές αντιπροσωπεύουν το 85% των εσόδων και το 67% του παγίου ενεργητικού του πληθυσμού των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και περίπου το 25% του ΑΕΠ. Η PwC αξιολόγησε και κατέταξε τις επιχειρήσεις αυτές σε κατηγορίες από «Stars» έως και «Zombies», με κριτήρια τον μέσο όρο αύξησης του κύκλου εργασιών τους (2008-2012), την απόδοση των απασχολουμένων κεφαλαίων (ROCE) και τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους.
Ειδικότερα, 179 εταιρείες κατετάγησαν στην κατηγορία stars (τουλάχιστον 5% ετήσια αύξηση πωλήσεων, καθαρός δανεισμός προς ebitda 1,5 φορά, και απόδοση ιδίων κεφαλαίων άνω του 15%), άλλες 628 στην κατηγορία almost stars, 1.269 στην κατηγορία που είναι σε μεταίχμιο και μόνο το μέλλον θα δείξει αν θα βελτιώσουν ή θα επιδεινώσουν τα μεγέθη τους και 650 στην κατηγορία Zombies.
«Το θετικό συμπέρασμα που βγαίνει από τη μελέτη είναι ότι ενώ στην περίοδο της κρίσης μειώθηκε σημαντικά η οικονομική δραστηριότητα, δεν καταστράφηκε ο παραγωγικός ιστός της χώρας», αναφέρουν από την PwC και προσθέτουν: «από την έρευνα προκύπτει ότι τα οικονομικά μεγέθη περίπου 1.400 επιχειρήσεων από το δείγμα, στο τέλος του 2012 ήταν στα ίδια επίπεδα με αυτά του 2009».
Η κερδοφορία και η ανάπτυξη στην εταιρική οικονομία είναι συγκεντρωμένες στις εταιρείες Stars ενώ το χρέος είναι συγκεντρωμένο στις εταιρείες Zombies, των οποίων τα απασχολούμενα κεφάλαια στην οικονομία μειώθηκαν κατά 11 δισ. μεταξύ 2009-2012. Οι εταιρείες Zombies απορροφούν περισσότερους πόρους από ότι παράγουν και έχουν αρνητική επίδραση στις χρηματοροές του συνόλου των εταιρειών. Αντίθετα, οι εταιρείες με χαρακτηριστικά Stars αναπτύσσονται γρήγορα, είναι κερδοφόρες και έχουν χαμηλό δανεισμό.
Σύμφωνα με την PwC, δεν υπάρχει ισχυρή βάση για κλαδικές πολιτικές ανάπτυξης. Η αγορά λειτουργεί σε επίπεδο επιχειρήσεων και εκεί πρέπει να εστιάσουν οι πολιτικές.
Η μόνη βάση πολιτικών για την διευκόλυνση της κατανομής πόρων μέσα στην οικονομία, είναι η δημιουργία προϋποθέσεων για την εμφάνιση περισσοτέρων και μεγαλυτέρων Stars. Οι πολιτικές πρέπει να εστιάζουν και οι πόροι να κατευθύνονται στις επιχειρήσεις που έχουν συστηματική ανάπτυξη, υψηλή κερδοφορία και λελογισμένο δανεισμό σε σχέση με τις χρηματορροές τους.
Οι χώροι των υποδομών και του τουρισμού μπορούν να κινητοποιήσουν σημαντικά κεφάλαια σε σχετικά μικρό ορίζοντα και έχουν υψηλούς πολλαπλασιαστές που θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη πολλούς κλάδους. Όσον αφορά στην προσέλκυση κεφαλαίων, αυτή θα διευκολυνθεί από απλούστερο και σταθερό θεσμικό πλαίσιο, σταθερό φορολογικό καθεστώς και γρήγορη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
Η PwC υποστηρίζει ότι για την αναχρηματοδότηση του εταιρικού τομέα της εταιρικής οικονομίας, πρέπει σε έναν εύλογο χρονικό ορίζοντα να αναδιαρθρωθούν περίπου 15 δισ. ευρώ (25% των δανείων) και να απελευθερωθούν περιουσιακά στοιχεία, κυρίως από εταιρείες Zombies. Ακόμη, πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν περίπου 10 δισ. ευρώ (15% των δανείων) για να επανέλθει η συμβατότητα του δανεισμού με τη λειτουργική κερδοφορία περίπου 700 επιχειρήσεων.
Σχετικά με το ζήτημα της αντιμετώπισης του εταιρικού υπερδανεισμού, η PwC επισημαίνει ότι για τον χειρισμό των υπερχρεωμένων εταιρειών με παγιδευμένο δανεισμό είναι αναγκαία η αλλαγή του πτωχευτικού κώδικα. Από την άλλη πλευρά, βασικός στόχος της αναχρηματοδότησης δανεισμού είναι οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν μεν προβλήματα στην αποπληρωμή του, αλλά είναι βιώσιμες και έχουν θετικές προοπτικές.
Αναδιαρθρώνοντας άμεσα κεφάλαια 15 δισ. και μετατρέποντας σε κεφάλαια αυξημένου κινδύνου ακόμη 10 δισ., μπορεί να κινητοποιηθούν πρόσθετα 7 δισ. με τη μορφή αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου και να αποδοθούν πίσω στην παραγωγή περιουσιακά στοιχεία 2 δισ. Επιπλέον, η χρηματοδότηση και η αναχρηματοδότηση της εταιρικής οικονομίας θα δημιουργήσει πολλές ευκαιρίες εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Η συνεπής προσέγγιση της ανάπτυξης της εταιρικής οικονομίας απ’ όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (τράπεζες, εταιρείες, ΤτΕ, Κράτος) μπορεί να προσθέσει 0,7% – 1% στο ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2020, υποστηρίζει η PwC στη μελέτη της.
Η μελέτη της PwC παρουσιάστηκε χθες σε εκδήλωση που διοργάνωσε από κοινού με το Ελληνοβρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο
