Οπως υποσχεθήκαμε, συνεχίζουμε και ολοκληρώνουμε τη δοκιμή των γλυκών ελληνικών κρασιών, με εκείνα που καλύπτονται από Ονομασία Προέλευσης.

Εδώ, βέβαια, υπάρχει μια μικρή σύγχυση που θα προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε, κάνοντας την απαραίτητη αναδρομή στην, όχι πολύ μακρινή, ιστορία. Οταν λοιπόν το 1969 δημιουργήθηκε το πρώτο ελληνικό σύστημα κατάταξης, υπό την επίδραση του αντίστοιχου γαλλικού βεβαίως, τα μόνα κρασιά που κρίθηκαν άξια να ενταχθούν στην κορυφαία ποιοτική κατηγορία, την Ονομασία Προέλευσης Ελεγχόμενη (ΟΠΕ), ήταν κάποια «ιστορικά» γλυκά κρασιά. Αναγνωρίστηκαν οκτώ ΟΠΕ, τα έξι με βάση διάφορους κλώνους του Μοσχάτου (Λήμνος, Σάμος, Ρόδος, Πάτρα, Ρίο Πατρών και Κεφαλληνία) και δύο Μαυροδάφνες (Πάτρα και Κεφαλληνία).

Μέσα στα επόμενα 40 χρόνια άλλαξαν σχεδόν τα πάντα εκτός από αυτή την κατάταξη, που συνεχίζει να αποτελεί τον κορμό των κλασικών γλυκών κρασιών της Ελλάδας. Παράλληλα, όμως, δημιουργήθηκε, μέσα στην κατηγορία των Ονομασιών Προέλευσης Ανώτερης Ποιότητας που κυρίως καλύπτει ξηρά κρασιά, μια ομάδα σπουδαίων γλυκών κρασιών, όπως το Vinsanto της Σαντορίνης, τα οποία συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν την εικόνα της γλυκιάς ιστορίας μας. Βέβαια, όλα τούτα μπαίνουν σε νέες βάσεις από τη σοδειά του 2010, αφού άρχισε να ισχύει ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για τις Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης.

Από τις περίπου 50 ετικέτες με Ονομασίες Προέλευσης και των δύο κατηγοριών, δοκιμάσαμε τις 30, καθώς κάποιες είναι μάλλον τοπικής εμβέλειας, ενώ κάποιες άλλες, παρ’ ότι τις ζητήσαμε από τους παραγωγούς, δεν έφτασαν ποτέ σε εμάς. Παρά ταύτα, πιστεύουμε ότι με αρκετή σιγουριά μπορούμε να καταλήξουμε στην κορυφαία δεκάδα, από την οποία σας προτείνουμε να διαλέξετε και τα κρασιά που θα «γλυκάνουν» τα γιορτινά τραπέζια σας. Αλλωστε, τι καλύτερο από ένα φρέσκο λευκό για τη βασιλόπιτα ή ένα παλαιωμένο για τα μελομακάρονα; Ή ένα ώριμο κόκκινο για τη σοκολάτα;

Και μια πρακτική παρατήρηση: Μη σας τρομάζει η αναφορά σε μια ελαφρά πτητική ή στην παρουσία οξικού αιθυλεστέρα – μια ένωση που θυμίζει ανεπαίσθητα κόλλα UHU. Σχετίζονται με την παλαίωση και, αν δεν ξεπερνούν τα ανεκτά όρια, δεν ενοχλούν, ίσως μάλιστα να δίνουν και μια πρόσθετη νότα στο κρασί.

ΤΑ ΤΥΠΙΚΑ
Η σειρά παρουσίασης των κρασιών που ξεχώρισαν είναι τυχαία και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κατάταξη.
Η τυφλή δοκιμή πραγματοποιήθηκε στον χώρο σεμιναρίων της Genius in Gastronomy (www.geniusingastronomy.gr)
Τα δείγματα ζητήθηκαν από τους παραγωγούς και δοκιμάστηκαν σε θερμοκρασία 8°C (τα λευκά) και 15°C (τα κόκκινα).
Μαζί μας δοκίμασε και ο Αποστόλης Πλαχούρας, οινοχόος στο Funky Gourmet.

ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ

NECTAR 2006
Μοσχάτο λευκό
Σάμος ΟΠΕ
Παραγωγός: ΕΟΣ Σάμου
Χρώμα: Ωραίο παιχνίδι ανάμεσα στο χρυσό και στο κεραμιδί.
Αρωμα: Πολύπλοκη, εξελιγμένη σύνθεση, με μνήμες γλυκιάς καρυδόπιτας, μελιού, κυδωνόπαστου, ξερού σύκου και καφέ.
Γεύση: Παχύ, πλούσιο στόμα, με ευχάριστη γλύκα. Η οξύτητα ζωηρεύει το σύνολο και δεν το αφήνει να γίνει πλαδαρό. Πολύπλοκο και αρμονικό, με εξαιρετικό τελείωμα.

ΜΟΣΧΑΤΟ ΡΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΟΠΕ 2006
Μοσχάτο Λευκό
Παραγωγός: Θανάσης Παρπαρούσης
Χρώμα: Στο χρώμα του παλιού χρυσού.
Αρωμα: Ελκυστική αρωματική παρουσία, με περάσματα τριαντάφυλλου, μαρμελάδας ροδάκινο, γλυκού περγαμόντο και ξηρών καρπών.
Γεύση: Προκλητικά γλυκό και πυκνό, στα όρια του λιπαρού, διαθέτει αρκετά αποθέματα οξύτητας ώστε να μην γίνει πλαδαρό. Ευχάριστο, μακρύ τελείωμα.

ANTHEMIS 2004
Μοσχάτο Λευκό
Σάμος ΟΠΕ
Παραγωγός: ΕΟΣ Σάμου
Χρώμα: Σκούρο κεχριμπαρένιο, με «δάκρυα» που κατεβαίνουν αργά.
Αρωμα: Το πέρασμα του χρόνου δημιούργησε μια γοητευτική παλέτα αρωμάτων, με μνήμες σταφίδας, ξερών φρούτων, καραμέλας, σοκολάτας και γλυκού πορτοκάλι.
Γεύση: Παχύ, σχεδόν πληθωρικό στόμα, θερμό, με έντονη γλυκύτητα. Παρά ταύτα, δεν ξεπερνά τα όρια της ισορροπίας, επιδεικνύοντας συγχρόνως φοβερή διάρκεια και πλούτο αρωμάτων στόματος.

ΑΕΛΙΟΣ
Μοσχάτο Αλεξανδρείας
Λήμνος ΟΠΕ
Παραγωγός: ΕΑΣ Λήμνου
Χρώμα: Κοκκινοκαφέ, στο χρώμα του παλιού χαλκού.
Αρωμα: Εκφραστική μύτη, που κινείται σε τόνους μπισκότου, καρύδας, μελιού, σταφίδας και ξερών φρούτων.
Γεύση: Πυκνό, σχεδόν σιροπώδες, με έντονη γλύκα που παλεύει με την οξύτητα. Τελικά μένουν η γλύκα και τα αρώματα καρύδας στο πολύ μακρύ τελείωμα.

VINSANTO 1989
Ασύρτικο (80%), Αηδάνι, Αθήρι
Σαντορίνη ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Κτήμα Αργυρού
Χρώμα: Καφέ-κεραμιδί, με πορτοκαλί ανταύγειες.
Αρωμα: Πολύπλοκη και έντονη μύτη, με παρουσία ξερών φρούτων, μελιού, κανέλας, σοκολάτας, καφέ, αλλά και οξικού αιθυλεστέρα, που πάντως δεν φτάνει να γίνει δυσάρεστος.
Γεύση: Στόμα πλούσιο, με δύναμη, θέρμη και συμπύκνωση. Τονισμένη γλυκύτητα, αλλά και έντονη οξύτητα. Μεγάλο εύρος αρωμάτων στόματος και διάρκεια. Ελαφρά άγριο τελείωμα.

VINSANTO 2004
Ασύρτικο (75%), Αηδάνι
Σαντορίνη ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Κτήμα Σιγάλα
Χρώμα: Χρυσοκόκκινο, λαμπερό, με ελαφρές πορτοκαλί ανταύγειες.
Αρωμα: Σύνθετο και εξελιγμένο μπουκέτο, όπου κυριαρχούν αρώματα μαρμελάδας σύκου, ξερών καρπών και σταφίδας, σε φόντο βανίλιας και οξικού αιθυλεστέρα.
Γεύση: Υποδειγματικά και γοητευτικά ισορροπημένο, με το πάχος, τη δύναμη και τη γλύκα να συναντούν την πολύ καλή οξύτητα. Εξαιρετικά μακρύ τελείωμα.

VINSANTO 2004
Ασύρτικο, Αθήρι, Αηδάνι
Σαντορίνη ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Αμπελώνες Γαβαλά
Χρώμα: Κεραμιδοκόκκινο, λαμπερό.
Αρωμα: Ευχάριστη μύτη, με περάσματα σταφίδας, γλυκών μπαχαρικών, κυδωνιού σε γλυκό και ξερών φρούτων. Νύξεις πτητικής.
Γεύση: Επίμονα γλυκό, γεμάτο και θερμό στο στόμα. Ισως του λείπει λίγη παραπάνω οξύτητα. Ελαφρά στυφό, αλλά μακρύ τελείωμα.

VINSANTO 2006
Ασύρτικο (90%), Αηδάνι
Σαντορίνη ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Μπουτάρη Οινοποιητική
Χρώμα: Καφεπορτοκαλί, με κοκκινωπές ανταύγειες
Αρωμα: Πολύπλοκη αρωματική σύνθεση, όπου αναγνωρίζονται ζαχαρωμένα φρούτα, λικέρ κράνα, χυμός ρόδι, μέλι και δαμάσκηνο.
Γεύση: Πυκνή γλύκα και πάχος, που εξισορροπούνται ικανοποιητικά από την οξύτητα. Μακρύ τελείωμα, σε νότες σταφίδας, αλλά και μια ελαφρά τανική αιχμή.

VINSANTO 2001
Ασύρτικο, Αηδάνι
Σαντορίνη ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Santo Wines
Χρώμα: Κεχριμπαρένιο, με πορτοκαλί ανταύγειες
Αρωμα: Τυπική αρωματική έκφραση, με σταφίδα, ξερό σύκο, καρύδι και μέλι, σε ευδιάκριτο φόντο οξικού αιθυλεστέρα.
Γεύση: Εντονη γλύκα στο στόμα, που όμως ελέγχεται ικανοποιητικά από την οξύτητα. Γεμάτο, με επίμονο τελείωμα, που αφήνει μια λεμονάτη αίσθηση.

ΜΑΥΡΟΔΑΦΝΗ ΠΑΤΡΩΝ ΟΠΕ
Μαυροδάφνη, Μαύρη Κορινθιακή
Grande Reserve
Παραγωγός: Αχάια Κλάους
Χρώμα: Κοκκινόμαυρο, στο χρώμα που παίρνει το μαόνι.
Αρωμα: Ο χρόνος δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα σύνθεση, με αρώματα καφέ, σταφίδας, σοκολάτας, μπαχαρικών, ξερού δαμάσκηνου και καμένης καραμέλας.
Γεύση: Θερμό και παχύ στην πρώτη επαφή, ισορροπεί στη συνέχεια χάρη στην οξύτητά του. Η αίσθηση του καφέ και των μπαχαρικών επανέρχεται και στο μακρύ τελείωμα.