Η κλιματική κρίση είναι εδώ και χτυπάει παντού: Στη Βραζιλία, η παραγωγή καφέ Arabica κινδυνεύει από τις πολλαπλές περιόδους κρύου και ελαφρύ παγετού, ενώ σε παραδοσιακές παραγωγούς χώρες κακάο, όπως η Ακτή Ελεφαντοστού, η Γκάνα και ο Ισημερινός, οι φυτείες πλήττονται από την ξηρασία. Στον χορό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως προτιμούν κάποιοι να εξωραΐζουν την κρισιμότητα της κατάστασης του πλανήτη, μπαίνει εσχάτως και το τσάι.

Κάτω από τον καυτό ήλιο στις φυτείες τσαγιού της Ασσάμ, στη βορειοανατολική Ινδία, η εργάτρια Καμίνι Κούρμι φοράει μια αυτοσχέδια «ομπρέλα-καπέλο» για να έχει τα χέρια της ελεύθερα και να μαζεύει τα ευαίσθητα φύλλα τσαγιού.

«Όταν κάνει πολλή ζέστη, ζαλίζομαι και η καρδιά μου χτυπάει πολύ γρήγορα», λέει. Οι γυναίκες με τα επιδέξια δάχτυλα εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της συγκομιδής, την ώρα που άλλες καλλιέργειες βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε μηχανές.

Η κλιματική αλλαγή απειλεί την παραγωγή

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες συρρικνώνουν τις σοδειές, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον μιας βιομηχανίας που αξίζει πάνω από 10 δισ. δολάρια τον χρόνο. «Οι αλλαγές στη θερμοκρασία και τα μοτίβα βροχοπτώσεων δεν είναι πλέον εξαιρέσεις· είναι η νέα κανονικότητα», τονίζει η επιστήμονας Ρουπαντζάλι Ντεμπ Μπαρουά από τον Οργανισμό Έρευνας Τσαγιού.

Η Ινδία, δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα στον κόσμο, βλέπει την παραγωγή να παραμένει στάσιμη, ενώ η εσωτερική κατανάλωση αυξάνεται. Αυτό σημαίνει λιγότερες εξαγωγές και πιθανή αύξηση των διεθνών τιμών, καθώς και άλλες χώρες-παραγωγοί, όπως η Κένυα και η Σρι Λάνκα αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.

Αστάθεια στις τιμές και μείωση της συγκομιδής

Η μέση τιμή του τσαγιού στις ινδικές δημοπρασίες αυξήθηκε μόλις 4,8% τον χρόνο, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, πολύ λιγότερο από τα βασικά προϊόντα, όπως το σιτάρι και το ρύζι. Όμως η μείωση της παραγωγής, κατά 7,8% πέρυσι, οδήγησε σε άνοδο τιμών σχεδόν 20%.

Οι εργάτριες, όπως η Μάντζου Κούρμι, με 40 χρόνια εμπειρίας, παραδέχονται πως η ζέστη τις εξαντλεί: «Παλιά μάζευα 110 κιλά φύλλα τη μέρα· τώρα με τη ζέστη φτάνω μόλις τα 60».

Η «δεύτερη συγκομιδή» σε κίνδυνο

Η πιο περιζήτητη περίοδος συγκομιδής στην Ασσάμ είναι η δεύτερη «flush», γνωστή για το έντονο άρωμα και τη γεύση της. Όμως αυτή επηρεάζεται ιδιαίτερα από καύσωνες και ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι αυξημένες θερμοκρασίες και οι άτακτες βροχοπτώσεις ευνοούν τα παράσιτα και αναγκάζουν τους καλλιεργητές να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα φυτοφάρμακα και άρδευση, κάτι που αυξάνει τα ήδη υψηλά κόστη.

Η πίεση στην αγορά

Η κατανάλωση τσαγιού στην Ινδία αυξήθηκε κατά 23%, την τελευταία δεκαετία, ξεπερνώντας κατά πολύ την αύξηση της παραγωγής (6,3%). Αυτό σημαίνει ότι λιγότερο ποιοτικό τσάι εξάγεται, ενώ το 2024, οι εισαγωγές διπλασιάστηκαν. Οι διεθνείς αγορές ίσως βρεθούν αντιμέτωπες με περιορισμένες προμήθειες, ενδεοχόμενο που θα μπορούσε να αυξήσει τις παγκόσμιες τιμές.

Ένα μέλλον γεμάτο προκλήσεις

Με φυτείες που συχνά χρονολογούνται από την αποικιοκρατική περίοδο και θάμνους που χάνουν την παραγωγικότητά τους μετά τα 40-50 χρόνια, η ανάγκη για επενδύσεις και ανθεκτικές ποικιλίες είναι επιτακτική. Όμως τα μικρά περιθώρια κέρδους και το υψηλό χρέος δυσκολεύουν τις εταιρείες να προχωρήσουν σε ανανέωση.

Η βιομηχανία τσαγιού της Ινδίας, που ευημερεί εδώ και σχεδόν δύο αιώνες, βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: ανάμεσα στην αυξανόμενη εσωτερική ζήτηση και στις πιέσεις της κλιματικής αλλαγής, που απειλούν να συρρικνώσουν τον ιστορικό της ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο.

Πηγή: Reuters