«Είναι θλιβερό, και τολμώ να πω εξευτιλιστικό, να δίνεις δυο χρόνια μάχη για να περάσεις στη σχολή των ονείρων σου και να κινδυνεύεις να χάσεις τις σπουδές σου επειδή δεν βρίσκεις στέγη» λέει – εμφανώς οργισμένος – μιλώντας στο «Βήμα» ο Σταύρος Κόκκινος, εφετινός επιτυχών στη Σχολή Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής στο Ρέθυμνο, που μάταια αναζητεί το τελευταίο διάστημα, μαζί με τους γονείς του, κατοικία στην πόλη. «Τελειώνω το στρατιωτικό και οι γονείς μου ξεκίνησαν να ψάχνουν νωρίτερα από εμένα στέγη. Αποτέλεσμα της έρευνας, μηδέν. Τα ποσά που ζητούν είναι εξωπραγματικά και θέλουν τον Ιούνιο να έχεις φύγει» προσθέτει απογοητευμένος. Ο ίδιος, όπως και οι περισσότεροι εφετινοί επιτυχόντες των πανελλαδικών εξετάσεων, σε αντίθεση με τους συνομήλικούς του στο εξωτερικό (σύμφωνα με έρευνα της American Psychological Association για το 2023, σε 14 κρατικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ περί το ενα τέταρτο των σπουδαστών έχουν συγκατοικήσει) και κόντρα με μια πρακτική που επικρατούσε και στη χώρα μας (σε ποσοστό 1 προς 2 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’90), δεν έχει σκεφτεί τη συγκατοίκηση.

«Προτιμώ να ζήσω μόνος μου και δεν ψάχνω συγκάτοικο. Θέλω να έχω το κεφάλι μου ήσυχο» εξηγεί ο επιτυχών των εφετινών Πανελλαδικών. Καθώς, δε, τα έχει βρει ζόρικα στην ανεύρεση στέγης, προσθέτει πως «είτε δεν θα κατέβω καθόλου στο Ρέθυμνο το πρώτο έτος, είτε θα ξεκινήσω τους δυο πρώτους μήνες μένοντας σε ξενοδοχείο. Μετά βλέπουμε…».

«Ζητούν 300 ευρώ για τρώγλες»

Τα τελευταία χρόνια, λόγω κορεσμού στον χώρο των ακινήτων, υψηλότερης ζήτησης από την προσφορά και του Airbnb, ειδικότερα στα νησιά (Επτάνησα, Κρήτη, Ρόδος), η «εκμετάλλευση» στον χώρο της φοιτητικής κατοικίας έχει χτυπήσει «κόκκινο», επισημαίνει και η Μ. Π., δευτεροετής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιόνιου Πανεπιστημίου, με πικρή προσωπική εμπειρία, που «αναγκάστηκε», όπως τονίζει, να συγκατοικήσει. «Για τρώγλες, με μούχλα, ζητούν στο νησί 300 ευρώ» αποκαλύπτει. Βολεύτηκε σε ένα δυάρι στην Κέρκυρα, «αναγκαστικά με συγκάτοικο», εργαζόμενη παράλληλα σε χώρο spa, για να μπορεί να αντεπεξέλθει στα έξοδα. «Αν μπορούσα θα έμενα όμως μόνη» υπογραμμίζει.

Η Μαρία Αναστασάκη έχει «σαρώσει» την αγορά ακινήτων στην πρωτεύουσα για τον ανιψιό της από την Κρήτη, εφετινό επιτυχόντα στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο. «Στο Κέντρο ό,τι διατίθεται για ένα άτομο είναι ισόγειο-ημιυπόγειο, παλιά κατασκευή, με υγρασίες. Το κόστος κινείται μίνιμουμ στα 300-350 ευρώ» αναφέρει. Στου Γκύζη αντίκρισε αποσβολωμένη «τρύπα 12 τ.μ., με τη λεκάνη κάτω από μια σκάλα, χωρίς καν ντουζιέρα, προς 250 ευρώ». Στο Κολωνάκι «βάφτιζαν δυάρι ένα διαμέρισμα που είχε κλείσει παράνομα το μπαλκόνι για να γίνει κουζίνα και ζητούσαν 450 ευρώ» προσθέτει. Το ενδεχόμενο συγκατοίκησης δεν το σκέφτεται; «Δεν το θέλει ούτε ο ανιψιός μου ούτε η οικογένειά του. Αν βρισκόταν παιδί από γνωστή οικογένεια, ίσως το συζητούσαν» διευκρινίζει.

«Δεν έχουν παιδιά οι ίδιοι;»

«Μου φαίνεται εξωπραγματικό ότι κερδοφορούν με το αίμα μας, διαθέτοντάς μας άθλια διαμερίσματα. Δεν έχουν και οι ίδιοι παιδιά;» αναρωτιέται η εισαχθείσα στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης Χ. Κ., που καθώς συνομιλούσε με μεσίτες και ιδιοκτήτες για να κλείσει ραντεβού, οι τιμές των φοιτητικών κατοικιών ανέβαιναν. «Μέσα σε μια ημέρα τα 300 ευρώ είχανε γίνει 350. Στην πραγματικότητα όλη αυτή η κατάσταση μας στερεί το δικαίωμα να σπουδάσουμε» λέει χαρακτηριστικά στο «Βήμα». Πάντως, όπως λέει, ο θείος της βρίσκεται ήδη στην Κρήτη προς αναζήτηση οικονομικής στέγης. «Αν τα ενοίκια ήταν φυσιολογικά, οι γονείς μου θα μπορούσαν να με στηρίξουν. Τώρα είμαστε σε προβληματισμό» προσθέτει, διευκρινίζοντας ότι έχει αποκλείσει τη λύση της συγκατοίκησης. «Ούτως η άλλως, τα τετραγωνικά των διαμερισμάτων που διατίθενται είναι απαγορευτικά».

Η τριτοετής πλέον φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών και Σαμιώτισσα Μαρίζα Διβανέ βασανίστηκε να βρει στέγη στην αχαϊκή πρωτεύουσα, επειδή, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων (ημέρα Παρασκευή), «καταφέραμε να φτάσουμε στην πόλη τη Δευτέρα. Μέσα στο Σαββατοκύριακο είχαν ήδη πιάσει τα διαθέσιμα σπίτια παιδιά από την Πελοπόννησο και την Αθήνα». Μέσω μεσίτη βρήκε στο κέντρο μια «τρώγλη», προς 320 ευρώ, όπου «λόγω υγρασίας σιγά-σιγά μούχλιασαν τα πάντα». Η ίδια είχε σκεφτεί τη συγκατοίκηση ως λύση… επιβίωσης, αλλά οι γονείς της – ιδίως ο πατέρας της που είχε ως φοιτητής σχετική εμπειρία – της το απέκλεισαν διά ροπάλου.

«Εξτρα βάρος το να ταιριάξεις»

Ο Σταμάτης Οικονόμου, τριτοετής Ψυχολογίας στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στη Φλώρινα, δηλώνει τυχερός που βρήκε αμέσως 50 τ.μ. προς 220 ευρώ, χωρίς συγκάτοικο. «Είναι έξτρα βάρος το να ταιριάξεις με άλλο άτομο. Θέλεις και τον προσωπικό σου χώρο» αναφέρει, προσθέτοντας ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για συγκατοίκηση φοιτητών στην πόλη. «Τα παιδιά που δεν βρίσκουν σπίτι μένουν τελικά σε ξενοδοχείο προς 300 ευρώ. Η Φλώρινα είναι φθηνή πόλη».

Λόγω της εφετινής εκτίναξης (10%) των τιμών στη φοιτητική στέγη, η Ντίνα Καραμήτσου, μητέρα εισαχθείσας σε σχολές στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα και στην Κομοτηνή, κάνοντας τη… λογίστρια, προέκρινε ασυζητητί τη λύση της Κομοτηνής. «Τα ενοίκια που ζητούν στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα είναι παράλογα» δηλώνει. Στο τέλος του μήνα θα ανηφορίσει στην πόλη για κατ’ ιδίαν έρευνα, χωρίς να έχει βάλει εντός κάδρου το ενδεχόμενο της συγκατοίκησης. Γιατί; «Δεν ξέρεις ποιος θα σου τύχει. Είναι ρίσκο η συγκατοίκηση. Δεν θα το πάρουμε».

Διπλάσια τα ενοίκια μέσα σε μια πενταετία

Η γκρίνια για τη φοιτητική κατοικία έχει βάση; Διπλασιασμό, εντός μιας 5ετίας, των ενοικίων στη φοιτητική στέγη πανελλαδικώς καταγράφει ο πρόεδρος του Συλλόγου Κτηματομεσιτών Αττικής Λευτέρης Ποταμιάνος. «Από το 2017 η αύξηση αγγίζει το 45%-50%» διευκρινίζει μιλώντας στο «Βήμα». Η αύξηση ειδικότερα από πέρυσι «φτάνει το 10%». Τα αίτια είναι σύνθετα: Ελλειψη διαθέσιμων ακινήτων, καθώς «μειώνεται κάθε χρόνο το απόθεμα και είναι μεγαλύτερη η ζήτηση». Μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας, «οι 56.000 οικοδομικές άδειες πανελλαδικά το 2005 έπεσαν εφέτος στις 10.000». «Κλείδωμα» μεγάλου στοκ ακινήτων από funds πρωτίστως και τράπεζες δευτερευόντως. Και τέλος, «εκτίναξη» της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Βάσει έρευνας του Συλλόγου Κτηματομεσιτών Αττικής, σε 40 περιοχές της Αττικής η μέση τιμή του τ.μ. ανέρχεται στα 12 ευρώ (από 10,5 ευρώ το 2022). «Στο Κέντρο δεν βρίσκεις φοιτητική στέγη 30 τ.μ. κάτω από 350 ευρώ. Στα νησιά είναι ακόμη υψηλότερες οι τιμές».
Ο Σύλλογος Κτηματομεσιτών προτείνει τη λύση της συγκατοίκησης, μοντέλο που «είχε εφαρμοστεί στη χώρα μας τη δεκαετία του ‘80 μέχρι αρχές του ‘90, εποχή που ένας φοιτητής στους δυο στη χώρα συγκατοικούσε». Από τα «χρόνια όμως της ευμάρειας η κουλτούρα της συγκατοίκησης είχε αποβληθεί». Σήμερα «το μοντέλο που έχει στο μυαλό του ο έλληνας γονιός είναι το παιδί του να μένει σε ένα σπίτι μόνο του» δηλώνει.
Παρ’ όλα αυτά, εφέτος κάτι έχει αλλάξει, υπογραμμίζει ο πρόεδρος Συλλόγου Κτηματομεσιτών Αττικής στο πεδίο της συγκατοίκησης. «Στις 10 μισθώσεις φοιτητικής στέγης βλέπουμε 1 με 2 να ζητούν συγκάτοικο».