Λίγο πριν από τη χειροτονία και την ενθρόνισή του, ο νεοεκλεγείς Αρχιεπίσκοπος Σινά Συμεών (Παπαδόπουλος) μιλάει στο «Βήμα» για τον δικαστικό και πολιτικό αγώνα προκειμένου να κατοχυρωθεί το καθεστώς της Μονής στην Αίγυπτο, για το τι χρειάζεται η Μονή προκειμένου να είναι βιώσιμη, για την υπέρβαση του διχασμού και τις σχέσεις με τις άλλες Εκκλησίες.
Εχετε μιλήσει για τη μοναδικότητα του τοπίου του Σινά και την πνευματική του διάσταση. Πιστεύετε ότι κινδυνεύει από την τουριστική εκμετάλλευση;
«Στον τόπο του Σινά ή θα πας και δεν θα μπορείς να μείνεις ή θα πας και δεν θα μπορείς να φύγεις, να αποκολληθείς. Ολοι οι μοναχοί βιώνουμε την ένωση γύρω από την ιερότητα του τόπου και του τοπίου. Η τουριστικοποίηση είναι ένας κοινός κίνδυνος σε όλον τον κόσμο, μηδέ του Αγίου Ορους εξαιρουμένου. Τα σύγχρονα μέσα μετακίνησης και οι διαθέσεις των ανθρώπων έχουν καταστήσει τον τουρισμό μια “βαριά βιομηχανία” σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου. Στο Σινά έρχονται περιηγητές, προσκυνητές και απλοί τουρίστες. Οι αγκάλες της Μονής είναι ανοικτές προς όλους.
Ενα μέρος της Μονής είναι πάντα προσβάσιμο σε ορισμένες ώρες, ώστε ο κόσμος να επισκέπτεται τον ναό, το σκευοφυλάκιο, την Αγία Βάτο, χωρίς να επηρεάζεται η συνολική ζωή της Μονής. Μια μουσειοποίηση δεν θα ωφελούσε κανέναν. Ολοι, περιηγητές, προσκυνητές και τουρίστες, έρχονται στο Σινά για να δουν έναν χώρο ζωντανό επί 15 αιώνες, όχι ένα μουσείο του παρελθόντος. Η επίσκεψη σε μια ζώσα κοινότητα με σπάνια μακραίωνη επιβίωση διαθέτει μια έλξη αλλιώτικη, πιο πνευματική.
Πρόκειται για τόπο που εκπέμπει αίσθηση ιερότητας στους ανθρώπους της πίστεως, αλλά προκαλεί το ενδιαφέρον ανθρώπων όλων των θρησκειών και λαών. Ελπίζουμε αυτό να γίνει κατανοητό. Με την αιγυπτιακή πολιτεία πάντα οι εν Αιγύπτω Ελληνες είχαν και έχουν καλές σχέσεις. Σε παρόμοια λεπτά θέματα χρειάζεται βεβαίως η αρωγή της ελληνικής πολιτείας, η οποία δύναται να συνομιλήσει σε διεθνές πολιτικό επίπεδο με την αιγυπτιακή, όπως και παγκόσμιων οργανισμών».
Στόχος είναι η δικαστική επίλυση ή μια διεθνής πολιτική συμφωνία;
«Επιχειρούνται και τα δύο, με έμφαση στο ότι το θέμα αφορά τη διεθνή κοινότητα και δεν περιορίζεται στο εσωτερικό της Αιγύπτου. Το δικαστικό μέρος είναι εν εξελίξει και χρειάζεται ισχυρή υποστήριξη σε διεθνές επίπεδο. Βρισκόμαστε σε σημείο που χρειάζεται αναίρεση σε τρίτο επίπεδο, δηλαδή στο αντίστοιχο του Αρείου Πάγου. Η δευτεροβάθμια απόφαση του Εφετείου, παρ’ όλο που σε δύο σημεία βελτιώνει την πρωτοβάθμια απόφαση ως προς τα πρόσωπα των μοναχών και την παρουσία τους, ωστόσο αμφισβητεί τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα της Μονής και παρέχει μόνο ένα είδος χρησικτησίας.
Χρειάζεται, λοιπόν, αναίρεση των αποφάσεων του δευτεροβάθμιου επιπέδου από το τριτοβάθμιο. Είναι, όμως, πολύ σημαντική μια πολιτική συμφωνία λόγω των καλών σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, Ελλάδας και Αιγύπτου. Υπάρχει ανάμεσα σε εμάς και τους Αιγυπτίους μια παραδοσιακή φιλική σχέση που αποτρέπει ακραίες καταστάσεις. Κάνουμε προσπάθεια να έχουμε τους μέγιστους δυνατούς καρπούς, αλλά είναι δυσκολότερο να εξασφαλιστεί η πλήρης κυριότητα παντού.
Προσπαθούμε για την εξασφάλιση της ζωής και του χώρου λατρείας του μοναστηριού, αλλά και όλων των ιερών χώρων του Σινά. Στοχεύουμε σε λύσεις μέσα από τη συνομιλία των δύο χωρών. Σε επερχόμενη συμφωνία θα υπάρχει και παρουσία της Μονής σε αυτή. Τώρα βρισκόμαστε στο επίπεδο της συζητήσεως και της ελπίδας. Δεν δικαιούμεθα να είμαστε απαισιόδοξοι».
Ποια είναι τα σημαντικά ζητήματα για τη βιωσιμότητα της Μονής;
«Παρακαλούμε επί χρόνια να δίνονται στους μοναχούς μακροχρόνιες άδειες παραμονής και όχι βίζες λίγων μηνών. Πιστεύουμε ότι το θέμα αυτό θα διευθετηθεί. Ελπίζουμε στο μέλλον να αποδίδεται αιγυπτιακή υπηκοότητα σε όλους τους μοναχούς και όχι μόνο στον Αρχιεπίσκοπο, όπως συμβαίνει τώρα. Τα λεγόμενα “ακίνητα” της Μονής στο Σινά δεν αποτελούν υλικό πλούτο, αλλά πνευματικό.
Είναι “καθίσματα”, δηλαδή ναΰδρια με λίγα κελιά, που μπορεί σπανίως να έχουν γύρω τους μικρά κηπίδια, αλλά συνήθως μόνο λίγα δέντρα. Πρόκειται για τόπους ασκήσεως και πνευματικής αναψυχής που τους ζωντανεύουν μοναχοί που μεταβαίνουν εκεί δυο-τρεις κάθε φορά. Στους Αγίους Σαράντα υπάρχει ελαιώνας που αποφέρει λάδι αναγκαίο για τη Μονή και τους Βεδουίνους. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για χώρους εκμεταλλεύσιμους που μπορεί να αποφέρουν χρήματα.
Η αφαίρεση των τόπων αυτών θα ήταν μια αποξένωση, σαν να μας κόβουν ένα μέλος του σώματός μας. Πρόκειται για χώρους που δεν είναι προς πώληση. Κάτι τέτοιο θα ήταν ιεροσυλία. Αν χρειαστεί, η Μονή μπορεί να υπογράψει υποσχετικό ότι δεν πρόκειται ποτέ να μεταβιβαστούν αλλού οι χώροι αυτοί, αλλά θα είναι εσαεί μέρος της Μονής. Από τα “καθίσματα” επωφελούνται κυρίως οι Βεδουίνοι, γιατί υπάρχει στο καθένα φύλακας Βεδουίνος μισθοδοτούμενος από τη Μονή. Οι νομικές και πολιτικές κινήσεις θα διασαφηνίσουν ότι Μονή του Σινά δεν είναι μόνο το κάστρο, αλλά όλοι οι ιεροί τόποι της χερσονήσου».
Επικοινωνείτε με τον προηγούμενο Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό; Εχουν ξεπεραστεί τα προβλήματα διχασμού;
«Τα ζητήματα βαίνουν προς λύση. Το απέδειξε η παμψηφεί εκλογή από όλους τους μοναχούς. Μερικοί μοναχοί βρίσκονται τώρα εν Ελλάδι. Βάσει του καταστατικού, είχαν δυνατότητα να ψηφίσουν μέσω εγγράφου εξουσιοδοτήσεως.
Αυτό λέγεται “σύμψηφο” και συμβαίνει ανέκαθεν, εφόσον η Μονή έχει πολλά μετόχια και οι μετακινήσεις είναι δύσκολες. Εγινε χρήση “συμψήφου” στην εκλογή και η ομοφωνία καταδεικνύει την υπέρβαση των ζητημάτων. Ηλθα μόλις στην Αθήνα και επίκειται συνάντηση με τον προηγούμενο Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό. Επικοινωνία υπάρχει ήδη με τους μοναχούς που βρίσκονται στην Ελλάδα».
Ποιες είναι οι σχέσεις της Μονής Σινά με τις άλλες Εκκλησίες, όπως με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και το Οικουμενικό Πατριαρχείο;
«Στις 19 Οκτωβρίου θα γίνει η χειροτονία από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Η σχέση της Μονής Σινά με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τα θέσμια. Η Αρχιεπισκοπή Σινά είναι αυτόνομη Εκκλησία, αλλά δεν είναι αυτοκέφαλη. Για να είναι μια Εκκλησία αυτοκέφαλη, χρειάζεται μια σύνοδο με αρχιερείς, ιερείς κ.ο.κ. Είμαστε, πάντως, μια αυτόνομη Εκκλησία και αυτοδιοίκητη από τον ηγούμενο και τη σύναξη που εκλέγει η αδελφότητα. Αλλά σε κάποια θέματα υπάρχει αναφορά στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων λόγω του ότι είμαστε στους Αγίους Τόπους, λ.χ. σε θέματα χειροτονίας του Αρχιεπισκόπου, σε θέματα δικαστικά.
Δηλαδή, αν χρειαστεί να υπάρξει κρίση εκ μέρους των πατέρων απευθύνονται στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων ή μπορεί ο Αρχιεπίσκοπος να απευθυνθεί στον Πατριάρχη. Επομένως, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έχει συγκεκριμένο ρόλο, χωρίς να εμπλέκεται στη διοίκηση. Η αυτονομία της Μονής Σινά είναι παραδεδομένη με πανάρχαια έγγραφα, σιγίλια Πατριαρχών και μάλιστα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Οι σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι άριστες. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μου έδωσε συγχαρητήρια αμέσως μετά την εκλογή. Μετά τη χειροτονία και την ενθρόνιση επίκειται επίσκεψη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο».
Τι θα επιδιώξετε ως Αρχιεπίσκοπος Σινά;
«Ο εκκλησιαστικός άνθρωπος δεν είναι πολιτικός για να κάνει προγραμματικές δηλώσεις. Ακολουθεί τη ζωή της Μονής κατά τα θέσμια. Προσπαθεί να συμβάλει στην ενότητα· να συνενώσει και χώρους εξωεκκλησιαστικούς, όπως πολιτικούς και άλλους ανθρώπους που μπορούν να βοηθήσουν· να πραγματοποιήσει συνθέσεις. Πάνω από όλα, να οδηγήσει τους μοναχούς στη σωτηρία, να μη σκανδαλίζει τον λαό και να κρατήσει τον τόπο στη θέση του».
