Το Βήμα Της Κυριακής παρουσιάζει: Εμφύλιος Πόλεμος
Εβδομήντα χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου, μία συγκλονιστική σειρά για την πιο μαύρη περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, την πιο τραγική περίοδο που δίχασε την Ελλάδα.
Γεγονότα, πρωταγωνιστές, ντοκουμέντα, μαρτυρίες, ιστορικές αναλύσεις
Αυτή την εβδομάδα
· «Εγγραφα από τα γιουγκοσλαβικά και βουλγαρικά αρχεία» των Βασίλη Κόντη – Σπυρίδωνα Σφέτα
Τα δραματικά γεγονότα του Εμφυλίου Πολέμου αποτέλεσαν αντικείμενο αμφιλεγόμενων ιστορικών ερμηνειών και έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων για δεκαετίες ολόκληρες.
Το πολωτικό κλίμα της ελληνικής κοινωνίας μετά το 1949, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις του παρελθόντος ήταν αναμφισβήτητα αρνητικοί παράγοντες για τη διαλεύκανση της κρίσιμης αυτής περιόδου της νεοελληνικής ιστορίας.
Κυρίως όμως η έλλειψη πρωτογενών πηγών υπήρξε ο περισσότερο ανασταλτικός παράγοντας, εφόσον τα σχετικά αρχεία για μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμειναν απρόσιτα στους ερευνητές.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα (1974) δημοσιεύτηκαν σποραδικά διάφορα έγγραφα και απομνημονεύματα πρώην στελεχών του ΚΚΕ, που είχαν άμεση ανάμιξη στον Εμφύλιο.
Ολα όμως αυτά τα δημοσιεύματα χαρακτηρίζονταν κυρίως από εκλεκτικισμό στην επιλογή του υλικού και από υποκειμενισμό στην ανάλυση των γεγονότων.
Μετά την πτώση του κομμουνισμού δημιουργήθηκαν ευνοϊκές προϋποθέσεις για μια νηφάλια προσέγγιση των γεγονότων του Εμφυλίου, δεδομένου ότι και το πολωτικό κλίμα αμβλύνθηκε σημαντικά και τα σχετικά αρχεία έγιναν προσιτά.
Στην παρούσα έκδοση δημοσιεύονται έγγραφα από τα αρχεία της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας, χωρών που είχαν άμεση εμπλοκή στον ελληνικό Εμφύλιο.
Ως παράρτημα παρατίθενται και μερικά ρωσικά έγγραφα. Η αρχειακή έρευνα πραγματοποιήθηκε επί τόπου και καταβλήθηκε προσπάθεια να επιλεγούν όσα από τα ευρεθέvτα έγγραφα κρίθηκαν ως σημαντικότερα. Δυστυχώς ένα μέρος του αρχείου του Τίτο και του Στρατιωτικο-Ιστορικού Ινστιτούτου του Βελιγραδίου έχει καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς.
Τη μετάφραση από τη βουλγαρική, σερβική και ρωσική όπως και τον σχολιασμό των εγγράφων, μόνο όπου αυτός κρίθηκε απαραίτητος, επιμελήθηκε ο επιστημονικός συνεργάτης του Ι.MXA. και Λέκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. κ. Σπυρίδων Σφέτας.
Την επόμενη εβδομάδα θα ακολουθήσει:
· «Εμφύλιος – Πολιτισμικό τραύμα»
των Νίκου Δεμερτζή, Ελένη Πασχαλούδη, Γιώργου Αντωνίου
Από τη «λήθη» στην «εθνική συμφιλίωση» κι από κει στην «αναστοχαστική επεξεργασία» του εμφύλιου παρελθόντος: μέσω αυτής της διαδρομής θα έλεγε κανείς πως αντιμετωπίστηκε ο Εμφύλιος Πόλεμος στην ελληνική δημόσια σφαίρα.
Παρόλο που για σαράντα περίπου χρόνια (1949-1990) δεν υπήρχε θέσηγι’ αυτόν στο δημόσιο λόγο, κι ενώ επισκιάστηκε από την αφήγηση της «εθνικής αντίστασης», ο Εμφύλιος δεν έπαψε να αποτελεί ένα παροντικό παρελθόν.
Μάλιστα, από τη δεκαετία του ’90 εγγράφεται πολλαπλώς και με εκθετικό τρόπο στους «πολέμους της μνήμης» όσον αφορά τη δεκαετία του ’40 και άρα στο γενικότερο τελικά ερώτημα «με ποιους όρους «θυμάται» και «ξεχνά» η κοινωνία το παρελθόν της».
Εκτοτε, πρωταγωνιστές, ακτιβιστές, πολιτικά κόμματα, κυβερνήσεις, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες όχι μόνο έχουν ανασύρει τον Εμφύλιο από την αφάνεια, αλλά επιχειρηματολογούν εναντιωματικά γύρω από το πώς και το γιατί, μετατρέποντας έτσι τη συλλογική και εν πολλοίς διαγενεακή οδύνη σε πολιτισμικό τραύμα.
Αποτελώντας τα δραματικά στοιχεία του τραύματος, στη δημόσια αυτή αναστοχαστική διαδικασία, μνήμη, συναίσθημα και ταυτότητα αλληλεπιδρούν στο πλαίσιο της ολοπαγούς κρίσης που βιώνει το σύνολο σχεδόν της ελληνικής κοινωνίας.
Με λιγότερες πλέον αυταπάτες, οι διαφορετικές ερμηνείες του Εμφυλίου μας βοηθούν να κατανοήσουμε, όχι τόσο το παρελθόν αλλά κυρίως το παρόν και τους μηχανισμούς με τους οποίους συγκροτείται η προσδοκία του μέλλοντος. Με αφετηρία τη θεωρία του «πολιτισμικού τραύματος», το βιβλίο αυτό καλύπτει κρυφές και ξεχασμένες όψεις του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου χρησιμοποιώντας εναλλακτικά εννοιολογικά εργαλεία και θέτοντας νέα ερωτήματα.
Μαζί
Harper’s BAZAAR
Το μεγαλύτερο περιοδικό μόδας στον κόσμο
Η Carine Roitfeld παρουσιάζει τα πρόσωπα που κατέρριψαν τα στερεότυπα στη show-biz
Sexy γόβες κατακτούν κάθε μητρόπολη της μόδας
Η συγγραφέας Robin Morgan μιλάει με τη Maria Grazia Chiuri για τον σύγχρονο φεμινισμό
Η δυναμική επιστροφή των καρό αλλάζει τα δεδομένα στη γυναικεία γκαρνταρόμπα
Harper’s BAZAAR
«Μόδα είναι να είσαι πάντα ένα ΒΗΜΑ μπροστά»
Και
ΒHMAgazino
Και στην απλή έκδοση των €2.
