Μέσα σε τρεις ως επτά ημέρες θα δημοσιεύονται από τις αρχές Νοεμβρίου οι διαθήκες, οι οποίες στο εξής ανατίθενται αντί στα δικαστήρια στους συμβολαιογράφους.

Η δημοσίευση των διαθηκών θα γίνεται από την ειδική πλατφόρμα diathikes.gr, που θα λειτουργήσει από τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου.

Με το νέο σύστημα οι διαθήκες θα δημοσιεύονται το πολύ σε μία εβδομάδα, ενώ τώρα χρειαζόταν από 12 ως 14 μήνες, κρατώντας σε εκκρεμότητα τους κληρονόμους, περιουσίες, ακίνητα η επιχειρήσεις για μεγάλο διάστημα σε στασιμότητα, καθώς μέχρι να δημοσιευθεί μια διαθήκη δεν μπορούσε να γίνει κάτι.

Καμία οικονομική επιβάρυνση

Η πλατφόρμα, που εκτός από τη δημοσίευση των διαθηκών περιλαμβάνει και την έκδοση όλων των σχετικών πιστοποιητικών γύρω από τις διαθήκες παρουσιάστηκε στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ ο υπουργός Γιώργος Φλωρίδης διευκρίνισε ότι θα κατατεθεί στη Βουλή τροπολογία που θα καταλαμβάνει και τις 14 χιλιάδες εκκρεμείς προς δημοσίευση διαθήκες που ως τώρα ήταν στα πρωτοδικεία.

Να επισημανθεί ότι το κόστος δημοσίευσης μέσω της πλατφόρμας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, κ.λπ., δεν επιφέρει καμία οικονομική επιβάρυνση σε σχέση με το σημερινό ισχύον καθεστώς μέσω των Πρωτοδικείων.

Ο κ. Φλωρίδης επισήμανε, ότι η νέα ψηφιακή εποχή στην διαχείριση των διαθηκών θα απελευθερώσει αρχικά 100 δικαστές μόνον στην Αθήνα αλλά και σημαντικό αριθμό δικαστικών υπαλλήλων, δικαστικό προσωπικό που θα αξιοποιηθεί σε άλλες δικαστικές διαδικασίες.

Αναλυτικότερα, ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε: «Το έτος 2024 εισήχθησαν στα Πρωτοδικεία της χώρας για δημοσίευση 76.543 αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών. Απ΄ αυτές διεκπεραιώθηκαν οι 64.590 δηλαδή σε ποσοστό 84%. Άρα αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε εκκρεμείς 14.000 υποθέσεις. Εάν κάθε χρόνο κατατίθενται στα δικαστήρια κατά μέσο όρο περίπου 60-70.000 αιτήσεις διαθηκών και μετά από εκεί μεσολαβεί ένας χρόνος προκειμένου να εκδοθούν οι αποφάσεις και στη συνέχεια να εκδοθούν τα πιστοποιητικά, για να ολοκληρωθεί μια τέτοια διαδικασία απαιτούνται τουλάχιστον 12 μήνες και παραπάνω στο Πρωτοδικείο Αθηνών που οι χρόνοι αυτοί φθάνουν τις 400 ημέρες.

Ο υπουργός πρόσθεσε, ότι με την αλλαγή της μεταφοράς της δημοσίευσης των διαθηκών στο εξής στους συμβολαιογράφους και όχι στα πρωτοδικεία, η ωφέλεια είναι τεράστια για τους πολίτες, τα δικαστήρια και την οικονομία. «Θα έχουμε, τόνισε ο υπουργός, τεράστια ωφέλεια όσον αφορά τους δικαστές οι οποίοι απαλλάσσονται και τους δικαστικούς γραμματείς. Έχουμε όμως μια μεγαλύτερη ωφέλεια η οποία αφορά στην εξυπηρέτηση των πολιτών, όταν από 400 ημέρες που κάνουν σήμερα για να εξυπηρετηθούν στα δικαστήρια θα χρειάζονται μόνο 3 έως 7 το πολύ ημέρες. Και βεβαίως έχουμε μια σημαντική επαγγελματική δραστηριότητα που αφορά τους Έλληνες συμβολαιογράφους τους οποίους θέλω να ευχαριστήσω γιατί είχαν αυτή την εξαιρετικά πρωτότυπη ιδέα να γίνει αυτή η αλλαγή και συνέβαλαν αποφασιστικά να δημιουργηθεί η σχετική πλατφόρμα».

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, επισήμανε, ότι ο μεγάλος χρόνος που απαιτείτο ώς σήμερα για τη δημοσίευση των διαθηκών είχε μεγάλο οικονομικό κόστος για τους πολίτες, που δεν μπορούσαν άμεσα να αξιοποιήσουν μια κληρονομιά, αλλά και για το κράτος που δεν μπορούσε να εισπράξει φόρους. «Η λειτουργία της πλατφόρμας, τόνισε, αναμένεται να επιφέρει πολλαπλά οφέλη για τους δικαστικούς λειτουργούς, τους δικαστικούς υπαλλήλους, τους συμβολαιογράφους και κυρίως για τους πολίτες. Με τη νέα ρύθμιση, αποφορτίζουμε τους δικαστικούς λειτουργούς και τους δικαστικούς υπαλλήλους από ένα μεγάλο γραφειοκρατικό άχθος».

Τα στατιστικά

Παράλληλα, ο κ. Μπούγας παρουσίασε στατιστικά στοιχεία, τα οποία έχουν ως εξής: Στο Πρωτοδικείο Αθηνών η δημοσίευση διαθηκών λαμβάνει χώρα καθημερινά. Ήδη το 2025 έχουν δημοσιευθεί 10.089 διαθήκες.

Μάλιστα, για την εν λόγω διαδικασία απασχολούνται 100 δικαστές και 12 δικαστικοί υπάλληλοι στο Τμήμα Κατάθεσης και Δημοσίευσης Διαθηκών. Αντιστοίχως, στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης απασχολούνται 59 Δικαστές και 11 δικαστικοί υπάλληλοι, ενώ στο Πρωτοδικείο Πειραιώς απασχολούνται 29 δικαστές και 1 δικαστικός υπάλληλος.

Ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών Χριστόφορος Λινός,επισήμανε ότι ένα σημαντικό μέρος της δραστηριότητας του Πρωτοδικείου Αθηνών αυτό της δημοσίευσης των διαθηκών απελευθερώνεται και 100 δικαστές που θα ενταχθούν στις άλλες διαδικασίες του δικαστηρίου και σε σύντομο διάστημα θα απελευθερωθούν και 39 δικαστικοί υπάλληλοι. Η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου Ελένη Κοντογεώργου, αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα του νέου συστήματος και τόνισε ότι οι συμβολαιογράφοι, όπως πάντα, εγγυώνται την ορθή εφαρμογή του προς όφελος των πολιτών, όπως έχει γίνει και με άλλα σημαντικά θέματα που τους έχουν ανατεθεί με νομοθετικές ρυθμίσεις.

Πλεονεκτήματα – οφέλη

Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης από τη χρήση της νέας πλατφόρμας στον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Αθηνών, τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη για τον πολίτη και τον συμβολαιογράφο είναι:

  • καθίσταται ευχερής στον πολίτη ο έλεγχος πανελλαδικά περί ύπαρξης ή μη
διαθήκης κατατεθειμένης σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο,
  • η νέα ψηφιακή πύλη diathikes.gr παρέχει στους πολίτες άμεση και ασφαλή
πρόσβαση (τηρουμένων των κανόνων του GDPR) στο μητρώο για την
αναζήτηση διαθήκης,
  • η βεβαίωση περί ύπαρξης ή μη διαθήκης εκδίδεται άμεσα, εντός της ίδιας ημέρας, εφόσον κατατεθεί κατά τις ημέρες και ώρες λειτουργίας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου,
  • ελαχιστοποιείται ο χρόνος δημοσίευσης της διαθήκης. (Η δημοσίευση της διαθήκης μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον συμβολαιογράφο ακόμα και την ίδια ημέρα με την κατάθεση της αίτησης δημοσίευσης της διαθήκης, εφόσον προσκομισθεί η ληξιαρχική πράξη θανάτου),
  • ελαχιστοποιείται ο χρόνος έκδοσης του πρακτικού δημοσίευσης της διαθήκης
(εκδίδεται την ίδια ημέρα της δημοσίευσης),
  • ελαχιστοποιείται ο χρόνος κήρυξης ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας και
έκδοσης του αντίστοιχου πιστοποιητικού (εκτιμώμενος χρόνος το μέγιστο
πέντε εργάσιμες ημέρες), 
- αξιοποιείται από τον κληρονόμο άμεσα η κληρονομηθείσα περιουσία,
  • περιορίζεται ο αριθμός των «αμφίβολης γνησιότητας» ιδιόγραφων διαθηκών,
  • αποσυμφορούνται τα δικαστήρια και
  • επιτυγχάνεται άμεση σύνδεση του νέου Γενικού Μητρώου Διαθηκών με το
Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών (ARERT) και καθίσταται ευχερής ο έλεγχος
περί ύπαρξης ή μη κατατεθειμένης διαθήκης συγκεκριμένου αποβιώσαντα σε
συμβολαιογράφο κράτους-μέλους της Ε.Ε.