Οι προσπάθειες εκλαΐκευσης της επιστήμης είναι πάντοτε καλοδεχούμενες και με χαρά πληροφορηθήκαμε ότι η εκδοτική παραγωγή των νεοσύστατων εκδόσεων Αβγό (εμπορικό τέκνο των εκδόσεων Ωκεανίδα) θα αφορά βιβλία που κάνουν την επιστήμη ελκυστική σε όλους. Μεταξύ των πρώτων βιβλίων που λάβαμε από τις εκδόσεις Αβγό ήταν το «Γεμάτοι ζωή» της Μάρλεν Ζουκ, καθηγήτριας Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Ριβερσάιντ. Το βιβλίο πραγματεύεται την αναγκαστική συμβίωσή μας με μικροοργανισμούς και παράσιτα. Οπως μάλιστα σημειώνεται στην εισαγωγή, στόχος της συγγραφέως είναι να μας κάνει να αναθεωρήσουμε την άποψή μας για την ασθένεια.



Χωρίς αμφιβολία, το βιβλίο της Ζουκ είναι θελκτικό: μια προσεγμένη από αισθητικής πλευράς έκδοση (ωραίο εξώφυλλο, ελκυστική γραμματοσειρά…) και με έναν υπότιτλο που θα τραβούσε το μάτι ακόμη και όσων δεν ενδιαφέρονται για την επιστήμη. Διερωτάται όμως κανείς πόσους και ποιους αναγνώστες θα μπορούσε να κρατήσει ως το τέλος, καθώς η συγγραφέας αφενός μας παρουσιάζει έναν κυκεώνα συχνά αντιφατικών επιστημονικών ευρημάτων και αφετέρου θεωρεί ότι διαθέτουμε όλοι ένα ελάχιστο γνώσεων που θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε τα γραφόμενά της χωρίς περαιτέρω επεξηγήσεις. Παραδείγματος χάριν, στο πρώτο κεφάλαιο που τιτλοφορείται «Γιατί οι γιατροί χρειάζονται τον Δαρβίνο» η συγγραφέας φαίνεται να πιστεύει ότι ο μη ειδήμων αναγνώστης στον οποίο απευθύνεται είναι εξοικειωμένος με την εξελικτική θεωρία… (Θα ήταν ευχής έργον, αλλά πού τέτοια τύχη!). Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, στο επόμενο κεφάλαιο το οποίο πραγματεύεται την αύξηση των αλλεργιών στις δυτικές κοινωνίες, η Ζουκ αναζητώντας πιθανά γενετικά αίτια στο φαινόμενο σημειώνει: «Η αύξηση αυτών των ασθενειών ήταν πολύ απότομη για να έχει προκληθεί από τις αργές αλλαγές στις επαναλήψεις των γονιδίων στους πληθυσμούς». Δηλαδή;


Μια άλλη αδυναμία του βιβλίου είναι μάλλον ενδογενής της ελληνικής έκδοσής του, καθώς το χιούμορ που φαίνεται να υπάρχει στο πρωτότυπο χάνεται στη μετάφραση. Και όχι μόνο το χιούμορ: με απογοήτευση διαπιστώσαμε ότι ένας από τους πατέρες της Μοριακής Βιολογίας, ο βραβευμένος με Νομπέλ Γάλλος Φρανσουά Ζακόμπ γίνεται Τζέικομπ, ή ότι οι δροσόφιλες (κλασικά πειραματόζωα για γενετικές μελέτες) αναφέρονται απλώς ως μυγάκια. Παρά τις αδυναμίες του πάντως, το βιβλίο θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για να αναζητήσει κανείς περισσότερα για το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα που πραγματεύεται. Μεγάλη βοήθεια σε αυτό θα ήταν οι εκτενείς αναφορές στο τέλος του βιβλίου καθώς και ο μεταδοτικός ενθουσιασμός της συγγραφέως για το αντικείμενό της.