Οι τακτικοί αναγνώστες της στήλης θα γνωρίζετε ότι σπανίως οι σελίδες αυτές αφιερώνονται σε εξειδικευμένα εγχειρίδια. Το πόνημα όμως του καθηγητή κ. Θεοδοσιάδη και των συνεργατών του για την Οπτική Τομογραφία Συνοχής (Οptical Coherence Τomography, ΟCΤ) καλεί για εξαίρεση. Βλέπετε, έχει διαγράψει μια αξιοσημείωτη πορεία: την πρώτη ελληνική έκδοσή του (του 2007) ακολούθησε η αγγλική έκδοση (του 2009), η οποία βρίσκεται εδώ και πολλούς μήνες στις πρώτες θέσεις της κατάταξης των βιβλίων Οφθαλμολογίας. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι τον περασμένο Απρίλιο το βιβλίο βρέθηκε στην πρώτη θέση στο διαδικτυακό βιβλιοπωλείο Αmazon, τον Αύγουστο του 2009 ήταν στην τέταρτη θέση και τον Φεβρουάριο του 2010 στην έκτη θέση. Με άλλα λόγια, ενώ συνήθως ξενόγλωσσα βιβλία τα οποία διαγράφουν μια λαμπρή πορεία στην αλλοδαπή μεταφράζονται στην ελληνική προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των ελλήνων φοιτητών, στην περίπτωση του πονήματος του κ. Θεοδοσιάδη και των συνεργατών του η πορεία ήταν η ακριβώς αντίστροφη. Επιπροσθέτως, το βιβλίο που πρωτογράφτηκε στην ελληνική και μεταφράστηκε στην αγγλική παραμένει στα ευπώλητα για χρονικό διάστημα που αποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα κλασικό σύγγραμμα.
Τι είναι όμως η Οπτική Τομογραφία Συνοχής; Πρόκειται για μια τεχνική απεικόνισης του εσωτερικού του ματιού η οποία άρχισε να εφαρμόζεται πειραματικά στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 και η οποία επέφερε μια πραγματική επανάσταση στην Οφθαλμολογία. Η αναίμακτη, μη επεμβατική αυτή τεχνική θυμίζει τους γνωστούς σε όλους μας υπέρηχους. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση για την παραγωγή των εικόνων του ματιού δεν αξιοποιούνται τα ηχητικά κύματα, αλλά το φως. Πολύ απλουστευμένα, η τεχνική συνίσταται στην ρίψη φωτός από μια φωτεινή πηγή στο προς εξέταση μάτι και στη συνέχεια στη συγκέντρωση του ανακλώμενου φωτός. (Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται η ταυτόχρονη «κάλυψη» του σκεδαζόμενου φωτός με τη βοήθεια ειδικών φίλτρων). Αυτό που επιτυγχάνει ο οφθαλμίατρος αξιοποιώντας την Οπτική Τομογραφία Συνοχής είναι η λήψη σειράς εικόνων υψηλής ευκρίνειας. Στην πράξη, οι εικόνες που λαμβάνονται είναι αντίστοιχες με εκείνες που θα είχαν ληφθεί αν ο οφθαλμίατρος είχε ανατάμνει το μάτι και είχε παρατηρήσει τις τομές στο μικροσκόπιο!
Σήμερα οι νέοι οφθαλμίατροι δεν μπορούν να διανοηθούν την επαγγελματική καθημερινότητά τους χωρίς την πολύτιμη συμβολή της Οπτικής Τομογραφίας Συνοχής, η οποία, παραδείγματος χάριν, τους επιτρέπει να γνωρίζουν επακριβώς την έκταση και το βάθος των καταστροφών που μπορεί να έχει υποστεί ένα μάτι στο οποίο πρέπει να παρέμβουν χειρουργικά. Παρ΄ όλα αυτά, όταν η τεχνική έκανε την εμφάνισή της έγινε δεκτή με συγκρατημένη αισιοδοξία. Ο καθηγητής Θεοδοσιάδης όμως, διαβλέποντας τις δυνατότητές της, έπεισε το ελληνικό υπουργείο Υγείας ότι η αγορά μιας συσκευής Οπτικής Τομογραφίας Συνοχής ήταν μια άριστη επένδυση. Ετσι, ο ίδιος και οι συνεργάτες του ήταν από τους πρώτους που την αξιοποίησαν και πρακτικώς συνέβαλαν στη διάδοσή της στη χώρα μας και όχι μόνο.
Η τεράστια εμπειρία των ελλήνων γιατρών της ομάδας του καθηγητή Θεοδοσιάδη αποτυπώνεται στο πόνημα που έγινε διεθνές μπεστ σέλερ. Στα 15 κεφάλαιά του αναδεικνύονται οι εφαρμογές της Οπτικής Τομογραφίας Συνοχής σε διάφορες παθήσεις των ματιών, από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδος (κεφ. 2) και τις διάφορες αμφιβληστροειδοπάθειες ως το γλαύκωμα (κεφ.
14). Ολα τα κεφάλαια κοσμούνται από πλήθος εικόνων, πράγμα το οποίο καθιστά το εγχειρίδιο ιδιαίτερα χρηστικό. Οι εικόνες είναι τριών ειδών: μια πρώτη απεικονίζει τη σχετική θέση της βλάβης στο μάτι, μια δεύτερη δείχνει την έγχρωμη εικόνα που λαμβάνεται με την εφαρμογή της Οπτικής Τομογραφίας Συνοχής, ενώ σε μια τρίτη, ασπρόμαυρη, με βέλη καταδεικνύονται οι παρατηρηθείσες βλάβες που επεξηγούνται στις λεζάντες. Μαζί με το επεξηγηματικό κείμενο και τις βιβλιογραφικές αναφορές, κάθε κεφάλαιο του βιβλίου αποτελεί μια ολοκληρωμένη ενότητα η οποία επιτρέπει σε κάθε οφθαλμίατρο, οπουδήποτε και αν εργάζεται, να χρησιμοποιήσει το βιβλίο ως διαγνωστικό μπούσουλα.
Είναι προφανές ότι η καθαρότητα του κειμένου σε συνδυασμό με την πληθώρα των εικόνων και την έμφαση που δόθηκε στη χρηστικότητα είναι οι λόγοι που κατέστησαν το πόνημα του κ. Θεοδοσιάδη παγκόσμιο μπεστ σέλερ. Σε μια περίοδο όπου τόσα μη κολακευτικά σχόλια ακούγονται για τη χώρα μας, μια επιστημονική συγγραφική πρωτιά τέτοιου βεληνεκούς είναι πραγματικά ευπρόσδεκτη.
soufleri@tovima.gr
