Αισιόδοξοι εμφανίστηκαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μετά τις συνομιλίες στη Γενεύη, καθώς φάνηκε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πρόθυμος να ακούσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες σχετικά με μια ενδεχόμενη κακή ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε για «καλή πρόοδο» χάρη στην ισχυρή ευρωπαϊκή παρουσία. Ως θετική εξέλιξη θεωρήθηκε επίσης η συμμετοχή συμβούλων της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στις συνομιλίες, μετά τον αρχικό αποκλεισμό τους από το αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων που θεωρούνταν υπερβολικά ευνοϊκό προς τη Ρωσία. Όμως οι πανηγυρισμοί δεν κράτησαν πολύ αναφέρει σε δημόσιευμά του το Politico.

Το βράδυ της Δευτέρας η Ρωσία απέρριψε το επικαιροποιημένο κείμενο της συμφωνίας, το οποίο είχε ξαναγραφτεί με τη συμβολή της Ουκρανίας και των συμμάχων της κατά τη διάρκεια των μακρών συνομιλιών με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.

Ο κίνδυνος για την Ουκρανία τώρα είναι ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα σύρει τον Αμερικανό πρόεδρο πίσω στην αρχική του θέση: μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός 28 σημείων που είχε προκαλέσει πανικό σε αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, επειδή θα ανάγκαζε το Κίεβο να παραχωρήσει μεγάλες εδαφικές εκτάσεις στη Μόσχα, να εγκαταλείψει την ελπίδα ένταξης στο ΝΑΤΟ και να μειώσει τον στρατό του σε 600.000 στρατιώτες από σχεδόν 1 εκατομμύριο.

Financial Times: Μυστικές συνομιλίες ΗΠΑ, Ρωσίας, Ουκρανίας

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, μυστικές συνομιλίες λαμβάνουν χώρα στο Άμπου Ντάμπι μεταξύ των ΗΠΑ, Ουκρανίας και Ρωσίας.

Ειδικότερα, ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, έφτασε τη Δευτέρα στην πόλη για ειρηνευτικές συνομιλίες με τον επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας και ρωσική αντιπροσωπεία. Ο Ντρίσκολ και η ρωσική πλευρά ξεκίνησαν τις συνομιλίες το βράδυ της Δευτέρας.

Τι θα κάνει ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι;

Αν αυτό συμβεί, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα βρεθεί μπροστά σε ένα δυσάρεστο δίλημμα: είτε να δεχτεί την πρόταση που επεξεργάστηκαν ο Τραμπ και ο Πούτιν, είτε να ρισκάρει το μέλλον της χώρας του ελπίζοντας ότι κάποτε θα λάβει αρκετή βοήθεια από τους Ευρωπαίους φίλους του.

Τους ίδιους φίλους που, μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου, δεν του στέλνουν στρατεύματα, ούτε τα όπλα που ζητάει, ούτε καν κατάσχουν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στις τράπεζές τους για να τον βοηθήσουν να αγοράσει δικά του εφόδια.

Απροθυμία για μάχη

Για ορισμένους Ρεπουμπλικάνους στις ΗΠΑ οι Ευρωπαίοι που αντιτίθενται στη συμφωνία του Τραμπ και τους συμβιβασμούς που θα απαιτήσει, αυταπατώνται.

«Ποια είναι η εναλλακτική;» δήλωσε στο Politico ο Γκρεγκ Σουένσον, πρόεδρος των Republicans Overseas στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Μπορείς να λες μεγάλα λόγια, να πηγαίνεις σε όλες αυτές τις διπλωματικές συναντήσεις και να στέλνεις τους καλύτερους ανθρώπους σου στη Γενεύη, αλλά ο μόνος τρόπος να νικήσεις τον Πούτιν είναι να πολεμήσεις – και κανείς τους δεν είναι διατεθειμένος να το κάνει. Άρα είναι όλα λόγια. Ακούγεται ωραίο όταν μιλάς για δημοκρατία και για την υπεράσπιση της Ουκρανίας, αλλά απλά δεν είναι πρόθυμοι να το πράξουν»

Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και αξιωματούχοι θα διαφωνούσαν, επισημαίνοντας τα τεράστια ποσά χρημάτων και οπλισμού που έχουν στείλει στο Κίεβο από την αρχή του πολέμου, καθώς και τη δύσκολη οικονομική πρόκληση της μείωσης του εμπορίου με τη Ρωσία, ειδικά των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων.

Από τότε που οι ΗΠΑ περιόρισαν τη στήριξή τους, η Ευρώπη έχει κάνει αισθητή την προσπάθειά της να καλύψει το κενό.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η αρχική πρόταση του Τραμπ προκάλεσε πανικό σε αξιωματούχους και διπλωμάτες στις Βρυξέλλες και αλλού, επειδή γνώριζαν ότι ο Ζελένσκι δεν μπορούσε να βασιστεί στην Ευρώπη για επαρκή βοήθεια από μόνη της. Πριν από έναν μήνα, οι ηγέτες της ΕΕ εμφανίστηκαν σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες υπεραισιόδοξοι, προβλέποντας ότι θα εξασφάλιζαν μια ιστορική συμφωνία για τη χρήση 140 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως «δάνειο αποζημίωσης» για να τεθεί η Ουκρανία σε σταθερή οικονομική βάση για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια.

Αλλά με ένα τεράστιο διπλωματικό και πολιτικό λάθος, το σχέδιο κατέρρευσε λόγω απρόσμενων αντιρρήσεων από το Βέλγιο.

Καμία πρόοδος στα περιουσιακά στοιχεία

Οι συνομιλίες εντείνονται πλέον μεταξύ αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κυβερνήσεων της ΕΕ, ιδιαίτερα των Βέλγων, αλλά δεν έχει σημειωθεί ακόμη καμία πρόοδος, σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας.

Ορισμένοι διπλωμάτες ελπίζουν ότι η πίεση από τον Τραμπ θα εξαναγκάσει το Βέλγιο και άλλες επιφυλακτικές χώρες να στηρίξουν το σχέδιο αξιοποίησης των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. Μια ιδέα που δεν έχει αποκλειστεί είναι η αξιοποίηση κάποιων περιουσιακών στοιχείων μαζί με κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα ή ενδεχομένως απευθείας οικονομική συμβολή από κυβερνήσεις της ΕΕ.

Όμως ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ φοβούνται ότι ολόκληρη η ιδέα του δανείου αποζημίωσης προς την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, θα καταρρεύσει αν το τελικό ειρηνευτικό σχέδιο περιλαμβάνει αναφορά σε χρήση των ίδιων πόρων.

Το αρχικό σχέδιο

Το αρχικό σχέδιο πρότεινε τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων σε μια επενδυτική πρωτοβουλία στην Ουκρανία, με τα μισά έσοδα να πηγαίνουν στις ΗΠΑ, μια ιδέα που οι Ευρωπαίοι απέρριψαν ως «σκανδαλώδη». Ωστόσο, μόλις αρθούν οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η Euroclear – ο βελγικός χρηματοοικονομικός θεματοφύλακας που κρατά τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία – μπορεί τελικά να χρειαστεί να επιστρέψει τα χρήματα στη Μόσχα.

Αυτό θα μπορούσε να αφήσει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους εκτεθειμένους να επιστρέψουν τα χρήματα, ένα σενάριο που πιθανότατα θα επηρεάσει τις αποφάσεις των κυβερνήσεων της ΕΕ τις επόμενες εβδομάδες.

Έπειτα υπάρχει το ζήτημα της διατήρησης της ειρήνης. Νωρίτερα φέτος, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ηγήθηκαν προσπαθειών για τη συγκρότηση μιας διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης από εθελοντικές χώρες, που θα σχημάτιζαν έναν «συνασπισμό προθύμων». Ένα χρόνο νωρίτερα, ο Μακρόν είχε ακόμη και αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο αποστολής «στρατευμάτων στο έδαφος» πριν τελειώσει η σύγκρουση.

Πλέον δεν μιλά έτσι.

Σε ένδειξη των δυσκολιών που προκαλεί οποιαδήποτε συζήτηση περί αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία στη Γαλλία, μια παθιασμένη έκκληση την περασμένη εβδομάδα από τον νέο αρχηγό των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, Φαμπιέν Μαντόν, προς τους δημάρχους να προετοιμάσουν τους πολίτες για πιθανό πόλεμο με τη Ρωσία προκάλεσε σάλο και καταδικάστηκε από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Ο Μαντόν είχε προειδοποιήσει ότι αν η Γαλλία «δεν είναι έτοιμη να δεχτεί ότι θα χάσει τα παιδιά της, να υποφέρει οικονομικά επειδή η προτεραιότητα θα δοθεί στην παραγωγή άμυνας, τότε διατρέχουμε κίνδυνο».

Ο Μακρόν προσπάθησε να κατευνάσει την κατακραυγή, λέγοντας ότι τα λόγια του Μαντόν είχαν βγει από το πλαίσιο. Στη Γερμανία, ο υπουργός Εξωτερικών Γιοχάν Βάντεπουλ δήλωσε ότι το Βερολίνο «ήδη κάνει μια ειδική συνεισφορά στο ανατολικό μέτωπο» σταθμεύοντας μια πλήρως ετοιμοπόλεμη ταξιαρχία στη Λιθουανία. «Ολόκληρη η περιοχή της Βαλτικής είναι μια κρίσιμη περιοχή στην οποία η Μπούντεσβερ θα επικεντρωθεί. Πιστεύω ότι αυτό αποτελεί ήδη επαρκή και ουσιαστική στήριξη για την Ουκρανία.»

Οι Ουκρανοί θα ήθελαν μια βαθύτερη δέσμευση στο έδαφός τους, αλλά οι Δυτικοευρωπαίοι διστάζουν να υποστούν μεγάλες απώλειες στέλνοντας στρατιώτες στην πρώτη γραμμή. «Τουλάχιστον ο Τραμπ είναι ειλικρινής γι’ αυτό», είπε ο Σουένσον. «Θα μπορούσαμε να νικήσουμε τη Ρωσία. Θα τη νικούσαμε, νομίζω, γρήγορα, εάν δεν υπήρχαν πυρηνικά όπλα. Θα νικούσαμε τη Ρωσία, αλλά πολλοί άνθρωποι θα πέθαιναν».