Η κλιμάκωση των αγροτικών κινητοποιήσεων, η οποία έχει παραλύσει τη χώρα καθώς πλέον δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη διακίνηση των πολιτών και των αγαθών, πέραν της ουσιαστικής βάσης που έχει και που είναι τα χρονίζοντα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα, έχει μια παράλληλη σοβαρή αιτία. Οφείλεται, θεωρώ, αποκλειστικά στην έλλειψη αντανακλαστικών της κυβέρνησης. Ο,τι συμβαίνει τώρα δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια ακόμη απόδειξη ότι το περίφημο «επιτελικό κράτος» υπολειτουργεί, αν δεν έχει οριστικά κλείσει τον κύκλο εργασιών του.
Για όσους εκπλήττονται τώρα, και μεταξύ αυτών και τα κυβερνητικά στελέχη, για τη σφοδρότητα και την ένταση των αγροτικών κινητοποιήσεων, η απάντηση είναι πως το αγροτικό πρόβλημα υπήρχε πάντα στο τραπέζι, απλώς κάποιοι απέστρεφαν το βλέμμα από πάνω του. Και όχι μόνο απέστρεφαν το βλέμμα, αλλά το έσπρωχναν με τον τρόπο τους προς τα πίσω, στο μέλλον. Αδυνατώντας να αντιληφθούν ότι διογκωνόταν συνεχώς και να προβλέψουν ότι κάποια στιγμή θα είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί.
Κυριάρχησε η εντύπωση πως οι αγρότες, όταν δεν έχουν να εκτελέσουν αγροτικές εργασίες στο χωράφι, παίρνουν τα τρακτέρ και βγαίνουν στον δρόμο για να αποσπάσουν εκβιαστικά ό,τι περισσότερο μπορούν από την εκάστοτε κυβέρνηση. Η λάθος εκτίμηση ότι προς το τέλος του χρόνου, που έχει τελειώσει η σπορά των χωραφιών και τα καφενεία ακόμη δεν έχουν πάρει εορταστικό «χρώμα», οι αγρότες ακολουθούν την παράδοση που τους θέλει να κλείνουν δρόμους πριν από τις γιορτές.
Δεν είναι έτσι ή, για την ακρίβεια, οι φετινές κινητοποιήσεις είναι εντελώς διαφορετικές από το «τότε».
Και η ευθύνη του επιτελικού κράτους είναι ότι δεν κατάλαβε τη διαφορά. Οταν ο αγροτικός κόσμος, ο οποίος διαρκώς συρρικνώνεται τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται συνεχώς χρεωμένος στις τράπεζες επειδή δεν μπορεί να αντεπεξέλθει το δυσβάστακτο παραγωγικό κόστος, ενώ παράλληλα διαπιστώνει ότι μερικά επίλεκτα μέλη του διάγουν βίο πολυτελή μόνο και μόνο λόγω της κομματικής τους ταυτότητας, είναι απολύτως λογικό να εξεγείρεται.
Πώς «διάβασε» το επιτελικό κράτος τα αγροτικά προβλήματα όλο το προηγούμενο διάστημα; Με τον λάθος τρόπο ότι και φέτος θα ακολουθηθεί η «παράδοση». Ετσι, ενώ έπρεπε να κινηθεί άμεσα, ήδη πριν από το καλοκαίρι, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, να διαβλέψει ότι θα λειτουργήσει ως καταλύτης στην οργή του αγροτικού κόσμου για την εγκατάλειψή του, δεν έκανε τίποτε. Περιορίστηκε σε διαβεβαιώσεις ότι «θα πληρώσουν» οι ενεχόμενοι στο σκάνδαλο και πως «θα επιστρέψουν τα κλεμμένα». Μήνες αργότερα, με τον αγροτικό κόσμο να βράζει από αγανάκτηση, ούτε πλήρωσε κανείς ούτε τα κλεμμένα έχουν επιστραφεί.
Φυσική συνέπεια όλο αυτό να επικαθίσει πάνω στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας και που εκτείνονται από τη δέσμευση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων, λόγω του σκανδάλου, μέχρι τη μη καταβολή αποζημιώσεων για τις καταστροφές από την καταιγίδα «Daniel» στη Θεσσαλία, και από τον ειδικό φόρο στο αγροτικό πετρέλαιο μέχρι την αδυναμία αντιμετώπισης της επιδημίας της ευλογιάς στα αιγοπρόβατα που έχει αφανίσει ήδη μισό εκατομμύριο ζώα.
Ολα είναι χρήμα, θα σκεφτεί κάποιος, και όχι αδίκως. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι η διαρκής απαξίωση που επιδεικνύει η πολιτική ηγεσία για τον αγροτικό κόσμο. Για το «κράτος των Αθηνών», οι αγρότες δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια κοινωνική ομάδα η οποία συνεχώς ζητάει. Αρα, αν την μπουκώσεις με χρήματα, θα σταματήσει να απαιτεί. Αυτή είναι η διαχρονική άποψη που διατρέχει σχεδόν το σύνολο του πολιτικού μας συστήματος.
Πρόσφατα, δυο πρώην πρωθυπουργοί, οι κ.κ. Καραμανλής και Σαμαράς, με δηλώσεις τους επιτέθηκαν στην κυβέρνηση διότι αρνείται να αποδεχθεί τα αιτήματα των αγροτών. Κι όμως, και αυτοί ως πρωθυπουργοί grosso mondo την ίδια στάση είχαν τηρήσει απέναντι στους αγρότες. Αρα ο λόγος τους δεν είναι αντικειμενικός. Ειδικά του κ. Καραμανλή, ο οποίος το 2008 έδωσε περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ κρατικές ενισχύσεις στους αγρότες προκειμένου να λύσουν τις κινητοποιήσεις τους και η χώρα καταδικάστηκε αμετάκλητα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να τα επιστρέψει.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη βαδίζει στον ίδιο δρόμο. Ψάχνει να βρει τρόπο να ξεφύγει από τον ασφυκτικό κλοιό που της έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ενωση λόγω του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ για να δώσει τις ενισχύσεις. Αλλά ψάχνει τώρα. Με τις κινητοποιήσεις σε πλήρη εξέλιξη. Οχι πριν αυτές ξεκινήσουν. Αργησε να αντιδράσει, επειδή άργησε να καταλάβει τι συνέβαινε στον αγροτικό κόσμο. Και κυρίως επειδή δεν αναγνώρισε εξαρχής ότι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν ήταν απλώς ένα ακόμη σκάνδαλο, όπως από αυτά που συμβαίνουν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες με τις αγροτικές επιδοτήσεις. Αλλά η θρυαλλίδα για την έκρηξη ενός ολόκληρου κόσμου, ο οποίος βιώνει πρόβλημα επιβίωσης σε μια χώρα η οποία προβάλλεται από την κυβέρνησή της ως «οικονομικό θαύμα». Ενα θαύμα που το βλέπουν και το απολαμβάνουν μόνο λίγοι. Για την ακρίβεια, οι λίγοι…
