Το δικό του πολιτικό στίγμα έδωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης, μέσα από τον χαιρετισμό που απεύθυνε στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, στην Αλεξανδρούπολη. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης μίλησε για τις ρίζες του ΠαΣοΚ στην αυτοδιοίκηση, μέσα από τους θεσμούς που δημιούργησε στο παρελθόν το κόμμα του και απευθυνόμενος στους αιρετούς, τους διαβεβαίωσε πως «για εμάς δεν πρέπει να είστε, ούτε μακρύ χέρι του εκάστοτε Μαξίμου, αλλά ούτε ένας θεσμός παρίας. Για εμάς λοιπόν, το σύνθημα αυτό – «Επιτέλους Αυτοδιοίκηση» – μεταφράζεται σε: Επιτέλους, σεβασμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Επιτέλους, θεσμική ισοτιμία. Επιτέλους, οικονομική αυτονομία», ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε όλα τα θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα, εξαπολύοντας επίθεση στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της στην υπόθεση των ΕΛΤΑ, αλλά και προς τον Άδωνι Γεωργιάδη, με αφορμή τα όσα είπε για την οπλοκατοχή.

Οι θεσμικές προσβολές της κυβέρνησης

Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του. ο Νίκος Ανδρουλάκης τονισε την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα κράτος σε «πιο στέρεες βάσεις», με περισσότερη δικαιοσύνη, συμμετοχικότητα και ανθεκτικότητα. «Απέναντι, λοιπόν, στη σημερινή αποψίλωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εμείς αντιτάσσουμε ένα Εθνικό Σχέδιο Περιφερειακής Ανασυγκρότησης, σε δυναμική σύνδεση με το σχέδιό που αφορά στη Μεταρρύθμιση του Κράτους», δήλωσε χαρακτηριστικά και ανέπτυξε τους βασικούς στόχους του κόμματος, που είναι η πλήρης αποσαφήνιση του ρόλου των τριών επιπέδων διοίκησης, αλλά και η οικονομική αυτονομία των ΟΤΑ. «Και για να είμαι ξεκάθαρος: Καμία νέα αρμοδιότητα στους Δήμους, χωρίς τους αντίστοιχους ανθρώπινους, οικονομικούς και τεχνικούς πόρους», τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ εμφανίστηκε αρκετά καλά ενημερωμένος για τα θέματα αυτοδιοίκησης και υπογράμμισε μπροστά στους συνέδρους της ΚΕΔΕ πως γνωρίζει τις σημαντικές θεσμικές προσβολές που έχουν δεχτεί. «Από το τέλος ταφής και την αφαίρεση των υπηρεσιών δόμησης, μέχρι τον εμπαιγμό με τους ΚΑΠ και την πρόσφατη υφαρπαγή πόρων από τα πρόστιμα οδικής ασφάλειας. Και κάθε φορά, το ίδιο σενάριο: μια έκτακτη επιχορήγηση ή ένα υπουργικό πρόγραμμα που σας κρατά ομήρους στους προθάλαμους των υπουργικών γραφείων. Δεν σας αξίζει αυτό».

Οι τέσσερις στόχοι

Ο Νίκος Ανδρουλάκης μίλησε όμως και για τον ρόλο της αυτοδιοίκησης που οραματίζεται το ΠαΣοΚ, ο οποίος περνά μέσα από το μονοπάτι των μεγάλών μεταρρυθμίσεων. Η μάχη αυτή έχει τέσσερις μεγάλους στόχους, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά: την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, την αναζωογόνηση των χωριών, των μικρών πόλεων, των ακριτικών νησιών και των ορεινών οικισμών, την ανατροπή των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, αλλά και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στα μεγάλα αστικά κέντρα.

«Καμία μα καμία από αυτές τις προκλήσεις δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς ισχυρούς Δήμους και ισχυρές Περιφέρειες», δήλωσε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο προμαχώνας απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και στο διευρυνόμενο χάσμα των κοινωνικών ανισοτήτων.

Το όραμα του ΠαΣοΚ

Επιπρόσθετα, ο Νίκος Ανδρουλάκης υποσχέθηκε πως «το ΠαΣοΚ οραματίζεται να μεταφέρει ένα σημαντικό κομμάτι του κοινωνικού κράτους σε εσάς, στους Δήμους —την πρωτοβάθμια κοινωνική φροντίδα— με στόχο την καλύτερη πρόσβαση και την καθολικότητα των υπηρεσιών. Η μεταφορά αυτή θα συνοδευτεί από σταθερό χρηματοδοτικό εργαλείο, αποκλειστικά για τις κοινωνικές δομές».

Ξεχωριστή επίσης ήταν η αναφορά για τον σχεδιασμό της ενεργειακής δημοκρατίας στους Δήμους, καθώς, όπως εξήγησε, «δεν μπορεί η πράσινη μετάβαση να σας κάνει πελάτες και όχι παραγωγούς. Πελάτες σε ομηρία της εγχώριας ολιγαρχίας. Γι’ αυτό λοιπόν, σχεδιάζουμε την Ενεργειακή Δημοκρατία στους Δήμους, με συμμετοχικές ενεργειακές κοινότητες και πόρους από ένα Ταμείο Περιφερειακής Ανθεκτικότητας ίσο με το 1% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων».

Μίλησε για τα Τοπικά Σχέδια Υδατικής Ανθεκτικότητας, με τεχνική υποστήριξη από ένα νέο Ινστιτούτο Υδατικών Πόρων, χρηματοδοτούμενο από το τέλος ανθεκτικότητας, που θα αποδίδεται στους ΟΤΑ. Με δράσεις για το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα της εποχής μας.

Κάλεσε τους ΟΤΑ να σχεδιάσουν μαζί την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, με προγράμματα κοινωνικών κατοικιών, «όπως είναι ολοκληρωμένα σε όλους τους σύγχρονους Δήμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχέδιο αυτό το έχουμε παρουσιάσει, αλλά, αντ’ αυτού, η κυβέρνηση παίρνει πρωτοβουλίες ατελέσφορες. Το αποτέλεσμα το πληρώνουν οι δημότες σας με 40 έως 50% αύξηση των ενοικίων στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της χώρας και σε τουριστικούς προορισμούς. Πώς να αντέξει λοιπόν η κοινωνία;», αναρωτήθηκε απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης.

Παράλληλα, έκανε λόγο για τοπικά σχέδια καινοτομίας. «Ειδικά έναν Νησιωτικό Αναπτυξιακό Νόμο, και περιφερειακά πανεπιστήμια, στραμμένα στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, όπως κάνει αυτό εδώ το πανεπιστήμιο – το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο – που είχα την τύχη να είμαι απόφοιτος του».

Εξάλλου, δεν έλλειψαν οι αναφορές στον ρόλο που πρέπει να έχει ο πολιτισμός. «Ενισχύουμε την τοπική πολιτιστική και αθλητική ζωή, με μια νέα δομή ΔΗΠΕΘΕ, στα πρότυπα της Κρήτης και με την απόδοση των Εθνικών Αθλητικών Κέντρων στους Δήμους. Προβλέπουμε επίσης Ειδικό Πρόγραμμα Χρηματοδότησης για αναβάθμιση και πιστοποίηση αθλητικών εγκαταστάσεων σε μικρούς δήμους, αλλά και πλάνο διεκδίκησης διεθνών διοργανώσεων», δήλωσε με έμφαση.

Νέο μοντέλο αυτοδιοίκησης

Ο Νίκος Ανδρουλάκης παρουσίασε ουσιαστικά νέο μοντέλο Αυτοδιοίκησης, σύγχρονο, διαφανές, με πραγματικές αρμοδιότητες και πόρους. Με στελέχη που το σχεδίασαν να δηλώνουν πως με αυτό τον τρόπο, «η ελληνική περιφέρεια θα γίνει ξανά η ψυχή της υπέρβασης, της ελπίδας και της πολιτικής αλλαγής», ενώ ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ δεσμεύτηκε πως ως κυβέρνηση θα προχωρήσει

  • Στη δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας των ΟΤΑ, για να προστατεύεται θεσμικά ο χώρος από τις παρεμβάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. «Για να θωρακιστείτε και να σταματήσει επιτέλους η εξάρτηση σας από την κεντρική εξουσία».
  • Στην καθιέρωση μητροπολιτικών αρμοδιοτήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα. «Γιατί η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο δεν μπορούν να λειτουργούν με λογικές περασμένων δεκαετιών. Χρειάζονται στρατηγικό σχεδιασμό, συντονισμό, δημοκρατική λογοδοσία».
  • Και τέλος, στη συνταγματική κατοχύρωση της ρήτρας πόρων για την Αυτοδιοίκηση, τονίζοντας πως «δεν μπορεί να ζητάμε από τους δήμους να κάνουν περισσότερα, αλλά με λιγότερα χρήματα. Δεν μπορεί να ζητάμε από τις περιφέρειες να αντιμετωπίζουν κρίσεις χωρίς τα μέσα να το κάνουν. Χωρίς πόρους, χωρίς σταθερούς μηχανισμούς χρηματοδότησης, δεν υπάρχει ούτε αυτονομία, ούτε ανάπτυξη, ούτε λογοδοσία».

Η αυτοδιοίκηση ως εργαλείο κοινωνικής συνοχής

Για το ΠαΣοΚ και τον Νίκο Ανδρουλάκη, η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί εργαλείο κοινωνικής συνοχής. «Εκεί χτίζονται τα σχολεία, οι παιδικές χαρές, τα ΚΑΠΗ, οι δρόμοι, οι υποδομές… Όλα αυτά που κάνουν τη ζωή μας καλύτερη. Εκεί φαίνεται, αν μια πολιτεία σέβεται ή περιφρονεί τους πολίτες της», δήλωσε αφήνοντας σαφείς αιχμές για τον τρόπο που έχει επιλέξει η κυβέρνηση και ανέφερε το παράδειγμα με τα ΕΛΤΑ.

«Τι κάνει η κυβέρνηση; Αντί να τον ενισχύσει, τον απαξιώνει και τον αποδομεί. Αντί να δει πώς μπορεί να γίνει μοχλός τοπικής ανάπτυξης, τον μετατρέπει σταδιακά και στρατηγικά σε εύκολη λεία ιδιωτικών συμφερόντων. Είναι ο πρώτος ή ο τελευταίος; Θέλω να σκεφτείτε, ποιο είναι το μέλλον με μια κυβέρνηση που δεν υπολογίζει σωστά το δημόσιο συμφέρον, το υποτιμά και το περιφρονεί για τους λίγους και ισχυρούς. Όπως άλλωστε έκανε και στα θέματα της ενέργειας. Και επιμένω σε αυτό, γιατί για εμένα ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα αυτής της διακυβέρνησης είναι η κατανομή του ενεργειακού χώρου εις βάρος της παραγωγικής Ελλάδας και της τοπικής αυτοδιοίκησης».

Η «περιφρόνηση» στους θεσμούς

Κλείνοντας, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναφέρθηκε στην περιφρόνηση που έδειξε η Νέα Δημοκρατία συνολικά στους θεσμούς. «Δεν είστε οι μόνοι που περιφρόνησε η αλαζονεία του Μεγάρου Μαξίμου, στα χρόνια της εξαετούς αυτής διακυβέρνησης», επεσήμανε χαρακτηριστικά και συνέχισε τονίζοντας πως «έτσι περιφρόνησαν τη δικαιοσύνη, τις ανεξάρτητες αρχές, ακόμη και το Κοινοβούλιο. Δεν έχει ξαναγίνει Πρωθυπουργός να λέει στους βουλευτές του να φύγουν και να μην ψηφίσουν, γιατί θα ψηφίσουν επιστολικά όσοι εμπιστεύεται. Υπάρχει καθολική ασέβεια στους θεσμούς της χώρας. Η χώρα χρειάζεται μια επανάσταση θεσμικού σεβασμού σε όλες τις δομές, αλλιώς θα συμβιβαστούμε με μια πολύ επικίνδυνη κανονικότητα, που θα συνεχίσει να διώχνει τα παιδιά μας σε χώρες του εξωτερικού και να κάνει την Ελλάδα ”μαύρο πρόβατο” της Ευρώπης».

Η Κρήτη και ο λαλίστατος Γεωργιάδης

Στο τέλος της ομιλίας του, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναφέρθηκε και στα όσα έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες στην Κρήτη με την αιματηρή βεντέτα. Ένα θέμα για το οποίο έχει ήδη λάβει πρωτοβουλίες. «Η Κρήτη συγκλονίζεται από ένα έγκλημα, το οποίο παρακολουθήσαμε όλοι τις τελευταίες μέρες. Τι έπρεπε να κάνει ένα σύγχρονο πολιτικό σύστημα; Να πάρει πρωτοβουλίες -και θεσμικές- όχι μόνο ρητορικές, για να εγγυηθεί την ασφάλεια, να μειώσει την οπλοκατοχή, να μην υπάρχουν ”ειδικές” ζώνες. Αυτό δεν είναι μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα;», αναρωτήθηκε και συνέχισε απαντώντας στην κυβέρνηση και τον Άδωνι Γεωργιάδη.

«Αντί αυτών των πρωτοβουλιών, ακούσαμε σήμερα τον λαλίστατο κ. Γεωργιάδη – αυτές τις κρίσιμες μέρες που θρηνεί η Κρήτη – να μας παρουσιάζει ως παράδειγμα οπλοκατοχής τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που έχουν συγκλονιστεί από εκατοντάδες εγκλήματα σε σχολεία, σε νοσοκομεία, στην καθημερινή κοινωνική ζωή. Σταματήστε, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, να περιφρονείτε τους θεσμούς αλλά και τον ίδιον τον ελληνικό λαό. Γι’ αυτό λοιπόν, σας ζητώ να σταθείτε στο πλευρό μας για μια Ελλάδα, κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Μια Ελλάδα ανοιχτή, δίκαιη, αξιοπρεπή, που θα στηρίζεται στους ανθρώπους της και όχι σε σκοτεινούς, επικίνδυνους μηχανισμούς εξουσίας. Μια πατρίδα που δε θα εξαρτάται από το κέντρο, αλλά θα δυναμώνει από την περιφέρεια. Μόνο έτσι, θα ξαναβγάλουμε την ξεχασμένη Ελλάδα στο φως», κατέληξε.