Αναγκαία αλλά μη ικανή συνθήκη για την επανέναρξη χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας είναι η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Φαίδων Καλφάογλου, η μελέτη εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών επηρεάζει τη συμπεριφορά τους σχετικά με τη δανειοδότηση της οικονομίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ως μέρος κρατικών προγραμμάτων διάσωσης και παρατίθενται τα κριτήρια με βάση τα οποία μπορεί να αξιολογηθεί η επιτυχία ενός τέτοιου προγράμματος σχετικά με τη δημιουργία κινήτρων για την επανεκκίνηση του δανεισμού προς την οικονομία.
Ο στόχος των προγραμμάτων ανακεφαλαιοποίησης είναι αφενός η ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών και αφετέρου η προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και η συνέχιση των λειτουργιών της χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης και ιδιαίτερα της δανειοδότησης της οικονομίας.
Τείνει ωστόσο να γίνει ευρέως αποδεκτό ότι η σταθεροποίηση της κεφαλαιακής βάσης είναι προϋπόθεση για να μπορέσουν τα τραπεζικά ιδρύματα να ξαναρχίσουν το δανεισμό. Υπό αυτό το πρίσμα, η ανακεφαλαιοποίηση είναι αναγκαία, αλλά μη ικανή συνθήκη για τη δανειοδότηση της οικονομίας.
Η ικανή συνθήκη προέρχεται από τις λεπτομέρειες υλοποίησης ενός προγράμματος ανακεφαλαιοποίησης, όπως την ταχύτητα παρέμβασης των αρμόδιων αρχών, το ικανό ύψος της ανακεφαλαιοποίησης, την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων των προβλημάτων των τραπεζών, την επιτυχή αναδιάρθρωσή τους κ.λπ.
Στη μελέτη εξετάζονται δύο διεθνή παραδείγματα προγραμμάτων ανακεφαλαιοποίησης, της Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, για να εξαχθούν τα διδάγματα που προέκυψαν ώστε να αντιπαρατεθούν με την ελληνική εμπειρία και ιδιαιτέρως με το τελευταίο πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης του Νοεμβρίου 2015.
Το συμπέρασμα
Το βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών κάλυψε τις τρέχουσες εποπτικές απαιτήσεις, αλλά και τις απαιτήσεις των παραγόντων της αγοράς, δημιουργώντας ένα σημαντικό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας.
Συνεπώς, κρίνεται ότι εκπληρώθηκε η αναγκαία συνθήκη για την επανεκκίνηση της χρηματοδότησης της οικονομίας.
Ωστόσο, για να ικανοποιηθεί και η ικανή συνθήκη, απαραίτητη είναι επίσης η αντιμετώπιση ορισμένων βασικών πηγών αβεβαιότητας που αποτελούν δυνητικά ανασχετικό παράγοντα για τη σταθεροποίηση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών.
Τέτοιες είναι το ενδεχόμενο μεταβολών στις απαιτήσεις του θεσμικού πλαισίου, ο κίνδυνος αναποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η ανάγκη περαιτέρω αναδιάρθρωσης των τραπεζών.
Θετικά προβλέπεται να συμβάλει επίσης η σταδιακή αποκατάσταση των πηγών χρηματοδότησης των τραπεζών. Όσο ταχύτερα υλοποιηθούν οι παραπάνω στόχοι, τόσο γρηγορότερα αναμένεται να ξεκινήσει η χρηματοδότηση της οικονομίας.
