Στο Χονγκ Κονγκ, μια πόλη όπου εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε ουρανοξύστες «κολλημένους» μεταξύ τους σα βιβλία σε ράφι, ο φόβος ότι μια μεγάλη πυρκαγιά θα παγίδευε κατοίκους στους ορόφους ήταν πάντα υπαρκτός. Την Τετάρτη, αυτός ο εφιάλτης πήρε δραματικές διαστάσεις.

Μια πύρινη λαίλαπα που ξεκίνησε από έναν 32όροφο πύργο και επεκτάθηκε ταχύτατα σε ακόμη έξι ουρανοξύστες, μετέτρεψε ένα ολόκληρο συγκρότημα κατοικιών σε παγίδα θανάτου. Πρόκειται για τη φονικότερη πυρκαγιά στην πόλη από το 1957, όταν είχαν χάσει τη ζωή τους 59 άτομα. 300 παραμένουν αγνοούμενοι, ενώ σοβαρά ερωτήματα εγείρονται για την ασφάλεια των κτιρίων και πιθανή διαφθορά.

Η φωτιά που εξαπλώθηκε αστραπιαία

Τουλάχιστον 83 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, στη μεγάλη πυρκαγιά που κατέκαψε το συγκρότημα Wang Fuk Court στην περιοχή Tai Po, στο βόρειο τμήμα του Χονγκ Κονγκ. Περίπου 70 τραυματίες νοσηλεύονται, πολλοί σε κρίσιμη κατάσταση.

Εκατοντάδες πυροσβέστες επιχειρούν για δεύτερη μέρα, προκειμένου να σβήσουν τις φλόγες και να εντοπίσουν εγκλωβισμένους, ενώ συγγενείς περιμένουν αγωνιωδώς έξω από κοινοτικό κέντρο όπου η αστυνομία παρουσιάζει φωτογραφίες των θυμάτων.

Υλικά που λειτούργησαν σαν «προσάναμμα»

Οι αρχές εστιάζουν σε δύο παράγοντες που επιτάχυναν δραματικά την εξάπλωση της φωτιάς:

  1. Το πράσινο προστατευτικό δίχτυ που κάλυπτε τα κτίρια, λόγω ανακαίνισης και
  2. τα φύλλα διογκωμένης πολυστερίνης που ήταν κολλημένα στα παράθυρα.

Η αστυνομία συνέλαβε δύο διευθυντικά στελέχη και έναν σύμβουλο της εταιρείας Prestige Construction and Engineering, κάνοντας λόγο για ανθρωποκτονία από αμέλεια και πιθανή χρήση μη πιστοποιημένων υλικών.

Ειδικοί επισημαίνουν ότι, τόσο το δίχτυ όσο και οι μπαμπού σκαλωσιές, που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως στο Χονγκ Κονγκ, τροφοδότησαν τη φωτιά. Η κυβέρνηση είχε ήδη ανακοινώσει σταδιακή αντικατάστασή τους με μεταλλικές, ενώ πρόσφατα είχε σημειωθεί και άλλη σχετική πυρκαγιά.

REUTERS/Maxim Shemetov

Καταγγελίες για απουσία συναγερμού και οργή για το κράτος

Κάτοικοι —πολλοί ηλικιωμένοι— δήλωσαν ότι δε σήμανε κανένας συναγερμός, ενώ αρκετοί σώθηκαν από τύχη. Ο 78χρονος Λάου Γιου Χανγκ είπε ότι μόλις από μια μικρή χαραμάδα στο αφρώδες υλικό που κάλυπτε το παράθυρο, κατάλαβε ότι το διπλανό κτίριο είχε τυλιχτεί στις φλόγες και πρόλαβε να φύγει.

Το συγκρότημα φιλοξενεί περίπου 2.000 νοικοκυριά, κυρίως συνταξιούχους, που αγόρασαν τα διαμερίσματά τους μέσω επιδοτούμενου προγράμματος, τη δεκαετία του ’80.

Σκιές διαφθοράς και πολιτικός αντίκτυπος

Το μέγεθος της καταστροφής προκάλεσε οργή και ερωτήματα για το κατά πόσο το σύστημα ελέγχου ασφάλειας κτιρίων συμβαδίζει με τις ανάγκες μιας γηράσκουσας κοινωνίας, καθώς και για πιθανή διαφθορά και σχέσεις μεταξύ εργολάβων και επιτροπών διαχείρισης των πολυκατοικιών. Η πρώην βουλευτής Έμιλι Λάου μίλησε για «σκανδαλώδη αποτυχία εποπτείας» και «άνοιγμα του κουτιού της Πανδώρας».

Ο καθηγητής δημοσιογραφίας Γουάνγκ Σιανγκβέι έθεσε ανοιχτά το ερώτημα: «Πρέπει ανώτερο στέλεχος να αναλάβει την πολιτική ευθύνη;»

Πίεση από Πεκίνο – Αντίδραση Λι με επιθετικούς ελέγχους

Μετά από εντολή του Σι Τζινπίνγκ για «πανστρατιά» αντιμετώπισης της κρίσης, η κυβέρνηση του Τζον Λι ανακοίνωσε:

  • Ταμείο 300 εκατ. δολαρίων Χονγκ Κονγκ (38 εκατ. δολ.) για τους πληγέντες
  • Εξονυχιστικούς ελέγχους σε όλα τα συγκροτήματα που βρίσκονται σε ανακαίνιση
  • Ειδική ομάδα της υπηρεσίας κατά της διαφθοράς για πιθανές παρατυπίες στα έργα

Η τραγωδία έρχεται σε μια στιγμή που το Πεκίνο πιέζει για μεταρρύθμιση της αγοράς κατοικίας και ενίσχυση της οικονομίας, εντείνοντας τον πολιτικό πονοκέφαλο της κυβέρνησης.

Αγωνία συγγενών που αναζητούν απαντήσεις

Έξω από το κοινοτικό κέντρο, οικογένειες περιμένουν σιωπηλές να δουν φωτογραφίες των θυμάτων. Η 68χρονη Σ.Φ. Τσιάνγκ αναζητούσε τον 62χρονο αδελφό της και την 24χρονη ανιψιά της, χωρίς αποτέλεσμα. «Η καρδιά μου πονά όταν τους σκέφτομαι», είπε συντετριμμένη.