Γεννημένη και μεγαλωμένη στο Αμβούργο, εκεί ήρθε η Melina Paxinos σε επαφή με την ελληνική μουσική και τους ελληνικούς ήχους. Καθώς μεγάλωνε, το ένα αφτί μαγευόταν από τα παραδοσιακά της Ηπείρου το κλαρίνου του Πετρολούκα Χαλκιά και το μπουζούκι του Βαμβακάρη, ενώ το άλλο από τις συμφωνικές συνθέσεις. Και έπειτα ήρθε η τζαζ, πεδίο συνάντησης των διαφορετικών καταβολών, εκεί όπου οι διαφορετικές επιρροές φτερούγισαν μέσα από ένα σαξόφωνο.

Η σαξοφωνίστρια Melina Paxinos μιλά στο ΒΗΜΑ λίγο πριν βρεθεί στη σκηνή του Half Note Jazz Club μαζί με τον Ρος Ντέιλι.

Μια γυναίκα που παίζει σαξόφωνο με τα δικά της τζαζ σχήματα. Δεν συνηθίζουμε να το βλέπουμε αυτό. Πώς προέκυψε η αγάπη σας για το σαξόφωνο;

Η αγάπη μου για το σαξόφωνο ξεκίνησε όταν πήγα στο μουσικό σχολείο «Wilhelm-Gymnasium» του Αμβούργου, οπού έπρεπε να μάθω ένα επιπλέον όργανο εκτός πιάνου, για να μπορέσω να συμμετάσχω στην Jazz Big Band του σχολείου. Την ημέρα που πρωτοείδα μια συναυλία της Jazz Big Band, στην οποία έπαιζε μια όμορφη κοπέλα σαξόφωνο, αποφάσισα πως το σαξόφωνο και η τζαζ θα μπουν στη ζωή μου.

Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στη Γερμανία. Εικάζω ότι στο περιβάλλον σας έπαιζε «η νοσταλγία για την Ελλάδα». Πώς ήρθατε σε επαφή με την ελληνικότητα και την ελληνική μουσική;

Τα πρώτα μου ακούσματα βασιζόντουσαν στην μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στα ρεμπέτικα. Στις μουσικές βραδιές που οργάνωναν οι γονείς μου στο σπίτι με φίλους, η μητέρα μου τραγουδούσε και ο πατέρας μου έπαιζε μπουζούκι και πιάνο. Από πολύ μικρή ηλικία, η μουσική ήταν παντού γύρω μου.

Παράλληλα, από πολύ μικρή ηλικία σπουδάζατε συμφωνική μουσική. Πώς αυτοί οι δύο κόσμοι συνδιαλέχθηκαν μέσα σας;

Πιστεύω πως η μελωδία είναι η γέφυρα που ενώνει τους μουσικούς κόσμους. Για μένα, η μελωδία αποτελεί ένα από τα βασικότερα στοιχεία της μουσικής. Συνθετικά, πάντα ξεκινάω από τη μελωδία και χτίζω το υπόλοιπο κομμάτι γύρω από αυτήν. Αν αλλάξεις την ενορχήστρωση ενός κομματιού—δηλαδή, τα όργανα που θα επιλέξεις—και κρατήσεις τη μελωδία από ένα ορχηστρικό έργο, το μόνο που θα αλλάξει είναι το είδος της μουσικής.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προσέγγισης είναι ο Ζακ Λουσιέρ, ο οποίος αφιερώθηκε ιδιαίτερα στις διασκευές κλασικών συνθέσεων μέσα από μια τζαζ προσέγγιση, με το πιάνο τρίο του, το Jacques Loussier Trio. Μπορούμε να το ακούσουμε στα άλμπουμ του Jacques Loussier Trio, Gymnopédies και Gnossiennes με συνθέσεις του Ερίκ Σατί, καθώς και στο άλμπουμ Plays Bach: Encore! με συνθέσεις του  Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.

Παίζετε τζαζ με πολλά στοιχεία ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Γιατί οι Έλληνες τζαζίστες, από τα χρόνια του Πλέσσα κιόλας, στρέφονται τόσο συχνά στην ελληνική παράδοση. Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στην παραδοσιακή μουσική;

Πιστεύω ότι τα στοιχεία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής είναι βαθιά μέσα μας και απλώς τα συνδέουμε με το μουσικό στυλ που επιλέγουμε να παίζουμε, αν φυσικά θέλουμε να τα ενσωματώσουμε. Από τη μεριά της μητέρας μου, η καταγωγή είναι από τα Τρίκαλα, οπότε είχα την τύχη να ακούω διάφορα παραδοσιακά όργανα, όπως κλαρίνα, ειδικά τις μέρες του Πάσχα όταν ερχόμασταν στην Ελλάδα.

Με τον Ρος Ντέιλι με τον οποίο έχετε συνεργαστεί και δισκογραφικα θα βρεθείτε για μία μοναδική εμφάνιση στο Half Note. Τι να περιμένουμε και τι είναι για εσάς αυτή η σύμπραξη;

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας θα παρουσιάσουμε το άλμπουμ μου Time (2022), καθώς και κομμάτια από τους δύο προηγούμενους δίσκους μου, Circle of Oddness (2018) και Athens (2019). Επιπλέον, θα παρουσιάσω για πρώτη φορά ένα νέο κομμάτι με τίτλο For Kiki de Montparnasse, το οποίο έγραψα για τον επόμενο δίσκο που ετοιμάζω.

Στο δεύτερο μέρος, θα έχουμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τον Ρος Ντέιλι, ο οποίος θα συνοδεύσει την μπάντα με την κρητική του λύρα. Θα παίξουμε δικές μου συνθέσεις, ένα κομμάτι του Ross με τίτλο Mirza, μαζί με άλλα επιλεγμένα κομμάτια όπως το Lamma Bada Yatathanna, καθώς και μια διασκευή που ετοίμασα στον Ερωτόκριτο.

Η βραδιά θα αποτελέσει μια συνάντηση της σύγχρονης τζαζ με στοιχεία της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής. Στην μπάντα μου συμμετέχουν ο Γιάννης Παπαδόπουλος στο πιάνο, ο Κώστας Πατσιώτης στο κοντραμπάσο και ο Δημήτρης Κλωνής στα ντραμς.

Εσείς βέβαια δεν μείνατε μόνο στην παραδοσιακή μουσική. Έχετε αγαπήσει και το ρεμπέτικο και τη λαϊκή μουσική. Πώς συνομιλεί η τζαζ μαζί τους;

Από μικρή ηλικία, τα ρεμπέτικα ήταν κομμάτι της μουσικής που ακούγαμε στο σπίτι. Έτσι, το 2022 αποφάσισα να διασκευάσω τα «Ματόκλαδα σου λάμπουν» του Μάρκου Βαμβακάρη, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο «Time».

Η σύγχρονη ελληνική τζαζ σκηνή είναι τρομερά εξωστρεφής, με διεθνείς παρουσίες και συνεργασίες. Είναι μονόδρομος; Θα είναι πάντα δύσκολο το «παίζω τζαζ στην Ελλάδα»;

Η ελληνική τζαζ σκήνη υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια και ειδικά τα τελευταία χρόνια ανθίζει και εξελίσσεται. Πιστεύω πως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του να παίζει κανείς τζαζ στην Ελλάδα είναι η έλλειψη διοργανωτών και χώρων που να έχουν ένα μακροπρόθεσμο όραμα για επαναλαμβανόμενες συναυλίες, ώστε να καταστεί βιώσιμη αυτή η μουσική για τους καλλιτέχνες. Ένα πολύ σημαντικό βήμα για τον χώρο αποτελεί η νέα εταιρεία Hellenic Jazz Society του Δημήτρη Φυτά, η οποία ασχολείται με την παραγωγή και διανομή βινυλίων εντός και εκτός Ελλάδας. Είναι ένα βήμα πολύ σημαντικό για την ελληνική τζαζ σκηνή καθώς, κατά την γνώμη μου, είναι το μόνο που τις λείπει, ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη παρουσία στα φεστιβάλ σε όλον τον κόσμο.

Ο δεύτερος δίσκος σας ονομάζεται Athens όπως και όλα τα κομμάτια. Τι είναι η Αθήνα για εσάς πέρα από μια προφανή πηγή έμπνευσης;

Η Αθήνα για μένα είναι κάτι ξεχωριστό· την αγαπώ βαθιά, και με γοητεύει με τις έντονες αντιθέσεις της. Είναι μια πόλη όπου ετερόκλητα στοιχεία συνυπάρχουν και συνθέτουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα, δίνοντάς μου την ελευθερία να εξερευνώ και να δημιουργώ. Το φως της πόλης, αλλά και οι φίλοι και συνεργάτες μου εδώ έχουν γίνει σημαντικό κομμάτι τις ζωής μου.

Και μετά από την παράδοση, την επιρροή της Aθήνας και το ηλεκτρονικό χάδι της Λένας Πλάτωνος στις συνθέσεις σας, πάμε στην πιο πρόσφατη κυκλοφορία, το Amoroso, έναν δίσκο ορχηστρικής μουσικής, εμπνευσμένο από τον ζωγράφο Ρενέ Μαγκρίτ και το κίνημα του υπερρεαλισμού, με συνθέσεις μικρής διάρκειας. Θα έλεγε κάποιος μια σουρεαλιστική διαδρομή….

Στις 29 Νοεμβρίου 2024 κυκλοφόρησε το νεοκλασικό ορχηστρικό μου άλμπουμ Αmoroso, το οποίο αντλεί την έμπνευσή του από το σουρεαλιστικό κίνημα, τιμώντας τα 100 χρόνια δημιουργίας από τη δημοσίευση του Μανιφέστου του André Breton το 1924. Ιδιαίτερη επιρροή άσκησαν τα έργα του Ρενέ Μαγκρίτ, όπως The Lovers II, The Heartstrings και The False Mirror, στο κομμάτι που είναι αφιερωμένο σε εκείνον, με τίτλο «Melodies for Magritte». Αυτό το άλμπουμ συνδυάζει μια ποικιλία οργάνων, από κουιντέτο εγχόρδων και πνευστά μέχρι άρπα, συνθεσάιζερ και βιμπράφωνο. Το άλμπουμ τιμά τον σουρεαλισμό που διαμόρφωσε την τέχνη, τη φαντασία και την ελευθερία της έκφρασης.

Σε αυτό το άλμπουμ, λειτουργώ μόνο ως συνθέτρια και όχι και ως σαξοφωνήστρια. Έχει και αυτό τη γοητεία του για εμένα, καθώς απομακρύνομαι λίγο από την αναζήτηση του «πώς θα ταιριάξει στο σαξόφωνο» ή του «πώς θα ακούγεται για εμένα». Απλώς σκέφτομαι τι θα ακούγεται καλά για τη μουσική συνολικά και το τι θα είναι το καλύτερο για τους άλλους μουσικούς που θα την ερμηνεύσουν.

Για μένα, ο σουρεαλισμός είναι μια τεράστια πηγή έμπνευσης σε όλους τους τομείς. Είναι σαν ένα ταξίδι που συνεχώς αποκαλύπτει καινούργιες, ενδιαφέρουσες εμπειρίες. Πρόσφατα άρχισα να διαβάζω το μυθιστόρημα «Nadja» του Αντρέ Μπρετόν και είναι φανταστικό!

Στο εξώφυλλο του δίσκου βλέπουμε το πολλαπλό σας είδωλο. Άλλοτε κοιτάτε μπροστά, άλλοτε προς τα πίσω ή στο πλάι. Η στάση πάντα ίδια ο προσανατολισμός διαφορετικός όμως όλα αυτά εμφανίζονται ταυτόχρονα. Μοιάζει αρκετά «Μελίνα» όλο αυτό, έτσι δεν είναι;

Ο πατέρας μου έλεγε παλιά ότι η ζωή είναι σαν την οδήγηση – πρέπει να κοιτάμε μπροστά, έχοντας αυτό ως κύριο στόχο. Σίγουρα, στρέφουμε περιστασιακά το βλέμμα μας στο πλάι ή πίσω, αλλά η σταθερή βάση είναι το «μπροστά». Ίσως αυτή η αντίληψη να με έχει επηρεάσει υποσυνείδητα και να με ωθεί συνεχώς στην ανακάλυψη νέων πραγμάτων στον όμορφο κόσμο της μουσικής. Οι καθρέφτες κατασκευάστηκαν ειδικά για το εξώφυλλο από τους Barous Metallic Projections Athens. Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μια αντανάκλαση που να περιλαμβάνει τόσο εμένα όσο και διάφορα στοιχεία της υπάρχουσας εικόνας, με μια μικρή παραμόρφωση.

*Αγοράστε εισιτήρια για όλες τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.gr.