Ποιο είναι το «βαρόμετρο» σχετικά με το πόσο σοβαρά θα νοσήσετε αν κρυολογήσετε; Το «μείγμα» των βακτηρίων που διαβιούν εντός της μύτης σας, αναφέρουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια στις ΗΠΑ με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Scientific Reports».
Για παράδειγμα, άτομα των οποίων το μικροβίωμα της μύτης είναι πλούσιο σε σταφυλόκοκκο εμφανίζουν πιο σοβαρά ρινικά συμπτώματα σε σύγκριση με άλλα που δεν έχουν τόσο μεγάλο πληθυσμό σταφυλόκοκκου εντός της ρινικής κοιλότητας. Αυτό συμβαίνει παρότι όλα αυτά τα άτομα έχουν κρυολόγημα το οποίο οφείλεται στο ίδιο ακριβώς στέλεχος κάποιου ιού.

Εξι μοτίβα μικροβιώματος

Οι ερευνητές μελέτησαν το μικροβίωμα της ρινικής κοιλότητας 152 εθελοντών προτού τους εισαγάγουν στον οργανισμό έναν ιό κρυολογήματος καθώς και μετά την εισαγωγή του ιού. Ανακάλυψαν ότι το μικροβίωμα στη μύτη των εθελοντών που εξέτασαν παρουσίαζε έξι διαφορετικά μοτίβα – τα μοτίβα αυτά συνδέονταν με διαφορές στη βαρύτητα των συμπτωμάτων του κρυολογήματος. Η διαφορετική σύσταση του μικροβιώματος εντός της ρινικής κοιλότητας φάνηκε επίσης να συνδέεται με το ιικό φορτίο – την ποσότητα δηλαδή του ιού του κρυολογήματος που υπήρχε εντός του οργανισμού.
Η ανακάλυψη αυτή εξέπληξε ακόμη και τους ίδιους τους επιστήμονες που την έκαναν. «Η πρώτη έκπληξη για εμάς ήταν ότι μπορούσαμε να ταυτοποιήσουμε τα διαφορετικά μοτίβα μικροβιώματος της μύτης στους εθελοντές. Η δεύτερη έκπληξη ήταν ότι αυτά τα μοτίβα φαίνεται να έχουν επίδραση στο πώς το κάθε άτομο αποκρίνεται στον ιό καθώς και στο πόσο βαριά νοσεί» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Ρόναλντ Τέρνερ από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια και πρόσθεσε: «Υπήρχε επίδραση στο ιικό φορτίο καθώς και στο πόση ποσότητα ιού υπήρχε στις ρινικές εκκρίσεις. Ετσι λοιπόν αποδεικνύεται ότι το βακτηριακό μοτίβο στη μύτη μας συνδέεται με τον τρόπο που αντιδρούμε σε έναν ιό κρυολογήματος καθώς και με το πόσο βαριά ασθενούμε».

Ο ρόλος των «κατοίκων» της μύτης μας

Ο δρ Τέρνερ ξεκαθάρισε ότι δεν είναι οι μικροοργανισμοί που ζουν στη μύτη μας οι υπαίτιοι για το κρυολόγημα που μπορεί να «αρπάξουμε» – το κρυολόγημα προκαλείται βέβαια από κάποιον ιό. Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν γνωρίζει αυτή τη στιγμή αν είναι πράγματι οι μικροοργανισμοί που «κατοικούν» στη ρινική κοιλότητα οι πραγματικοί ένοχοι για την εμφάνιση διαφορών στη βαρύτητα των συμπτωμάτων μεταξύ ανθρώπων. Οπως είπε, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αποδειχθεί αν ισχύει αυτή η σύνδεση. «Εμείς υποδεικνύουμε μέσω της μελέτης μας μια συσχέτιση, όχι μια αιτιώδη σχέση. Ισως το ότι κάποιος έχει περισσότερο σταφυλόκοκκο στη μύτη του καθώς και το ότι παρουσιάζει περισσότερα συμπτώματα να μην συνδέονται άμεσα. Ισως να υπάρχει κάποιο άλλο «υποβόσκον» χαρακτηριστικό που κάνει κάποιον να έχει σταφυλόκοκκο στη μύτη και την ίδια στιγμή να είναι πιο ευάλωτος στο κρυολόγημα». Ισως τα γονίδια είναι τα υπεύθυνα τόσο για τη σύσταση του μικροβιώματος της μύτης όσο και για την αντίδραση στον ιό του κρυολογήματος. Μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η ρύπανση της ατμόσφαιρας, σημείωσε ο δρ Τέρνερ.

Τα προβιοτικά μειώνουν τη διάρκεια της νόσου;

Στο πλαίσιο της μελέτης τους οι ειδικοί του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια θέλησαν επίσης να δουν αν η χορήγηση προβιοτικών – ευεργετικών βακτηρίων – θα μπορούσε να βελτιώσει τα συμπτώματα του κρυολογήματος ή να έχει επίδραση στη σύσταση του μικροβιώματος της ρινικής κοιλότητας. Η απάντηση ήταν αρνητική. Οι ερευνητές έδωσαν στους εθελοντές ένα πόσιμο προβιοτικό. Και ήταν ενδιαφέρον ότι, όπως είδαν, το προβιοτικό δεν είχε καμία επίδραση όχι μόνο στο μικροβίωμα της μύτης αλλά ούτε στο μικροβίωμα του εντέρου. «Το προβιοτικό δεν επηρέασε σημαντικά ούτε το μοτίβο του μικροβιώματος του εντέρου» είπε ο δρ Τέρνερ. Το εύρημα αυτό είναι άξιο προσοχής σε μια εποχή που τα προβιοτικά έχουν γίνει μόδα καθώς οι παρασκευαστές τους υπόσχονται ότι προσφέρουν ισορροπία στην εντερική χλωρίδα.

Πολλά παραμένουν τα αναπάντητα ερωτήματα

Μήπως η απευθείας χορήγηση ενός προβιοτικού στη μύτη, όπως π.χ. σε μορφή σπρέι, θα είχε μεγαλύτερη επίδραση στο μικροβίωμα της ρινικής κοιλότητας; Ο δρ Τέρνερ που μελετά τους ιούς του κρυολογήματος εδώ και δεκαετίες δεν είναι σίγουρος ότι κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό. «Δεν πιστεύω ότι θα είναι τόσο εύκολο. Ενα άλλο ενδιαφέρον ερώτημα το οποίο απαιτεί μια εντελώς διαφορετική μελέτη είναι τι θα συμβεί αν χορηγηθούν αντιβιοτικά. Μπορούμε να αλλάξουμε τη χλωρίδα στη μύτη μέσω της χορήγησης αντιβιοτικών; Και κάτι τέτοιο θα ήταν καλό ή κακό; Είναι άγνωστα όλα αυτά. Είναι πολλά τα αναπάντητα ερωτήματα» κατέληξε ο ερευνητής.