Στην εκπνοή της θητείας Μπάιντεν και δυο ημέρες πριν ορκιστεί πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ, τέθηκε σε ισχύ στις 18 Ιανουαρίου μια κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, γεννώντας ελπίδες για τερματισμό του πολέμου που είχε ήδη συμπληρώσει 15 μήνες. Οι Παλαιστίνιοι μετρούσαν μέχρι τότε 47.000 νεκρούς και 110.000 τραυματίες. Όμως τα χειρότερα δεν είχαν έρθει ακόμα.
Καπνός υψώνεται πάνω από τη Λωρίδα της Γάζας μετά από ισραηλινό βομβαρδισμό, όπως φαίνεται από το νότιο Ισραήλ, Κυριακή, 5 Οκτωβρίου 2025. (AP Photo/Ariel Schalit)
Η συμφωνία των τριών σταδίων δεν προχώρησε πότε πέρα από το πρώτο, στο οποίο απελευθερώθηκαν 33 Ισραηλινοί όμηροι και εκατοντάδες Παλαιστίνιοι κρατούμενοι, ενώ ουδέποτε έπαψαν οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί. Από τις αρχές Μαρτίου, όταν η Χαμάς απέρριψε την απαίτηση των ΗΠΑ και του Ισραήλ για παράταση του πρώτου σταδίου, η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω με την απόφαση της κυβέρνησης Νετανιάχου να απαγορεύσει την είσοδο της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Ακολούθησαν, από τις 18 Μαρτίου, σφοδρότατοι βομβαρδισμοί που όπως δήλωσε η κυβέρνηση Νετανιάχου «ήταν μόνο η αρχή» καθώς συνοδεύθηκαν από απειλές για πλήρη κατάληψη της Γάζας.
Οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης και οι αναγνωρίσεις του κράτους της Παλαιστίνης
Στις εβδομάδες και στους μήνες που ακολούθησαν οι εικόνες με τα σκελετωμένα παιδιά, με τους νεκρούς αμάχους από τους βομβαρδισμούς στις ουρές για συσσίτιο και νερό, έκαναν το γύρο του κόσμου συγκλονίζοντας τη διεθνή κοινή γνώμη. Σε αυτές προστέθηκαν ντοκουμέντα από τις επιθέσεις εναντίον αμάχων μπροστά στα κέντρα διανομής βοήθειας που οργάνωσε το αμφιλεγόμενο Ανθρωπιστικό Ίδρυμα για τη Γάζα (GHF), μια αμερικανοϊσραηλινή οργάνωση με την οποία επιχειρήθηκε η παράκαμψη των υπηρεσιών αρωγής του ΟΗΕ. Ο διεθνής οργανισμός και εκατοντάδες άλλοι φορείς κατηγόρησαν το Ισραήλ ότι οδήγησε τον άμαχο πληθυσμό σε λιμοκτονία, ένα από τα εγκλήματα πολέμου για τα οποία εγκαλείται ο πρωθυπουργός Νετανιάχου στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρέμεινε στο πλευρό της ισραηλινής κυβέρνησης που διέταξε το στρατό να καταλάβει την πόλη της Γάζας.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Υπό την διεθνή κατακραυγή και με τις αναγνωρίσεις του Κράτους της Παλαιστίνης να πυκνώνουν μέσα στο καλοκαίρι, ακόμα και από παραδοσιακούς συμμάχους του Ισραήλ, όπως η Γαλλία, η Βρετανία κ.α., άρχισε να σχηματοποιείται το πλαίσιο για μια κατάπαυση του πυρός. Η συμφωνία που ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο Τραμπ στις 29 Σεπτεμβρίου στο Λευκό Οίκο παρουσία του Ισραηλινού πρωθυπουργού, υπεγράφη πανηγυρικά στις 9 Οκτωβρίου στην Αίγυπτο παρουσία δεκάδων ηγετών και υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 17 Νοεμβρίου. Ο Αμερικανός πρόεδρος, που οραματίσθηκε τη Γάζα ως Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής λέει ότι ο πόλεμος τέλειωσε. Όμως πολλά από τα 20 σημεία της συμφωνίας παραμένουν ευχολόγια.
Η ανοικοδόμηση της Παλαιστίνης και οι ελπίδες για το 2026
Ο ισραηλινός στρατός αποσύρθηκε από την πόλη της Γάζας, διατηρεί όμως τον έλεγχο του 55% της Λωρίδας. Η Χαμάς επέστρεψε όλους τους εν ζωή ομήρους και τις σορούς των υπολοίπων, πλην ενός που δεν έχει εντοπιστεί ακόμα. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι αφέθηκαν ελεύθεροι, πολλοί κατήγγειλαν ότι υπήρξαν θύματα βασανισμού. Οι βομβαρδισμοί μεγάλης κλίμακας σταμάτησαν, η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας επαναλήφθηκε χωρίς να ανταποκρίνεται στις ανάγκες, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν θύματα, σε καθημερινή βάση από μικρότερης κλίμακας ισραηλινές επιθέσεις. Εκκρεμεί η συγκρότηση και ανάπτυξη στην περιοχή μιας διεθνούς δύναμης. Πρακτικά η Λωρίδα έχει χωριστεί σε δύο ζώνες: μια «κόκκινη» όπου η Χαμάς παραμένει κυρίαρχη δύναμη χωρίς να έχει αφοπλιστεί και μια «πράσινη ζώνη» υπό τους Ισραηλινούς. Οι Αμερικανοί βιάζονται να αρχίσει η οικοδόμηση καταυλισμών στην «πράσινη ζώνη» για να στεγάσουν Παλαιστίνιους που έχουν απομείνει στην περιοχή και για να «προσελκύσουν» εκεί Παλαιστίνιους από την «κόκκινη ζώνη».
Μια μικρή αγκαλιά σε μια απέραντη έρημο καταστροφής. Εκεί που κάποτε υπήρχε ζωή, τώρα υπάρχουν μόνο ερείπια. Λωρίδα της Γάζας, Μάιος 18, 2025. REUTERS/Hatem Khaled
Καθώς το 2025 οδεύει προς το τέλος του, οι νεκροί Παλαιστίνιοι ξεπερνούν τις 70.000, ανάμεσα τους 20.000 παιδιά. Οι τραυματίες είναι περισσότεροι από 170.000. Περίπου δυο εκατομμύρια άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι σε μια Λωρίδα μέσα στη Λωρίδα, επιβιώνουν στα ερείπια ή σε καταυλισμούς με αντίσκηνα που γίνονται λίμνες από τη βροχή, χωρίς ρεαλιστική διέξοδο από την εξαθλίωση. Θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από ωραία λόγια και από σχέδια επί χάρτου για να επιστρέψει η ελπίδα το 2026.
Το Year in Review, η ετήσια ανασκόπηση του ΒΗΜΑΤΟΣ, ανανεώνεται με νέα άρθρα διαρκώς για τις εξελίξεις που σημάδεψαν το 2025 στην Ελλάδα και τον κόσμο.
