Γκάβιν Νιούσομ: Πώς ο πρώην της Γκιλφόιλ έγινε η νέα πολιτική απειλή για τον Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ ντυμένος ως Μαρία Αντουανέτα κοιτάζει τον θεατή με το γνωστό φιλικό του βλέμμα. Ο Ντόναλντ Τραμπ καταναλώνει χάμπουργκερ ενώ ένας στόλος drones παραδίδει χαρτοσακούλες με νέες προμήθειες από τα McDonald’s. O Ντόναλντ Τραμπ ως νήπιο κλαίει στο καθισματάκι του αρνούμενος το φαγητό του.

Τρία στιγμιότυπα με όλες τις αναγκαίες αρετές του διαδικτυακού πολιτικού τρολαρίσματος – εύστοχα, δηκτικά, διασκεδαστικά. Και ο ίδιος ο πρόεδρος θα συμφωνούσε, με τον τρόπο του.  Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε ότι αποκαλεί συστηματικά τον εμπνευστή τους «απόβρασμα», ενώ πρόσφατα δήλωνε με τη χαρακτηριστική του ελευθεροστομία ότι «θα έπρεπε να συλληφθεί».

Αν ο Δημοκρατικός κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ εκνευρίζει τόσο τον ηγέτη των απανταχού MAGA αναρτώντας στο Χ σχόλια με το δικό του στυλ, γράφοντας μόνο με κεφαλαία, διακινώντας κόκκινα καπελάκια με συνθήματα, αυτό δεν είναι γιατί τον αντιγράφει, είναι γιατί φαίνεται να ασκεί κάτι που στις ΗΠΑ μοιάζει από πέρυσι να αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία: αποτελεσματική αντιπολίτευση.

Χάρη σε αυτήν αποσπώντας κάτι που συνιστά το πολιτικό νόμισμα της εποχής μας, ήτοι την προσοχή του κοινού. Ευέλικτος, ευφραδής, τολμηρός, αγαπητός σε ενημερωτικά και κοινωνικά μέσα, ο Νιούσομ προηγείται στις περισσότερες δημοσκοπήσεις (αν και με βραχεία κεφαλή) του αντιπροέδρου Τζ. Ντ. Βανς σε μια δυνητική σύγκρουση ανάμεσά τους στις προεδρικές εκλογές του 2028. Προτού φθάσει βέβαια ως εκεί, καλείται να αποδείξει ότι διαθέτει και δύο άλλα βασικά χαρακτηριστικά: αντοχές και πολιτική ουσία.

Οι καταβολές του Γκάβιν Νιούσομ ταιριάζουν σε ένα γνώριμο αφήγημα του αμερικανικού βίου – διασυνδέσεις και αντιξοότητες. Ο πατέρας του Γουίλιαμ Αλφρεντ Νιούσομ ο Τρίτος υπήρξε δικαστής και έπειτα νομικός σύμβουλος του Γκόρντον Γκέτι, γιου και διαδόχου του μεγιστάνα του πετρελαίου Τζ. Πολ Γκέτι. Χώρισε όμως με τη μητέρα του Τέσα Τόμας όταν ο Γκάβιν ήταν τριών ετών και εκείνη χρειάστηκε να κάνει τρεις δουλειές, ως λογίστρια, γραμματέας και σερβιτόρα, για να μεγαλώσει αυτόν και την αδελφή του. Αναλαμπές από τον κόσμο του πλούτου ο Γκάβιν έβλεπε μέσω του Μπίλι Γκέτι, γιου του Γκόρντον και στενού φίλου του – ως έφηβος βρέθηκε μάλιστα μαζί του σε ένα σαφάρι στην Αφρική.

Ο Νιούσομ με τον Γκόρντον Γκέτι, γιο του μεγιστάνα των πετρελαίων Τζ. Πολ Γκέτι και τον Τζέρι Μπράουν στην οικοποιία του PlumpJack Winery το 2024

Για να σπουδάσει πάντως στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Κλάρα απαιτήθηκαν οι ικανότητές του στο μπέιζμπολ, με τις οποίες εξασφάλισε μια αθλητική υποτροφία – η δυσλεξία από την οποία υπέφερε επηρέαζε αρνητικά τη σχολική του απόδοση.

Σε ηλικία 25 ετών, από κοινού με τον Μπίλι Γκέτι, δημιούργησαν στην κοιλάδα Νάπα το οινοποιείο PlumpJack Wine & Spirits, ανοίγοντας στη συνέχεια μια σειρά από εστιατόρια και μπαρ στο Σαν Φρανσίσκο. Ο Νιούσομ φροντίζει να προβάλλει πάντοτε την εμπειρία του στον κλάδο της εστίασης ως εχέγγυο κατανόησης τόσο του επιχειρηματικού κόσμου όσο και αυτού της εργασίας. Αν και ο ίδιος βέβαια το διαφημίζει λιγότερο, η επιτυχία είναι επίσης δείγμα των διασυνδέσεων που κληρονόμησε από τον πατέρα του και έπειτα ανέπτυξε σε τέτοιο βαθμό ώστε να λέγεται σήμερα πως στο τηλέφωνό του έχει αποθηκευμένες περισσότερες από 10.000 επαφές.

Με την πρώτη σύζυγό του και νυν πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ το 2002

Γνωρίζοντας ότι ένας φιλόδοξος Καλιφορνέζος οφείλει να παρουσιάζει στο πλευρό του μια ισότιμα λαμπερή συμβία, έκανε και τις συζυγικές επιλογές του: πρώτα η τότε βοηθός εισαγγελέα, νυν πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έπειτα η σκηνοθέτρια και ηθοποιός Τζένιφερ Σίμπελ, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Δικτύωση, πραγματισμός, φωτογένεια τον έφεραν στο δημοτικό συμβούλιο του Σαν Φρανσίσκο το 1997, στη δημαρχία το 2004, στο αξίωμα του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας το 2019.

Με την δεύτερη σύζυγό του Τζένιφερ Σίμπελ, και τα τ΄σσερα παιδιά τους το 2023

Φλερτάροντας με την «ανδρόσφαιρα»

Ενας πολιτικός στη χώρα του Χόλιγουντ δεν μπορεί παρά να επιζητεί την προβολή. Διόλου παράξενο που ο Νιούσομ σε όλες του τις θέσεις επεδίωξε θεαματικές πρωτοβουλίες. Ως δήμαρχος, το 2004, επέτρεψε τον γάμο των ομοφυλοφίλων, όταν μείζονα στελέχη του δικού του κόμματος, όπως η Χίλαρι Κλίντον και ο Μπαράκ Ομπάμα, αντιτάσσονταν ακόμη δημοσίως σε αυτόν και ο τότε πρόεδρος Τζορτζ Μπους υιός ζητούσε τη συνταγματική απαγόρευσή του.

Ως κυβερνήτης, υπερασπίστηκε τις κατά δήλωσή του «χρυσές χήνες» της Πολιτείας, την κινηματογραφική βιομηχανία και τη Σίλικον Βάλεϊ, όταν βάλλονταν από ενθουσιώδεις μεταρρυθμιστές, αλλά ταυτόχρονα αύξησε τον κατώτατο μισθό ενώ υπέγραψε νομοθετικές ρυθμίσεις που διευκολύνουν τη δημιουργία εργατικών ενώσεων από τους υπαλλήλους της Uber και της Lyft. Εκτιμά το (μελετημένα) απρόβλεπτο: τον περασμένο Μάρτιο όχι μόνο ξεκίνησε το δικό του podcast («This Ιs Gavin Newsom») με πρώτο προσκεκλημένο τον μετέπειτα δολοφονηθέντα δεξιό ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ (σχεδόν μία εβδομάδα αργότερα ήταν η σειρά τού Στιβ Μπάνον να προσκληθεί), αλλά δήλωσε και στη διάρκειά του ότι θεωρεί «βαθιά αδικία» τη συμμετοχή διαφυλικών αθλητών σε γυναικείους αγώνες, κινήσεις αμφότερες λίαν αμφιλεγόμενες για εκπρόσωπο των προοδευτικών, πόσω μάλλον για κάποιον που λόγω της απόφασης του 2004 υπήρξε έμβλημα των liberals.

Παρόμοιες ενέργειες, όπως και η εκστρατεία τρολαρίσματος του 45ου και 47ου προέδρου στην οποία επιδίδεται από το περασμένο καλοκαίρι, κάνουν αρθρογράφους όπως οι Τζόσουα Γκριν και Ελιάχου Κάμισερ να θεωρούν ότι στοχεύει στην προσέλκυση ψήφων από το τραμπικό κοινό: «Κατά μία έννοια ο Νιούσομ μοιάζει να θέλει να ηγηθεί μιας δημοκρατικής εκδοχής της “ανδρόσφαιρας” (σ.σ.: manosphere), στην οποία υπερέχουν οι Ρεπουμπλικανοί» έγραφαν στο τεύχος Νοεμβρίου του «Bloomberg Businessweek». Εκείνος δεν το αρνείται. «Πρέπει να ομολογήσουμε ότι τους χαρίσαμε αυτό το έδαφος», έλεγε σε συνέντευξή του στο CNN στα μέσα του μήνα, «αγνοήσαμε την κρίση των ανδρών και των αγοριών».

Η μεγαλύτερη έως τώρα επιτυχία του έμοιαζε εξίσου λαϊκιστική στις απαρχές της. Το περασμένο καλοκαίρι το Τέξας αναδιάρθρωσε διά νόμου τις εκλογικές του περιφέρειες κατά τρόπο που προβλέπεται να αποδώσει στους Ρεπουμπλικανούς πέντε επιπλέον έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Καθώς η πλειοψηφία του κυβερνώντος κόμματος είναι η μικρότερη από το 1930 (219 βουλευτές έναντι 215) και οι ενδιάμεσες εκλογές του 2026 προβάλλουν στον ορίζοντα με ορατό το ενδεχόμενο της απώλειας του Σώματος, η απόφαση κατακρίθηκε ως ελάχιστα συγκαλυμμένη απόπειρα εξασφάλισης του ελέγχου του.

Παρεμβαίνοντας ταχύτατα, ο Γκάβιν Νιούσομ διακήρυξε στα μέσα Αυγούστου ότι η Καλιφόρνια θα προέβαινε δημοψηφισματικά στη δική της αναδιάρθρωση προκειμένου να αντισταθμίσει τις χαμένες έδρες του Τέξας με δημοκρατικές. Τότε η ανακοίνωση φάνηκε βεβιασμένη και η αρχική υποδοχή της υπήρξε χλιαρή. Αποδείχθηκε όμως στην πορεία ότι χτύπησε φλέβα: στις 15 Οκτωβρίου, ο «San Francisco Examiner» σημείωνε ότι η προεκλογική εκστρατεία είχε συγκεντρώσει περισσότερα από 200 εκατομμύρια δολάρια, στις 28 Οκτωβρίου ο Νιούσομ κάλεσε το κοινό να σταματήσει τις δωρεές, στις 4 Νοεμβρίου η Proposition 50 έγινε δεκτή με ποσοστό 64,35%.

Τον Νοέμβριο του 2018, ως εκλεγμένος κυβερνήτης, σε χειραψία με τον Ντόναλτν Τραμπ, όταν ακόμη δεν τον τρόλαρε. Στο μέσον ο τότε απερχόμενος κυβερνήτης, Τζέρι Μπράουν

Μαζί με την εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι στη Νέα Υόρκη, όπως και των Αμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ και Μάικι Σέριλ ως κυβερνητριών στη Βιρτζίνια και το Νιου Τζέρσεϊ, η «Prop 50» συμπλήρωνε, για πρώτη φορά μετά την ήττα της Κάμαλα Χάρις, την εικόνα μιας αντιπολίτευσης ικανής να αντιδράσει αποτελεσματικά. «Μην προκαλείς την αρκούδα» θα δήλωνε θριαμβευτικά στις 8 Νοεμβρίου σε ομιλία του στο Τέξας ο Γκάβιν Νιούσομ, υπενθυμίζοντας το αγρίμι-έμβλημα της σημαίας της Καλιφόρνιας.

Τα «αγκάθια» για το χρίσμα του 2028

Για όποιον ωστόσο αναζητεί αντεπιχειρήματα, ο πολιτικός βίος του Νιούσομ προσφέρει ουκ ολίγα. Η έξωθεν καλή μαρτυρία του τσαλακώθηκε το 2007, όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε συνάψει σχέση με τη γραμματέα του Ρούμπι Ρίπι, σύζυγο του φίλου και διευθυντή της προεκλογικής του εκστρατείας Αλεξ Τουρκ. Η ευθυκρισία του το 2020, όταν στο απόγειο της καραντίνας εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού εντοπίστηκε χωρίς μάσκα σε δείπνο γενεθλίων ενός λομπίστα στο εστιατόριο The French Laundry, ένα από τα πιο γνωστά (και ακριβότερα) παγκοσμίως, με τρία αστέρια Michelin.

Η εμπιστοσύνη στις ικανότητές του τον Ιανουάριο του 2025, όταν καταστροφικές πυρκαγιές κατέκαιγαν επί τρεις εβδομάδες το Πασίφικ Πάλισεϊντς, στην καρδιά του Λος Αντζελες, και αποκαΐδια ερειπωμένων κτιρίων κείτονταν εκατέρωθεν της Σάνσετ Μπούλεβαρντ. Η αξιοπιστία του ως συνεπούς προοδευτικού τον Μάιο του 2025, όταν δήλωνε «πρέπει να ανακτήσουμε τους δρόμους και τα πεζοδρόμιά μας», εξαγγέλλοντας την απομάκρυνση των καταυλισμών αστέγων από διάφορα σημεία της Πόλης των Αγγέλων. Τέτοιες αποσκευές κάνουν ακόμη και μια παλιά καραβάνα σαν τον Ντέιβιντ Αξελροντ, σχεδιαστή της καμπάνιας του Μπαράκ Ομπάμα το 2008 και το 2012, να επαινεί μεν τα επιτεύγματα του κυβερνήτη, να αναρωτιέται όμως στο «Bloomberg Businessweek» αν μπορεί να αποτελέσει την ιδέα του προέδρου που έχει κατά νου ένας μέσος Αμερικανός σε Πολιτείες όπου το glamour μετρά λιγότερο από ό,τι στην Καλιφόρνια.

Επιπλέον, οι τωρινές πρακτικές του δεν είναι αποδεκτές από όλους. Πολλοί παράγοντες του Δημοκρατικού Κόμματος ευνοούν πάντα ένα αντιθετικό πρότυπο του Ντόναλντ Τραμπ – τον ιδανικό μετριοπαθή πολιτικό που θα εκπέμπει αυτοκυριαρχία, ανωτερότητα και υψιπετή ρητορικό λόγο. Για αυτή την πτέρυγα που θεωρεί την Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές (AOC) ικανή μόνο για να ενθουσιάζει τη βάση, τον Ζόραν Μαμντάνι ακραίο ριζοσπάστη (παρά το ότι εκείνος ως γεννημένος εκτός ΗΠΑ δεν έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος) και τον Γκάβιν Νιούσομ φωνακλά λαϊκιστή, ο κυβερνήτης του Ιλινόι Τζέι Ρόμπερτ Πρίτσκερ ή ο ομόλογός του της Πενσιλβάνια, Τζος Σαπίρο, θα ήταν καλύτεροι σημαιοφόροι του κόμματος. Θεωρητικά, το επιχείρημα δεν είναι αστήρικτο: συνταγματικά απαγορεύεται στον Τραμπ να διεκδικήσει τρίτη θητεία, ο διάδοχός του δεν θα έχει ούτε το ύφος ούτε την αμεσότητα του λόγου του.

Ομως, αφενός η απήχηση των παραπάνω στις σφυγμομετρήσεις είναι ελάχιστη, αφετέρου ο κληρονόµος του τραµπισµού, ο Τζ. Ντ. Βανς ή οποιος άλλος είναι αυτός, θα διατηρήσει αναλλοίωτο το ρεπερτόριο της επιτυχίας – τους υψηλούς τόνους, την πόλωση, τις καταγγελίες των αντιπάλων. Ενα τέτοιο εγχειρίδιο πολιτικής συμπεριφοράς χρειάζεται αντίστοιχο αντίλογο. Η πιο δημοφιλής στιγμή του Τζο Μπάιντεν ήταν στα προεδρικά ντιμπέιτ του 2020 όταν είχε απευθυνθεί στον Τραμπ, ο οποίος τον διέκοπτε διαρκώς, λέγοντάς του: «Θα σκάσεις, άνθρωπέ μου;».

Το κυριότερο προσόν όμως του Γκάβιν Νιούσομ σε σχέση με όλους τους προηγούμενους είναι η ιδιότητά του να ξεγλιστρά. Διόλου αμελητέο χάρισμα για πολιτικό, του επιτρέπει να αλλάζει τους όρους της συζήτησης και να επιβιώνει επί μία εικοσαετία. Αλλοτε επιστρατεύει την ειλικρίνεια, όπως στην περίπτωση της εξωσυζυγικής σχέσης του 2007, όταν σε συνέντευξη Τύπου στο δημαρχείο δήλωσε ευθαρσώς: «Ολα όσα ακούσατε και διαβάσατε είναι αλήθεια». Αλλοτε την ευθεία αντεπίθεση, όπως στα μέσα αυτού του μήνα, όταν το ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι κατέθεσε μήνυση κατά της Καλιφόρνιας για το θέμα της αναδιάρθρωσης των εκλογικών περιφερειών: «Οι losers έχασαν στην κάλπη και θα χάσουν και στο δικαστήριο» ήταν η απάντηση. Αλλοτε απλώς παίρνει τις αποστάσεις του από το πρόβλημα, όπως πριν από 10 ημέρες, όταν η πρώην προσωπάρχης του Ντέινα Γουίλιαμσον συνελήφθη για απάτη και υπεξαίρεση, ενώ ο ίδιος στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30) στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας κατήγγειλε προ ημερών την περιβαλλοντική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ ως «επιστροφή στον 19ο αιώνα» και τον αποκαλούσε «χωροκατακτητικό είδος».

Κάπως έτσι, σύμφωνα με τον Μάικλ Γουίλνερ των «Los Angeles Times», «τρέχει μόνος του, μακριά από όλους, σε αναπεπταμένο πεδίο» αναφορικά με το χρίσμα των Δημοκρατικών για το 2028. Η κυβερνητική θητεία του λήγει το 2026, δεν μπορεί να διεκδικήσει τρίτη, άρα θα έχει άπλετο χρόνο για lobbying, ενώ το χρήμα θα ρεύσει από τους μεγιστάνες της τεχνολογίας. Χάρη στην Proposition 50 διαθέτει το αντιστασιακό αφήγημα που συνεγείρει τις «μπλε Πολιτείες».

Το αν οι ελιγμοί του, οι μετατοπίσεις και οι ανατοποθετήσεις σε σχέση με τους άξονες του πολιτικού φάσματος εδράζονται σε θεμέλια ικανά να στηρίξουν μια νέα, ευρύτερη συμμαχία, μένει να φανεί. Και τρία χρόνια προθέρμανσης για το 2028 είναι υπεραρκετά για να καεί στο ζέσταμα. Καύσιμο, όμως, αναντίρρητα υπάρχει μπόλικο και ονομάζεται «φιλοδοξία». Ο προκάτοχός του στη δημαρχία του Σαν Φρανσίσκο, Γουίλι Μπράουν, αυτήκοος μάρτυρας της πρόποσης των 30ών γενεθλίων του Γκάβιν Νιούσομ, το μακρινό 1997, τη μοιραζόταν με το «Bloomberg Businessweek»: «Μέχρι να βρεθούμε στη Λεωφόρο Πενσιλβάνια 1600» – με άλλα λόγια, στον Λευκό Οίκο.