«Ποιο είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου χάρισε το Ναύπλιο; Τη σκηνογραφία του, η οποία σου μαθαίνει από πολύ μικρό παιδί πως οι άνθρωποι “συζούν” ζώντας σε διαφορετικούς χρόνους.

Οτι εκείνοι που αποχώρησαν από τη ζωή είναι πάντοτε παρόντες και ανά πάσα στιγμή μπορεί να περπατούν δίπλα σου. Και όπως γράφει πολύ ωραία ένας μεγάλος μας ποιητής, είναι αυτή “η απέραντη αλληλεγγύη πεθαμένων και ζωντανών – όχι σαν εκδήλωση τυπικής ευλάβειας αλλά σαν αδιάκοπη δυναμική ανταλλαγή”».

Ο πολυσχιδής Θοδωρής Γκόνης δεν είναι φειδωλός όταν μιλάει για τον τόπο του. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, αλλά και ποιητής και στιχουργός, γεννήθηκε στην Γκάτζια Αργολίδος και μεγάλωσε στο Ναύπλιο.

Μια πόλη που διαφαίνεται να τον καθόρισε βαθιά. «Μία ανάμνηση που κρατώ; Εκείνη όταν μικρός και άπραγος βοηθός σερβιτόρου, σέρβιρα πρωταγωνιστές του ελληνικού θεάτρου από παραστάσεις του Φεστιβάλ Επιδαύρου, όπως τον Παπαμιχαήλ ή τον Βόκοβιτς, χωρίς να υποψιάζομαι πως λίγα χρόνια αργότερα θα βρισκόμουν μαζί τους στο θέατρο» θυμάται χαμογελώντας. Και έτσι η πόλη με τη ζώσα ιστορία της και τους μύθους της τον έπλασε καλλιτεχνικά.

«Η ενασχόλησή μου με την τέχνη νομίζω είναι ένα μεγάλο φιλοδώρημα της ζωής. Από αυτά τα φιλοδωρήματα ζω και όχι από κάποια μισθοδοσία» αναφέρει γελώντας.

Η γέννηση ενός φεστιβάλ

Εμοιαζε λοιπόν σχεδόν μοιραίο να επιστρέψει στην αφετηρία του πριν από έναν χρόνο, αναλαμβάνοντας να δημιουργήσει από το μηδέν ένα φεστιβάλ για την πόλη του.

Οπερ και εγένετο: το Φεστιβάλ Ακροναυπλίας, το οποίο βαδίζει φέτος αισίως στον δεύτερο χρόνο του, με την υποστήριξη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του φορέα «Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του υπουργείου Πολιτισμού, με τις πρώτες εκδηλώσεις του που ξεκίνησαν στις 18 Αυγούστου να έχουν στεφθεί με μεγάλη επιτυχία.

«Η πρώτη μας σκέψη είναι πως θέλουμε ένα φεστιβάλ του οποίου οι παραστάσεις δεν απευθύνονται μόνο στους κατοίκους της πόλης, αλλά και σε όλους εκείνους που έρχονται στο Ναύπλιο σαν επισκέπτες – και γιατί όχι; – και σαν προσκυνητές» εξηγεί.

«Ενα φεστιβάλ με τη δική του ταυτότητα, να παραγγέλνει έργα σε καλλιτέχνες και δημιουργούς. Εργα που το θέμα τους θα ξεκινά από τον τόπο, την ιστορία και τη λογοτεχνία του, χωρίς αυτό βέβαια να το περιορίζει. Να αναπτύσσεται και να ανοίγεται σε οικουμενικότερες περιοχές. Να μην υποδέχεται μόνο, αλλά και να παράγει.

Αυτή τη δεύτερη χρονιά του φεστιβάλ προσπαθούμε να είναι ακόμα περισσότερο παρούσα η γεωγραφία και η ιστορία. Ανοίξαμε ακόμη τις παραστάσεις μας και έξω από την πόλη του Ναυπλίου, όπως στο Μετόχι της Μονής Ταλαντίου στο Αραχναίο ή στην Αρχαία Τίρυνθα.

Συνεχίζει λοιπόν το φεστιβάλ από εκεί που σταμάτησε το περασμένο καλοκαίρι. Εχει ήδη σεσημασμένες τις “αδυναμίες του” όπως σας είπα: τη γεωγραφία, την ιστορία, τη μυθολογία, τους καθημερινούς ανθρώπους, τους περιηγητές και τους ποιητές, τη σκιά και τη σιωπή του τόπου».

Ο Καποδίστριας πέρα από το άγαλμα

Φυλλομετρώντας το πρόγραμμα στις φετινές εκδηλώσεις, για παράδειγμα, κυριαρχεί η μορφή του Ιωάννη Καποδίστρια. «Πρέπει να το παραδεχτώ, πως ο Καποδίστριας, για μένα, ένα παιδί που έχει μεγαλώσει σε αυτή την πόλη, δεν είναι μόνο ο ακέραιος διπλωμάτης, ο κυβερνήτης, ο Ελληνας, ο προικισμένος με τις ευγενέστερες αρετές της φυλής.

Δεν είναι μόνο η τραγική του διαδρομή και το δραματικό του τέλος. Δεν είναι το ολόλευκο μαρμάρινο άγαλμά του, η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα όπου άγιασε, δεν είναι οι Μαυρομιχαλαίοι.

Δεν είναι ο πρώτος φοίνικας που φύτεψε. Είναι και όλοι αυτοί οι άνθρωποι της πόλης που τριγυρνούσαν και ζούσαν γύρω από όλα αυτά: οι παρελάσεις μας “μπροστά του”, οι συμμαθητές μου, οι φίλοι και γνωστοί, οι “τρελοί” της πόλης, οι αποθήκες με τα κρασιά απέναντι ακριβώς από την είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, απ’ όπου έπαιρνα κρασί για το εστιατόριο που δούλευα μικρός.

Είναι ένας άνθρωπος των πρώτων χρόνων της ζωής μου. Τον έβλεπα καθημερινά καθώς πήγαινα στο σχολείο μου ή στο γήπεδο για να παίξω ποδόσφαιρο» σχολιάζει ο Θοδωρής Γκόνης.

Ετσι λοιπόν, στις 25 και στις 26 Αυγούστου στο Φρούριο Παλαμηδίου παρουσιάζεται η παράσταση «Ove vai? Conte Nano, ove vai? / Το λεμονοπεριβόλι του Δαμαλά» – ένα σπονδυλωτό θέαμα που μας μεταφέρει στα ταραγμένα χρόνια του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας. Αξονα της παράστασης αποτελούν κείμενα που στηρίζονται σε αυθεντικά γραπτά και διαλόγους της εποχής, καθώς και τραγούδια.

Τη σκηνοθεσία, τη σύνθεση κειμένων και τους στίχους των τραγουδιών υπογράφει ο Θοδωρής Γκόνης, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο Ανδρέας Γεωργιάδης, ενώ ερμηνεύουν η Ελένη Ουζουνίδου και η Ρωξάνη Καρφή. Μουσική επί σκηνής παίζουν η Δήμητρα Τσαγκαράκη, ο Πέτρος Χρηστάκης, η Αντιγόνη Πάππου, ο Εκτορας Ρέμσακ και ο Παύλος Κόρδης.

Η δεύτερη εκδήλωση, που είναι επίσης αφιερωμένη στον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας, θα λάβει χώρα στις 31 Αυγούστου. Η σπουδαία Ρένη Πιττακή, στην πλατεία Αγίου Σπυρίδωνα, δίνει ζωή στο κείμενο του Παντελή Μπουκάλα «Ανεύρετη επιστολή του Ιωάννη Καποδίστρια σε άγνωστο πατριώτη» σε σκηνοθετική επιμέλεια της Ελπίδας Σκούφαλου. Μαζί της, ο μουσικός Αλέκος Βρέτος.

Οταν η μουσική εξιστορεί

Και η μουσική έχει όμως την τιμητική της. Στις 27 Αυγούστου, στο ιστορικό τριώροφο κτίριο της Πλαπούτα και Συγγρού γωνία στο Ναύπλιο, το οποίο υπήρξε οικία του προέδρου της Αντιβασιλείας Αρμανσμπεργκ (ο Βαυαρός ήρθε στην Ελλάδα μαζί με τον Οθωνα το 1833), θα πραγματοποιηθεί συναυλία με μουσικές και τραγούδια από τις αρχές του 19ου αιώνα.

Στο πλαίσιο αυτό, οι διακεκριμένοι μουσικολόγοι και καθηγητές, η Αύρα Ξεπαπαδάκου και ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, θα μιλήσουν για τη μουσική και τους συνθέτες που κυριαρχούσαν στα ελληνικά σαλόνια του 19ου αιώνα, ενώ ο πιανίστας Λευτέρης Γαβαλάς και η λυρική τραγουδίστρια Κωνσταντίνα Μπρη θα αποδώσουν τραγούδια της εποχής. Ακόμη, η αρχιτέκτων και ομότιμη καθηγήτρια του ΕΜΠ Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη θα μιλήσει για το ιστορικό αυτό κτίριο. Εκεί όπου λέγεται πως ακούστηκαν οι πρώτοι ήχοι πιάνου στην ιστορία της ελεύθερης Ελλάδας.

Τέλος, στις 29 και 30 Αυγούστου, στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ναυπλίου, παρουσιάζεται η παράσταση «Ο Καραγκιόζης Ριγολέττος» από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Πρόκειται για μια σύνθεση που συνδυάζει το παραδοσιακό θέατρο σκιών με αποσπάσματα από τη διάσημη αριστουργηματική όπερα του Τζουζέπε Βέρντι. Το κείμενο υπογράφουν ο πολυπράγμων κωμικός, σκηνοθέτης και λιμπρετίστας Δημήτρης Δημόπουλος και ο έμπειρος καραγκιοζοπαίκτης Αλέξανδρος Μελισσηνός. Συμμετέχουν ακόμη τρεις μονωδοί και πιανίστας.

Πώς όμως προέκυψε η συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή; «Ηταν μια πρόταση του καλλιτεχνικού της διευθυντή Γιώργου Κουμεντάκη, ο οποίος θέλησε να βοηθήσει το φεστιβάλ και τον ευχαριστούμε πάρα πολύ γι’ αυτό» αναφέρει ο Θοδωρής Γκόνης. «Είναι πολύ σημαντική αυτή η συνεργασία τόσο με το υπουργείο Πολιτισμού όσο και με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Μας εγκαρδιώνει, μας δίνει δύναμη και κύρος.

Τους ευχαριστούμε για αυτή τους τη χειρονομία. Μακάρι να συνεχιστεί και να μεγαλώσει. Ενα φεστιβάλ ποιότητας στην περιφέρεια είναι στις μέρες μας μεγάλη υπόθεση».