Μικρό κυβερνητικό σχήμα, ανάκτηση σχέσης εμπιστοσύνης δημοσίων υπαλλήλων και κεντρικής διοίκησης, τέλος στις απολύσεις στο Δημόσιο και αποκατάσταση των «αντισυνταγματικά απολυμένων» είναι μερικές από τις επίσημες δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ εφόσον κερδίσει τις εκλογές. Οι συζητήσεις όμως στο επιτελείο του συνεχίζονται για μεταρρυθμίσεις και αλλαγή πλεύσης του δημοσίου τομέα την επομένη της 25ης Ιανουαρίου 2015. Μάλιστα, έχουν πέσει στο τραπέζι ορισμένες προτάσεις που έχουν κριθεί ως «ρηξικέλευθες αλλά δύσκολα υλοποιήσιμες».
Οπως η πρόταση να καταργηθούν όλες οι οργανικές θέσεις και να επανασυσταθούν όσες κριθεί ότι χρειάζονται στους οργανισμούς του Δημοσίου, με εγγύηση ότι δεν θα γίνει καμία απόλυση. Την έχει στα χέρια του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξης Τσίπρας. Ομως ένα τέτοιο εγχείρημα για αναδιοργάνωση άρδην των δημόσιων οργανισμών θα θεωρήθηκε μη εφικτό, ως άμεση προοπτική, και προτάχθηκε η εν κινήσει αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης.
Επίσης, έχει τεθεί από τον συνταγματολόγο και ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Γιώργο Κατρούγκαλο –και συζητήθηκε στην «επιτροπή σοφών» που συγκρότησε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά με πλήθος αντιρρήσεων -, η πρόταση για ένα νέο Σύνταγμα (όχι αναθεώρηση του υπάρχοντος), μια επανεκκίνηση προς ένα νέο κράτος. Αφενός, όπως λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Κατρούγκαλος, παρακάμπτεται το θεσμικό φρένο των επτά ετών για αλλαγή του υπάρχοντος Συντάγματος και αφετέρου δίνεται ο συμβολισμός συμμετοχικών διαδικασιών. Πώς; Με δημοψήφισμα οι πολίτες θα δεχθούν ή όχι νέο Σύνταγμα, αφού πρώτα έχουν ενημερωθεί για το πλαίσιο και το περιεχόμενό του και στη συνέχεια, πάλι με δημοψήφισμα, θα το εγκρίνουν ή όχι…
Μακρά η συζήτηση. Προς το παρόν και επί του πρακτέου, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει έτοιμο το σχέδιό του για τις κύριες αλλαγές στη δημόσια διοίκηση. Στην αιχμή του δόρατός του, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει ομοφώνως τη ριζική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης «που εκκινεί από τον μετασχηματισμό των δομών και των λειτουργιών της και την εμπιστοσύνη στο προσωπικό της». Επιστήμονες, δημόσιοι λειτουργοί, στελέχη, όπως τα μέλη της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Μητρόπουλος, Σταύρος Κοντονής και η Ολγα Γεροβασίλη πρωτοστατούν στη διαμόρφωση του προγράμματος για την ανασυγκρότηση του κράτους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει, όπως επισημαίνει στο «Βήμα», ο κ. Κατρούγκαλος, ως καίριο στόχο τη διάλυση των πελατειακών σχέσεων και την ενίσχυση –με επαρκή στελέχωση –των ελεγκτικών μηχανισμών στη δημόσια διοίκηση και την εισαγωγή θεσμών άμεσης δημοκρατίας. «Δεν είμαστε η δύναμη που θα γυρίσει το ρολόι στο 2010» λέει αλλά «η μόνη δύναμη, με την έννοια ότι δεν έχει τα βαρίδια των ευθυνών για το πελατειακό κράτος δεκαετιών, που μπορεί να χτίσει το νέο Δημόσιο χρησιμοποιώντας και τεχνοκρατικά εργαλεία, τα οποία είναι ευρέως αποδεκτά, μια και είναι ορθολογικά».
Παράλληλα, ο συνταγματολόγος θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τα εχέγγυα να κάνει μεταρρυθμίσεις που να «δημιουργούν όραμα και στους δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς να κρέμεται η δαμόκλειος σπάθη της απόλυσης πάνω από το κεφάλι τους όπως πριν με τη συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠαΣοΚ».
Λίγα υπουργεία και περιορισμός του πλήθους των μετακλητών, με αξιοποίηση των υφιστάμενων δημοσίων υπαλλήλων, σε θέσεις-κλειδιά για τη λειτουργία της κεντρικής διοίκησης (γραφεία υπουργών, γενικών γραμματέων και διοικητών) βρίσκονται στην κορυφή των προτεινόμενων αλλαγών. Ηδη ο κ. Τσίπρας παρουσίασε προ ημερών το πλαίσιο των αλλαγών από μια ενδεχόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα περί μικρού και ευέλικτου κυβερνητικού σχήματος τα έχουμε ακούσει, βέβαια, πολλές φορές κατά καιρούς. Το πρόβαλε η κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου το 2009. Το ξαναθυμήθηκε το 2013 ο κ. Αντ. Σαμαράς και η συγκυβέρνηση, παραπέμποντάς το στις ελληνικές καλένδες και δίνοντας προτεραιότητα στις μνημονιακές δεσμεύσεις για 15.000 απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και στον στόχο για συρρίκνωση του δημόσιου τομέα.
Ο μαγικός αριθμός του υπουργικού συμβουλίου στο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι το 10 και ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος κ. Π. Σκουρλέτης μίλησε για ενοποίηση συναφών τομέων του κυβερνητικού έργου με έναν πολιτικό προϊστάμενο υπουργό έτσι ώστε να αποφεύγεται η διάχυση ευθυνών και να υπάρχει αποτελεσματικότητα.
Ενοποιήσεις
Η ανασυγκρότηση του κράτους
Από τις συγχωνεύσεις φαίνεται πως εξαιρούνται, σύμφωνα με πληροφορίες, τα υπουργεία Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας και Οικονομικών. Αν και υπήρχαν συζητήσεις για ενοποιήσεις των υπουργείων Υγείας και Εργασίας, φαίνεται ότι δεν θα συγχωνευθούν αλλά θα ενισχυθεί η διασύνδεσή τους στα ζητήματα του Ασφαλιστικού και της ανθρωπιστικής κρίσης. Είναι πιθανότατο το Περιβάλλοντος και το Αγροτικής Ανάπτυξης να αποκτήσουν κοινή «στέγη». Επίσης, αναμένεται να δημιουργηθεί ένα υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης με συγχώνευση των υπουργείων Ανάπτυξης, Υποδομών, Ενέργειας, Τουρισμού, Ναυτιλίας και Αιγαίου. Παράλληλα, κατά πάσα βεβαιότητα θα συσταθεί υπουργείο για την ανασυγκρότηση του κράτους, με συγχώνευση των υπουργείων Εσωτερικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Δημόσιας Τάξης, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να ενταχθεί σε αυτό και το υπουργείο Δικαιοσύνης.


«Εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης»
Αξιολόγηση χωρίς απολύσεις και πειθαρχικές διώξεις
Οι μεταρρυθμίσεις «για τον δημοκρατικό μετασχηματισμό του κράτους και τον εξορθολογισμό της δημόσιας διοίκησης», όπως λένε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, περιγράφηκε ήδη σε αδρές γραμμές κατά το διαρκές συνέδριο πριν από λίγες ημέρες.
Μιλούν για κατάργηση του θεσμού της διαθεσιμότητας στο πλαίσιο της κινητικότητας για τον εξορθολογισμό της κατανομής προσωπικού μεταξύ των υπηρεσιών και των υπουργείων, «αποκατάσταση των αντισυνταγματικά απολυμένων», κατάργηση του νόμου για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων με ποσοστώσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τάσσεται γενικά κατά της αξιολόγησης υπηρεσιών και προσωπικού στο Δημόσιο. Προτάσσει όμως την αξιολόγηση με στρατηγικό προγραμματισμό, λειτουργικά καθορισμένα οργανογράμματα, αναλυτικό job description, εξειδικευμένη στοχοθεσία για κάθε θέση εργασίας, προκαθορισμένους δείκτες αξιολόγησης και, όπως λέει ο κ. Κατρούγκαλος, «διαμόρφωση συνθηκών που, χωρίς απολύσεις, να δημιουργεί κέφι για δουλειά».
Οπως επισημαίνει, ανεξάρτητα κομματικής τοποθέτησης οι πολίτες επιθυμούν να περιορισθεί η γραφειοκρατία και να καταπολεμηθεί η διαφθορά. Εκ των ων ουκ άνευ θεωρεί τον περιορισμό της φυσικής επαφής διοίκησης και διοικουμένου, τη θεσμοθέτηση κανόνων στη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις και ισχυροποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών και την εισαγωγή νέων θεσμών άμεσης λογοδοσίας προς τους πολίτες.
Την κατάργηση της μνημονιακής νομοθεσίας για το πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων την εντάσσει στην ανάγκη να μη λειτουργεί η πειθαρχική δίωξη, επί δικαίους και αδίκους ως φόβητρο που οδηγεί στην απραξία και στον εκ προοιμίου, με μια απλή καταγγελία, στιγματισμό και στην απομάκρυνση από την υπηρεσία των υπαλλήλων.
Πάντως, στις διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε άμεσα ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. «Θα έπρεπε να γνωρίζει ο κ. Τσίπρας ότι το Υπουργείο ήδη προωθεί νέο σύστημα αξιολόγησης» ανέφερε ενώ χαρακτήρισε τα περί κατάργησης της νομοθεσίας σχετικά με το πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων σαν κλείσιμο του ματιού στην ατιμωρησία και στην ασυδοσία. «Καταλαβαίνουμε ότι αυτό ικανοποιεί συνδικαλιστές τύπου Κολλά, Φωτόπουλου και Μπαλασόπουλου, οι οποίοι έχουν μετακινηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, που κατά τα άλλα δεν ευθύνεται για τις πελατειακές σχέσεις» ανέφερε δηκτικά.
Οσο για την ενοποίηση όλων των ελεγκτικών σωμάτων και την υπαγωγή τους στον Πρωθυπουργό, σημείωσε ότι «οραματίζονται δηλαδή τον εαυτό τους ως νέους “βασιλιάδες Λουδοβίκους”, οι οποίοι αδημονούν να υιοθετήσουν τη ρήση «Το κράτος είμαι εγώ»!».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ