Η παρέα της Αίγινας και μάχη για την ηγεμονία στον ΣΥΡΙΖΑ

Εναν μήνα μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του προηγούμενου Μαΐου ο Αλ. Τσίπρας βρέθηκε αναγκασμένος να μελετά πολυσέλιδα κείμενα κριτικής σε επιλογές, προτάσεις για το μέλλον και τις συνεργασίες και ιδεολογικές αναζητήσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στο διάστημα των τελευταίων ημερών και εν όψει της συνεδρίασης της ΚΕ του Σαββατοκύριακου που διανύουμε, φάνηκε ότι ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ έλαβε σοβαρά υπόψη του πολλά στοιχεία από τα κείμενα που συνέταξαν οι σύντροφοί του, τα οποία και ενσωματώθηκαν στην επίσημη εισήγηση προς την ΚΕ. Το ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί αυτή τη στιγμή είναι ένα: πώς θα μεταφραστούν οι εσωτερικές ανησυχίες για τα αδύνατα σημεία του κόμματος σε νέα πολιτική πρακτική, ώστε να διαψευστεί ή άποψη ότι το 27% είναι το «ταβάνι» του ΣΥΡΙΖΑ…

Η «βροχή» κειμένων της προηγούμενης εβδομάδας δύσκολα μπορεί να πει κάποιος ότι ανατρέπει τους εσωκομματικούς συσχετισμούς δυνάμεων και τις διατάξεις τους. Αυτό όμως που αναδεικνύεται, όπως εκτιμούν κομματικά και κοινοβουλευτικά στελέχη, είναι οι διαθέσεις εν όψει εθνικών εκλογών, με δεδομένες τις προσδοκίες (των περισσοτέρων…) για την ανάληψη εξουσίας.

Ετσι είναι σαφές π.χ. ότι οι προερχόμενοι από το ΠαΣοΚ, με την ορμή της «επιτυχίας» τους στις ευρωεκλογές, διεκδικούν χώρο στο νέο κόμμα. Παρά ταύτα και μεταξύ τους υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ενδεικτικά: ο Αλ. Μητρόπουλος στο κείμενο που συνυπέγραψε με τον Δ. Τεμπονέρα εμφανίζεται να μην υπολογίζει στις συμμαχίες με τις δυνάμεις στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και να επικρίνει τις «αριστερίστικες» τάσεις στο εσωτερικό· οι άλλοι της Σοσιαλιστικής Τάσης (Α. Κοτσακάς, Π. Κουρουμπλής, Ι. Μιχελογιαννάκης. Δ. Τσουκαλάς, Κ. Χρυσόγονος) θέλουν τη συμμαχία της Αριστεράς, θέτουν όμως και την πατριωτική διάσταση του νέου κόμματος στο τραπέζι της συζήτησης.

Στο πεδίο αυτό, η Αριστερή Πλατφόρμα εξακολουθεί να κινείται «θεσμικά» και έχει μεταφέρει το πεδίο της διαφοροποίησής της με την ηγεσία στα θέματα των συμμαχιών και της κομματικής λειτουργίας, όπου και εν όψει της σημερινής συνεδρίασης της ΚΕ αναμενόταν να παρουσιάσει τις θέσεις της.

Το ενδιαφέρον στοιχείο του εσωτερικού αυτού «χαρτοπόλεμου» στον ΣΥΡΙΖΑ είναι η αινιγματική εμφάνιση της ομάδας των «53». Πρόσωπα που γνωρίζουν τη σύνθεση της ομάδας επιμένουν και διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται για μια νέα τάση. Επικαλούνται μάλιστα προς τεκμηρίωση της επιχειρηματολογίας τους ότι πολλά από τα στελέχη που συνυπέγραφαν το κείμενο που εμφανίστηκε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας είναι πρόσωπα από το στενό ή ευρύτερο περιβάλλον του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Ποιος ήταν ο σκοπός του κειμένου; Κατά μία άποψη, να εκφράσει εν είδει εσωτερικής «φωνής της συνείδησης» του νέου κόμματος τις ανησυχίες για το μέλλον, με βάση προβληματικά στοιχεία και διαπιστώσεις της προηγούμενης διετίας.

Κατά μία άλλη, να αποφορτίσει την εσωτερική συζήτηση και να απονευρώσει το σχήμα της αντιπαράθεσης μεταξύ Τσίπρα και Αριστερής Πλατφόρμας –κάτι που τουλάχιστον προσωρινώς μοιάζει να έχει επιτευχθεί.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο το γεγονός –και το επισημαίνουν πολλοί –ότι μία από τις επισημάνσεις του κειμένου αφορά την αναγκαιότητα να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ «αριστερός» και «ριζοσπαστικός» και να μη δίνεται η εντύπωση ότι λοξοκοιτάει προς την εκδοχή ενός νέου ΠαΣοΚ ή μιας συγκεκαλυμμένης σοσιαλδημοκρατίας.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι τέτοιες ακριβώς υπογραμμίσεις έκανε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας την προηγούμενη εβδομάδα μιλώντας στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Εκεί εκτυλίχθηκε και ένας ενδιαφέρων διάλογος μεταξύ του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και του Ευκλ. Τσακαλώτου, ο οποίος συνυπογράφει το κείμενο των «53». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσκαλώτος απευθύνθηκε στον πρόεδρο του κόμματος και έθεσε το ζήτημα: «Θέλουμε να κάνουμε μια στροφή προς μια δεξιότερη πολιτική; Αν αυτός είναι ο στόχος, πρέπει να το ξέρουμε». Οι διαβεβαιώσεις που έλαβε ήταν πως δεν είναι αυτός ο στόχος…

Παρά ταύτα και δεδομένου ότι κάποιοι από τους «53» είναι στελέχη της «παρέας της Αίγινας», ενός άτυπου μεν, ισχυρού δε, κύκλου εσωκομματικής επιρροής, κάποιες αιχμές του κειμένου προξένησαν αίσθηση.

Οπως για παράδειγμα η αναφορά ότι «Στο διάστημα της προεκλογικής περιόδου

δημοκρατία και έφθειραν την αποτελεσματικότητα. Γιατί για εμάς η δημοκρατία δεν είναι μόνο ο πιο δίκαιος τρόπος λήψης αποφάσεων, αλλά και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος οργάνωσης της συλλογικής διάνοιας. Το “μαζί” δεν το θέλουμε μόνο για να μην καπελωνόμαστε, αλλά και γιατί “μαζί” κάνουμε τις βέλτιστες επιλογές».

Και επίσης, στην ενότητα με τίτλο «Οι εκλογές είναι παιχνίδι για μεγάλα παιδιά», τονίζεται:

«Οι εκλογές λοιπόν δεν κερδίζονται κατά κύριο λόγο την προεκλογική περίοδο (όση σημασία και αν έχει μια πετυχημένη καμπάνια), αλλά την προηγούμενη. Γι’ αυτό και το αποτέλεσμα δεν είναι υπόθεση των (τελικά, όχι και τόσο) “μάγων” της πολιτικής επικοινωνίας, πολύ δε περισσότερο όταν τα “μαγικά” τους εδραιώνουν την πεποίθηση ότι όλοι είναι ίδιοι (αφού όλοι χρησιμοποιούν φτηνά επικοινωνιακά κόλπα για να υφαρπάξουν ψήφους) ή όταν οι ίδιοι εστιάζουν στη συντελεσμένη καταστροφή, υποβαθμίζοντας την προγραμματική μας πρόταση. Το ίδιο ισχύει εξάλλου και για τους “τεχνικούς” της εξουσίας, είτε στην εκδοχή τοπικών παραγόντων είτε σε εκείνη των ανώτερων διαμεσολαβητών ισχύος, από την αποκοπή του γραφείου του προέδρου ως τους απίθανους συμβούλους και την εκ μέρους τους ωμή περιφρόνηση των αξιών της Αριστεράς, όπως καταγράφηκε στις περιπτώσεις Καρυπίδη και Σαμπιχά».

Με αφορμή τις δύο αυτές αιχμηρές αναφορές, που έχουν σαφώς εσωτερικούς αποδέκτες, πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται «περί τίνος πρόκειται;». Η απάντηση που δίνουν κάποιοι που έχουν γνώση της σύνθετης διάρθρωσης του στενού και ευρύτερου περιβάλλοντος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, είτε στα γραφεία και στους διαδρόμους της Κουμουνδούρου είτε στη Βουλή είτε και… στην Αίγινα, περιορίζεται στο ότι «οι εξελίξεις εντός του καλοκαιριού και τον Σεπτέμβριο θα δείξουν αν έγιναν κατανοητές οι επισημάνσεις».

Η παρέα της Αίγινας τείνει πλέον να προσλάβει μυθικές διαστάσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Επειδή στην ουσία πρόκειται για έναν άτυπο κύκλο συνομιλητών που διεκδικεί… πρωτοκαθεδρία στην επιρροή στον κ. Τσίπρα, αρχίζει να δέχεται και τις προειδοποιητικές βολές των υπολοίπων.

Στο νησί του Αργοσαρωνικού, και συγκεκριμένα στο σύμπλεγμα πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών όπου βρίσκεται το σπίτι του «εξ απορρήτων» του κ. Τσίπρα Αλ. Φλαμπουράρη, γίνονται τα τελευταία χρόνια διάφορες συναντήσεις. Ο χαρακτήρας τους δεν είναι πάντοτε πολιτικός, εξυπηρετεί συνήθως σκοπούς αναψυχής· όμως υπάρχουν και πολιτικές παρενέργειες.

Μία εξ αυτών είναι, κατά την άποψη στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ότι ο κ. Φλαμπουράρης έχει αναδειχθεί, χωρίς επίσημο θεσμικό ρόλο, σε συνομιλητή μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και διαφόρων παραγόντων του δημοσίου βίου. Το γήπεδο της ΑΕΚ, που πυροδότησε έντονη συζήτηση στο κόμμα, είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση.

Στην ίδια παρέα κατά καιρούς συμμετέχουν και άλλα στελέχη, όπως ο Χριστ. Παπαδόπουλος, μέλος της ΠΓ, ο οποίος επίσης διατηρεί παραθεριστική κατοικία στο νησί. Το τελευταίο διάστημα έχει προστεθεί στην παρέα, με χαλαρότερους δεσμούς όμως, ο Στ. Κούλογλου, ο οποίος έχει το δικό του σπίτι στην Αίγινα, ενώ κατά καιρούς παρευρίσκονταν σε συναντήσεις και τραπέζια η Ρένα Δούρου, ο Γ. Βαρουφάκης, ο Ευκλ. Τσακαλώτος κ.ά.