Τον Αύγουστο του 1959 ο 37χρονος τότε Πιερ Πάολο Παζολίνι ανέλαβε για λογαριασμό του περιοδικού «Successo» να ταξιδέψει κατά μήκος των ιταλικών ακτών και να δώσει υπό μορφήν ελεύθερου ρεπορτάζ τη φυσιογνωμία, το άρωμα και την αίσθηση του μεσογειακού καλοκαιριού. Ο γνωστός τότε μόνον ως ποιητής και μυθιστοριογράφος Παζολίνι ταξιδεύοντας με ένα Fiat millecento διέτρεξε την Ιταλία από Βορρά προς Νότο και δημοσίευσε σε τρεις συνέχειες στο παραπάνω περιοδικό ένα οδοιπορικό-«αστραπή» που έχει τη μοναδικότητα της ποιητικής αποτύπωσης και την καταιγιστική εναλλαγή τόπων, ανθρώπων, εμπειριών και στιγμών που διακρίνει το προσωπικό ρεπορτάζ.


Το κείμενο είναι διάσπαρτο με ακαριαίους ορισμούς, όπως λ.χ. «το Κιάβαρι θυμίζει τη Χάγη, με μια υποψία ζούγκλας» ή «η Σπέτσια είναι έρημος», ή ακόμη «στην Οστια μετακινήθηκε η μεγάλη κυψέλη του κόσμου», ενώ ο Τάραντας «λάμπει πάνω σε δύο θάλασσες σαν γιγάντιο σπασμένο διαμάντι».


Κι όταν ο συγγραφέας-ρεπόρτερ επιστρέφει από τον ιταλικό Νότο, αναφωνεί: «Αντίο, Νότε, τεράστια Καπερναούμ, πλημμύρα από άθλιους, κλέφτες, πεινασμένους, αισθησιακούς, αγνό και σκοτεινό απόθεμα ζωής». Η τελευταία εγγραφή σε τούτο το ημερολογιακό ρεπορτάζ γίνεται στην Τεργέστη, την πόλη της νεότητάς του. «Εδώ τελειώνει η Ιταλία, τελειώνει το καλοκαίρι».


Σαράντα δύο (42) χρόνια αργότερα ο δημοσιογράφος Φιλίπ Σεκλιέ αποφάσισε να κάνει το ίδιο ταξίδι. Πέρασμα από έναν κόσμο που άλλαξε – κι ωστόσο κάτι έμεινε από την αίσθηση εκείνης της εποχής. Είναι η Ιταλία που την άλωσε αλλά και αυτή που την άφησε αλώβητη ο τουρισμός, όπως την έζησε ο Παζολίνι. Γι’ αυτό και οι φωτογραφίες, τόσο οι παλιές του Πάολο ντι Πάολο που είχε τότε συνοδεύσει τον συγγραφέα όπως και οι νεότερες του Σικλιέ, που περιέχονται στο βιβλίο, θυμίζουν πλάνα από τις ασπρόμαυρες ταινίες του Παζολίνι. Η ωραία έκδοση είναι έτσι κaι ένας φόρος τιμής στον μυθιστοριογράφο, τον ποιητή, τον δοκιμιογράφο και τον κινηματογραφιστή, που δολοφονήθηκε άγρια στην Οστια το 1975. Συνοδεύεται επιπλέον και από τις φωτοτυπημένες δακτυλόγραφες σελίδες του πρωτοτύπου, όπως και από κατατοπιστική βιο-εργογραφία και φιλμογραφία του Παζολίνι.