Πέτυχα πριν από λίγες ημέρες στο Διαδίκτυο ένα θέμα για δύο νεαρές μηχανικούς οι οποίες δημιούργησαν έναν καινούργιου τύπου κολποδιαστολέα. Κολποδιαστολέας, για όσους δεν είστε γυναίκες ή/και γιατροί ή δεν παίρνετε μέρος κάθε εβδομάδα σε διαφορετικό τηλεπαιχνίδι γενικών γνώσεων, είναι το ιατρικό εργαλείο που εισέρχεται στον κόλπο για να «διευκολυνθούν» κάθε τύπου γυναικολογικές εξετάσεις, μεταξύ των οποίων και το περίφημο Τεστ Παπ.
Τα εισαγωγικά δεν ήταν τυχαία στο «διευκολυνθούν». Διότι ο κοινός κολποδιαστολέας (που εφευρέθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από τον Αμερικανό Μάριον Σιμς, βελτιώθηκε γύρω στο 1870 από τον συμπατριώτη του Φρανκ Γκρέιβς και χρησιμοποιείται ουσιαστικά απαράλλαχτος από τότε έως σήμερα) διευκόλυνε – χωρίς εισαγωγικά πια – όχι τις εξεταζόμενες, αλλά τους γιατρούς, που φυσικά στην πλειονότητα αυτών των σχεδόν 150 χρόνων ήταν άνδρες.
«Αυτό είναι»
Ούτε μας κάνει εντύπωση ότι κατά την πλειονότητα αυτού του ενάμιση αιώνα κανείς δεν ασχολήθηκε να βελτιώσει αυτό το όργανο, να το κάνει πιο «φιλικό» και για την ασθενή. Αντιλαμβάνομαι ότι για κάποιους – ή ακόμη και για κάποιες – μπορεί σήμερα όλη αυτή η συζήτηση να μοιάζει με παράπονο πολυτελείας.
Στην εποχή της διαρκούς αναζήτησης υγείας και ευεξίας, η λογική αναμενόταν να είναι «αυτή είναι η εξέταση, με αυτό το ιατρικό εργαλείο γίνεται, πρέπει να πας και να την κάνεις».
Κι εδώ, στην ανατροπή αυτής της λογικής, έγκειται το πρόβλημα με τη μη βελτίωση του κολποδιαστολέα. Διότι πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι γύρω στο 35% των γυναικών που ερωτήθηκαν σε σχετική έρευνα απάντησε ότι αισθάνεται φόβο ή πόνο κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης, κάτι που συχνά οδηγεί σε αποφυγή απαραίτητων γυναικολογικών εξετάσεων, και ένας από τους βασικούς λόγους είναι η οδυνηρή και άβολη εμπειρία με το συγκεκριμένο αντικείμενο.
Δηλαδή, για αυτόν τον λόγο μία στις τρεις γυναίκες δεν κάνει μια τόσο σημαντική εξέταση όπως το Τεστ Παπ.
Από μία άποψη, βέβαια, ο κολποδιαστολέας είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, όσο αφορά τον μισογυνισμό που διέκρινε – και δυστυχώς διακρίνει – την ιστορία της Ιατρικής. Διότι ακόμη και σήμερα κλινικές μελέτες και δοκιμές φαρμάκων γίνονται με βάση την ανδρική φυσιολογία, με αποτέλεσμα γυναίκες να μη λαμβάνουν τη σωστή φροντίδα ή να κινδυνεύουν από παρενέργειες.
Ακόμη και σήμερα, πόνοι γυναικών εκτιμώνται πιο συχνά ως ψυχοσωματικοί σε σχέση με των ανδρών, με αποτέλεσμα καθυστερημένες διαγνώσεις σοβαρών παθήσεων ή καταστάσεων. Ακόμη και σήμερα, η σεξουαλική υγεία και οι αναπαραγωγικές επιλογές μιας γυναίκας συχνά κρίνονται από τις πολιτικές αποφάσεις ανδρών.
Ακόμη και σήμερα, για να μην πω ειδικά σήμερα, η διαδικασία του τοκετού έχει σχεδόν βιομηχανοποιηθεί με τη διαδικασία της καισαρικής, στο όνομα μιας αμφίβολης ασφάλειας. Τουλάχιστον σήμερα, έχουμε γλιτώσει από το αγαπημένο μου παράδειγμα ιατρικού σεξισμού.
Το διάστημα που ήταν νόμιμη η λοβοτομή, και παρότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία ανά χώρα, υπολογίζεται ότι οι γυναίκες που υποβλήθηκαν στη διαδικασία ξεπερνούσαν το 60% του συνόλου.
Ένας αριθμός…35 χρόνια πήρε στο Υπουργείο Υγείας της Ιαπωνίας να εγκρίνει το «χάπι της επόμενης μέρας» και 6 μήνες για να εγκρίνει το Viagra.
Χωρίς ελαφρυντικά
Και κάτι τελευταίο, μια και επιστρέψαμε στο παρελθόν. Ο προαναφερθείς Μάριον Σιμς, ο εφευρέτης του πρώιμου σύγχρονου κολποδιαστολέα – λέω σύγχρονου, γιατί με κάποια μορφή το όργανο υπάρχει από την εποχή της Αρχαίας Ρώμης – είχε κατηγορηθεί αναδρομικά πριν από λίγα χρόνια, επειδή έκανε πειράματα σε αφροαμερικανίδες σκλάβες και επεμβάσεις χωρίς αναισθησία.
Αν για αυτόν αποτελούν ελαφρυντικά ότι η δουλεία τότε, λίγα χρόνια πριν από τον Αμερικανικό Εμφύλιο, ήταν μια πραγματικότητα και η αναισθησία μια πολύ πρόσφατη εφεύρεση, τι δικαιολογία έχουμε εμείς σχεδόν δύο αιώνες μετά ώστε να επιτρέπουμε να συντηρείται η επικίνδυνη πατριαρχική λογική στην άσκηση της ιατρικής;
