Μονοπάτια στον αέρα

Δεν υπάρχει καμιά καθημερινή απελευθερωτική επανάσταση πιο αισθαντική από το ταξίδι στον γαλάζιο αιθέρα, πιο ψηλά και από τα σύννεφα. Και δεν υπάρχει τίποτε πιο αντιπροσωπευτικό του σύγχρονου τρόπου ζωής από την αφετηρία και το τέρμα αυτού του ταξιδιού, το αεροδρόμιο. Ο φιλόσοφος της καθημερινότητας, Αλαίν ντε Μποττόν, πέρασε «Μια βδομάδα στο αεροδρόμιο» (εκδ. Πατάκη) του Λονδίνου, στο περίφημο Τerminal 5, και έγραψε στο ημερολόγιο του Χίθροου: «Σε έναν κόσμο γεμάτο χάος και αταξία, ο επιβατικός σταθμός έμοιαζε ένα αξιοσημείωτο και αξιοπερίεργο καταφύγιο κομψότητας και λογικής. Το ευφάνταστο κέντρο της σύγχρονης κουλτούρας. Αν ζητούσαν από κάποιον να καθοδηγήσει έναν Αρειανό σε ένα και μόνο μέρος που να συνοψίζει ξεκάθαρα το εύρος όσων θεμάτων χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό μας –από την πίστη μας στην τεχνολογία ως τον τρόπο με τον οποίο καταστρέφουμε τη φύση, από την πολυπλοκότητα των διασυνδέσεών μας ως τη ρομαντική αντιμετώπιση των ταξιδιών μας -, εκείνος θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς τις αίθουσες αναχωρήσεων και αφίξεων».

Το αεροδρόμιο του Ντουμπάι είναι από τα πλέον αντιπροσωπευτικά του σύγχρονου πολιτισμού των ταξιδιών. Μπορεί να συνδυάζεται μοναδικά η αραβική αύρα με τους υπαλλήλους του ελέγχου διαβατηρίων και την παραδοσιακή κατάλευκη κελεμπία τους, με τα υλικά (γυαλί και αλουμίνιο) του δυτικού πολιτισμού, αλλά καθώς η Emirates είναι άρχοντας των αιθέρων, εδώ διασταυρώνονται οι δρόμοι της πολυτέλειας, της άνεσης και της μαγείας του ταξιδιού. Οι ταξιδιώτες ζουν μέσα στην τέχνη του ταξιδιού σαν σε παραμύθι της Ανατολής.

Ετσι, το πέρασμα από τη φυσούνα του αεροδρομίου στα σαλόνια του Airbus Α380-800 για μία και μοναδική πτήση προς το «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας ήταν απολύτως ταιριαστό. Αυτό το αεροπλάνο είναι το νέο σύμβολο του σύγχρονου πολιτισμού των ταξιδιών. Και στη διακεκριμένη θέση του παρουσιάστηκε ζωντανό το γονίδιο του Οδυσσέα, κυριολεκτικά με το «καλημέρα». Η Αννα από την Καβάλα, μέσα στην κομψή στολή της αεροσυνοδού της Emirates, μας λέει ότι τη συναρπάζει η δουλειά της, γιατί δεν θα είχε αλλιώς τη δυνατότητα να γνωρίσει τόσες χώρες. Ετυχε να έχω μαζί μου την «Οδύσσεια» και επέστρεψα στους πρώτους στίχους, για τη μούσα και τον άνδρα τον πολύτροπο που γνώρισε τόπους πολλούς και τις σκέψεις τόσων ανθρώπων.

Και το επιβλητικό αεροσκάφος όλο και ανεβαίνει σαν πούπουλο με δύναμη προς τα 36.000 πόδια, καταβροχθίζοντας με βουλιμία τα 3.229 χλμ. που απέχει η Αθήνα. Και τότε ακούγεται μία ακόμη ελληνική φωνή, του κυβερνήτη κ. Πανέρη: Θα πετάξουμε πάνω από τον Κόλπο, το Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Κύπρο μας, τη Ρόδο και πάνω από το Αιγαίο θα αρχίσουμε την κάθοδο. Επειτα από μια μεγάλη στροφή πάνω από το λιμάνι του Ντουμπάι, αρχίζει να ξεμακραίνει το ψηλότερο κτίριο στη Γη, ο Πύργος Χαλίφα των 829 μέτρων, το τελευταίο που επιμένει να φαίνεται από όλα τα άλλα ψηλά κτίρια, προτού «χαθούμε» στα σύννεφα, πάνω από την κόκκινη «θάλασσα» της ερήμου. Εντελώς διαφορετική εικόνα από την πιο εντυπωσιακή που είχε ποτέ εγγραφεί στον νου μου, τις αιχμηρές χιονισμένες κορυφές των Αλπεων στην Κεντρική Ευρώπη να υψώνονται προς το μέρος μας και να φοβερίζουν το αεροπλάνο.

Αυτό είναι ένα μοναδικό τοπίο. Τα πιο πολλά, όμως, και τα πιο «φορτισμένα» τα έχω εγγράψει στον δίσκο της μνήμης στη θάλασσά μας, το Αιγαίο. Και στη νοσταλγία μου. Και με ακολουθούν όπου και αν βρίσκομαι. Κάποτε, στο λιμάνι του Σαουθάμπτον, στη γέφυρα του τότε μεγαλύτερου στον κόσμο κρουαζιερόπλοιου, του «Freedom of the Seas», παρακολουθούσα τον σουηδό καπετάνιο και τον έλληνα ύπαρχο να κάνουν ελιγμούς για να ανοιχτεί αυτή η πλωτή πολιτεία στη θάλασσα της Μάγχης, στο παρθενικό ταξίδι της με επιβάτες, και εμένα ο νους μου έτρεχε στον μικρό «Πανορμίτη», ένα καρυδότσουφλο έρμαιο των κυμάτων του Καρπάθιου πελάγους, που με πήρε από τη μικρή πατρίδα για το πρώτο μου ταξίδι.

Και τώρα, πάνω στο πιο μεγάλο, σύγχρονο και πολυτελές αεροπλάνο –καθισμένος με απλωμένα τα πόδια, με μια οθόνη απέναντί μου και ένα μικρό μπαρ στα δεξιά μου –βλέπω αριστερά από το παράθυρο τις στεριές του Καρπάθιου και ο νους μου τρέχει πάλι εκεί, στο μικρό, θορυβώδες αεροσκάφος των 12 θέσεων, χωρίς χαμογελαστές αεροσυνοδούς, φαγητά και ποτά, που έκανε το δρομολόγιο Ρόδος – Κάρπαθος – Κάσος, έρμαιο κι αυτό των αγέρηδων που σαρώνουν αυτή την άκρη της μεγάλης θάλασσάς μας. Κι όμως, η μαγεία εκείνων των ταξιδιών είναι ασύγκριτη.

Το αεροπλανάκι, σαν παιδικό παιχνίδι, πετούσε χαμηλά και ο χάρτης του Καρπάθιου έμοιαζε να ζωντανεύει. Οι ακτές έμοιαζαν με το φρύδι θυμωμένου θαλασσινού θεού και οι αμμουδιές με χαμόγελο της στεριάς στη θάλασσα. Ο βυθός διαγραφόταν ολοκάθαρα και στην επιφάνεια κάποιο καΐκι λέβαρε τα παραγάδια του. Αυτή η μαγεία εξακολουθεί να ζει στην ίδια πτήση που γίνεται τώρα με μεγαλύτερο αεροπλάνο, 48 θέσεων, με αεροσυνοδό. Μάλιστα, το κομμάτι της διαδρομής Κάρπαθος – Κάσος είναι το συντομότερο αεροπορικό ταξίδι στη Γη. Το αεροπλάνο μένει στον αέρα μόλις τρία λεπτά και πετά πολύ χαμηλά πάνω από τη θάλασσα και από τις κορφές των βουνών, ως τον απέναντι αεροδιάδρομο, με αεροσταθμό σχεδιασμένο στη γραμμή των καπετανόσπιτων της Κάσου.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 27 Απριλίου 2014