Η Βρετανία επαναπροσεγγίζει την Ευρώπη μέσω του προγράμματος Erasmus

Για πολλούς νέους Βρετανούς, η απόφαση της χώρας τους να αποχωρήσει από το πρόγραμμα Erasmus -το επιτυχημένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1987, με σκοπό την κινητικότητα των φοιτητών και τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων-, αποτέλεσε μία από τις πιο δυσάρεστες, αν όχι οδυνηρές, συνέπειες του δημοψηφίσματος του 2016 για το Brexit, με το οποίο η Βρετανία αποχώρησε από την ΕΕ.

Γι αυτό και οι νέοι Βρετανοί υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, τη χθεσινή ανακοίνωση της κυβέρνησης των Εργατικών του Κιρ Σταρμερ, για την επανένταξη της Βρετανίας στο συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, αρχής γενομένης από το 2027.

100.000 άνθρωποι θα ωφεληθούν από το 2027

Η πρωτοβουλία σηματοδοτεί την επαναπροσέγγιση της Βρετανίας με την ΕΕ, υπόσχεση την οποία είχε δώσει προεκλογικά ο Στάρμερ, δέκα σχεδόν χρόνια μετά το Brexit. H επιστροφή της Βρετανίας στο Erasmus αναμένεται να προσφέρει ευκαιρίες κινητικότητας και ανταλλαγών σε φοιτητές, μαθητευόμενους, ενήλικες εκπαιδευόμενους, αλλά και σε προσωπικό εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και σε επαγγελματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στους τομείς της νεολαίας και του αθλητισμού.

Η βρετανική πλευρά εκτιμά ότι έως και 100.000 άνθρωποι μπορούν να επωφεληθούν από τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του προγράμματος.

Σύμφωνα με το BBC, στο πρόγραμμα θα συμμετάσχουν, πέραν των 27 χωρών της ΕΕ, και έξι ακόμη χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ: η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, η Βόρεια Μακεδονία, η Νορβηγία, η Σερβία και η Τουρκία. Το 2019, η τελευταία χρονιά πριν από την πανδημία του κορωνοϊού, κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχε ακόμη στο Erasmus, οι πιο δημοφιλείς προορισμοί για τους Βρετανούς φοιτητές, ήταν η Ισπανία, η Γαλλία και η Γερμανία. Επίσης η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες παραδοσιακά υποδέχονταν μεγάλο αριθμό βρετανών σπουδαστών.

Ο Στάρμερ «υπέκυψε» στις απαιτήσεις των Βρυξελλών

Η επανένταξη ωστόσο της Βρετανίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, προκάλεσε πολιτική αντιπαράθεση καθώς οι αντιπολιτευόμενοι Συντηρητικοί, υποστηρίζουν ότι ο Κιρ Στάρμερ «υπέκυψε» σε «μια μεγάλη απαίτηση των Βρυξελλών» και επιπλέον, χωρίς να λάβει τίποτε σε αντάλλαγμα.

Καθώς το κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 570 εκατομμύρια λίρες (650 εκατομμύρια ευρώ), το Erasmus είναι «πολύ πιο δαπανηρό» από το βρετανικό πρόγραμμα Turing, το οποίο, από το 2021 είχε αντικαταστήσει το Erasmus.

Η κυβέρνηση Στάρμερ ανέφερε πάντως ότι εξασφάλισε πιο «ισορροπημένους» όρους γα τη συμμετοχή της Βρετανίας στο πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένης της έκπτωσης 30% σε σχέση με τους βασικούς όρους συμμετοχής. Δεν έχει ωστόσο διευκρινίσει τι θα συμβεί με το πρόγραμμα Turing, το οποίο θεσπίστηκε το 2021 από τους Συντηρητικούς.

Ο Τιμ Μπράντσο, επικεφαλής του Russell Group, του ομίλου που εκπροσωπεί 24 από τα καλύτερα βρετανικά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων της Οξφόρδης, του Κέιμπριτζ, του Εδιμβούργου, της Γλασκώβης, το LSE, το King’s College και το Imperial College του Λονδίνου, εξέφρασε, στο BBC, την ικανοποίηση του για την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης διότι θα δώσει καταπληκτικές ευκαιρίες τόσο σε φοιτητές όσο και σε ενήλικες εκπαιδευόμενους.

Όταν το πρόγραμμα επαναλειτουργήσει το 2027, οι υποψήφιοι θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για συμμετοχή στο Erasmus, μέσω του σχολείου ή του πανεπιστημίου τους, εφόσον το συγκεκριμένο ίδρυμα συμμετέχει στο πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να κάνουν οι φοιτητές πανεπιστημίου ή κολεγίου, οι μαθητευόμενοι σε επαγγελματική κατάρτιση, οι μαθητές σχολείων στο πλαίσιο τάξης ή ομάδας, οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι μέσω οργανισμού εκπαίδευσης ενηλίκων, το εκπαιδευτικό προσωπικό (προκειμένου να μετακινηθεί για εκπαίδευση ή για διδασκαλία στο εξωτερικό) αλλά και εθελοντές σε οργανώσεις νεολαίας (για κατάρτιση ή εργαστήρια).

Η χρηματοδότηση της βρετανικής κυβέρνησης καλύπτει τα έξοδα μετακίνησης, τα έξοδα διαβίωσης, τα δίδακτρα, τα έξοδα βίζας και εισόδου, τα οργανωτικά έξοδα καθώς και τις προπαρασκευαστικές επισκέψεις των συμμετεχόντων. Πρόσθετη χρηματοδότηση θα διατίθεται για άτομα με αναπηρίες, με πρόσθετες μαθησιακές ανάγκες και για όσους προέρχονται από κοινωνικά ή οικονομικά μειονεκτούντα περιβάλλοντα.

Μέχρι το καλοκαίρι του 2026, η κυβέρνηση Στάρμερ θα εγκαινιάσει ιστοσελίδα με περισσότερες πληροφορίες για τη συμμετοχή των Βρετανών στο Erasmus.

Επανεκκίνηση σχέσεων Βρετανίας – ΕΕ

Παρότι το Erasmus ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές στους πανεπιστημιακούς φοιτητές, προηγούμενες βρετανικές κυβερνήσεις είχαν υποστηρίξει ότι το πρόγραμμα δεν ωφελούσε τους Βρετανούς, καθώς ήταν διπλάσιος ο αριθμός των φοιτητών από την ΕΕ που ερχόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε σύγκριση με τους Βρετανούς που πήγαιναν σε ευρωπαϊκές χώρες.

Ωστόσο, το πολιτικό κλίμα έχει πλέον αλλάξει και η στρατηγική «επανεκκίνησης» των σχέσεων μεταξύ Βρετανίας και Ευρώπης την οποία προωθεί ο Κιρ Στάρμερ, δίνει προτεραιότητα στην αποκατάσταση των δεσμών με την ΕΕ.