Τρελά κέρδη αποκόμισε (και) τη δύσκολη χρονιά που πέρασε το περίφημο κρατικό «πετρελαϊκό fund» της Νορβηγίας. Το επενδυτικό εργαλείο, που εξασφαλίζει την ευημερία αρκετών γενεών του μέλλοντος στη σκανδιναβική χώρα των μόλις 5,4 εκατ. κατοίκων, «φούσκωσε» κατά 10,9% ή κατά 1,07 τρισ. κορόνες (101,5 δισ. ευρώ) το 2020 και η αξία του έφθασε στο αστρονομικό επίπεδο των 10,914 τρισ. κορονών, ή 1,035 τρισ. ευρώ! Πρόκειται για το 1,5% της συνολικής κεφαλαιοποίησης όλων των κεφαλαιαγορών του πλανήτη.

«Παρότι η πανδημία άφησε βαθύ το στίγμα της στη χρονιά που πέρασε, το 2020 αποδείχθηκε μια καλή χρονιά για το Ταμείο», σημείωσε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Νορβηγίας και πρόεδρος του fund Όιστεν Όλσεν. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε την Πέμπτη ο Όλσεν προσθέτει ότι «παρά τις υψηλές αποδόσεις θα πρέπει να έχουμε διαρκώς κατά νου ότι η αξία των επενδύσεων του Ταμείου ενδέχεται να εμφανίσει μεγάλες διακυμάνσεις στο μέλλον».

Πανδημία και τεχνολογία

Η κεφαλαιοποίηση του κρατικού fund που ίδρυσε η νορβηγική κυβέρνηση για να επενδύσει τα κέρδη από τις πωλήσεις πετρελαίου και να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας της χώρας, στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου έφθανε στα 10,61 τρισ. νορβηγικές κορόνες, δηλαδή «μόνο» 971 δισ. ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο, μάλιστα, του 2020 οι αποδόσεις του Ταμείου ήταν αρνητικές (-3,4% σε ετήσια βάση με τις ζημιές να πλησιάζουν τα 20 δισ. ευρώ).

Έκτοτε, όμως, χάρη στην ανάκαμψη των διεθνών τιμών του πετρελαίου και κυρίως στην εκτίναξη της Wall Street και των αγορών ομολόγων, οι αποδόσεις των επενδύσεων του fund ενισχύθηκαν αισθητά. Συγκεκριμένα, το fund έχει επενδύσει το 72,8% των κεφαλαίων του σε μετοχές, το 24,7% σε ομόλογα και το 2,5% σε ακίνητα. Οι επενδύσεις του στις αγορές κεφαλαίων είχαν πέρυσι απόδοση 12,1%, ενώ οι επενδύσεις του στις αγορές ομολόγων απέφεραν κέρδη 7,5%. Οι επενδύσεις στα ακίνητα εμφάνισαν οριακή ζημιά 0,1%.

«Οι επενδύσεις σε μετοχές τεχνολογικών εταιρειών είχαν τη μεγαλύτερη απόδοση το 2020, φθάνοντας στο 41,9%. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πανδημία που επιτάχυνε την ψηφιοποίηση των οικονομιών του πλανήτη και εκτίναξε τη ζήτηση για online προϊόντα και υπηρεσίες σε τομείς όπως η απασχόληση, η εκπαίδευση, το εμπόριο και η ψυχαγωγία», εξήγησε ο διευθυντής του Ταμείου Νικολάι Τάνγκεν.

Η μεταμόρφωση μιας χώρας

Η εκμετάλλευση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της μετέτρεψε τη Νορβηγία από «χώρα ψαράδων», που ήταν έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε μια από τις χώρες με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στον πλανήτη.

Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές πετρελαϊκές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής που μετέχουν στον OPEC αλλά και τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, εδώ και τρεις δεκαετίες (από το 1990 που ίδρυσε το περίφημο κρατικό πετρελαϊκό fund) επενδύει τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου για να απεξαρτήσει την οικονομία της από τα ορυκτά καύσιμα – ανάλογο πετρελαϊκό fund ίδρυσε το 2014 και η Σαουδική Αραβία.

Παρότι πλούτισαν από το πετρέλαιο που αντιστοιχεί στο 40% των εξαγωγών της χώρας και συμβάλλει κατά 18% περίπου στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, οι Νορβηγοί πολίτες έχουν αναπτύξει μια υποδειγματική περιβαλλοντική συνείδηση. Δεν είναι τυχαίο το ότι η Νορβηγία είναι η χώρα με τις περισσότερες, αναλογικά με τον πληθυσμό, πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κόσμο. Πέρυσι οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών καινούργιων οχημάτων έφθασαν στο 54,3% της αγοράς.

Ο ρόλος των κυβερνώντων

Είναι βέβαια και η πολιτική κουλτούρα ξεχωριστή στη Νορβηγία. Το αντιλαμβάνεται κανείς αν αναλογιστεί ότι στις 25 Ιανουαρίου η τιμή της αμόλυβδης και του ντίζελ στη χώρα ήταν 1,88 και 1,7 ευρώ το λίτρο αντίστοιχα, ενώ στις επίσης πετρελαιοπαραγωγικές ΗΠΑ η αμόλυβδη κόστιζε 0,59 ευρώ το λίτρο και το ντίζελ 0,58 ευρώ.

Στη Σαουδική Αραβία, βέβαια, την ίδια ημέρα η αμόλυβδη κόστιζε 0,39 ευρώ το λίτρο και το πετρέλαιο κίνησης μόλις… 0,11 ευρώ. Και να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια ο μεταρρυθμιστής πρίγκιπας του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που θέλει να απεξαρτήσει τη χώρα του από το πετρέλαιο, έχει αυξήσει σημαντικά τις τιμές των καυσίμων.