Έξι δεκαετίες μετά τον Γκοντάρ και την παρέα του, το Παρίσι «πλημμυρίζει» με χρώμα… Nouvelle Vague, αυτή τη φορά μέσα από την εξίσου ανατρεπτική ματιά του Richard Linklater. Η ταινία Nouvelle Vague του 2025, που έκανε πρεμιέρα με υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, έρχεται στις αίθουσες στις 31 Οκτωβρίου και πολύ σύντομα στο Cinobo, δεν είναι απλώς μία ταινία. Είναι μία «ωδή», ένα «ταξίδι» πίσω από τη μεγάλη οθόνη και πίσω στις ρίζες της κινηματογραφικής επανάστασης που άλλαξε για πάντα τον τρόπο που βλέπουμε, ερωτευόμαστε και κινηματογραφούμε τον κόσμο.
Αλήθεια, τι είναι αυτό που εξακολουθεί να μας συνεπαίρνει στη Nouvelle Vague; Γιατί κάνουμε ουρές κάθε καλοκαίρι στα θερινά σινεμά της πόλης για να ξαναδούμε το Breathless και το Vivre sa vie; Τι μας καθηλώνει ακόμη στο βλέμμα της Καρίνα στο «Ο τρελός Πιερρό», στο κάδρο που τρέμει ανεπαίσθητα, στις σιωπές που λένε περισσότερα από τις λέξεις; Ίσως το γεγονός πως δεν ήταν ένα ακόμη κινηματογραφικό ρεύμα, αλλά ένα κύμα. Μία πράξη ελευθερίας, μία νεανική ορμή απέναντι σε κάθε κανόνα.
Και ο Linklater, με την ίδια ευαισθησία και ανυπακοή που διατρέχει τη φιλμογραφία του από το εμβληματικό Dazed & Confused στο επικό –κυριολεκτικά- Boyhood, γράφει τη δική του ερωτική επιστολή προς το γαλλικό νέο κύμα, μια κινηματογραφική καρτ ποστάλ από το Παρίσι των ‘60s, ένα βαθιά νοσταλγικό παραμύθι που, κοιτάζοντας πίσω, δείχνει τελικά τον δρόμο προς το μέλλον.
Η Nouvelle Vague, εμπνευσμένη από τον κλασικό αμερικανικό κινηματογράφο, τον νεορεαλισμό και τον υπαρξισμό, σηματοδότησε μία νέα εποχή στο σινεμά, επηρεάζοντας αμέτρητους δημιουργούς, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την κινηματογραφική τέχνη. Παρακάτω, εξερευνούμε τρεις βασικούς άξονες που αποκαλύπτουν τι γέννησε αυτό το κύμα, την κάμερα στους δρόμους, τις μικρές εμμονές των ηρώων, την ποίηση στην καθημερινότητα, τι το ενέπνευσε και πώς η ταινία του Linklater τα μεταφέρει αναλλοίωτα και αληθινά στη μεγάλη οθόνη.
#1 Ο Ιταλικός νεορεαλισμός που έβγαλε τις κάμερες στον δρόμο
Οι ταινίες Nouvelle Vague γυρίζονταν εκτός στούντιο, με πρωταγωνιστές πραγματικός ανθρώπους και σενάριο εμπνευσμένο από καθημερινές καταστάσεις. Αυτή η ανόθευτη αυθεντικότητα άλλαξε τον τρόπο που το σινεμά έβλεπε τον κόσμο και καθιέρωσε μία πιο προσωπική, ζωντανή κινηματογραφική γλώσσα.
Στην ταινία Nouvelle Vague του Linklater, η κάμερα βγαίνει πάλι στους δρόμους του Παρισιού των ’60s, συλλαμβάνοντας τον ρυθμό, τη ζωντάνια της πόλης και αναδεικνύοντας με μοναδική μαεστρία τις πιο μικρές, καθημερινές στιγμές των ανθρώπων, που ξαφνιάζουν και συγκινούν. Πάντα με την κινηματογραφική ματιά ενός σύγχρονου auteur.
#2 Β-movies, δηλαδή το «αλατοπίπερο» σε ένα κάδρο Nouvelle Vague
Ο αμερικανικός κινηματογράφος και τα B-movies της εποχής ήταν το… αλατοπίπερο της Nouvelle Vague, με φρεσκάδα, αυτοσχεδιασμούς, ένα ανεπιτήδευτο στυλ που αποτυπώνεται στη σκηνή της ληστείας στο Rififi ή στα νυχτερινά πλάνα της Gun Crazy. Η πηγαία ένταση, οι γωνίες της κάμερας και η αίσθηση αυτοσχεδιασμού γοήτευσαν τους Γάλλους δημιουργούς, τον Γκοντάρ, τον Τρυφώ, τον Σαμπρόλ και τους ώθησαν να πειραματιστούν περαιτέρω με την αφήγηση και τη φόρμα.
Η επιρροή αυτή «σφραγίζει» το Nouvelle Vague του Linklater, όπου οι αναφορές στην ποπ κουλτούρα, τα γρήγορα πλάνα και η αίσθηση παιχνιδιού δημιουργούν έναν ευρηματικό σινεφιλικό διάλογο με την πλοκή. Το αποτέλεσμα είναι μία ξεχωριστή ταινία που τιμά και αναβιώνει το παρελθόν, όμως χωρίς να εγκλωβίζεται σε αυτό.
Έτσι και αλλιώς η επιλογή του σκηνοθέτη αποκαλύπτει πως η δημιουργικότητα και η ανυπακοή στους κανόνες παραμένουν ανοιχτές, ζωντανές και έτοιμες να εμπνεύσουν ξανά. Η επιρροή αυτή εμφανίζεται και στο Nouvelle Vague του Linklater, όπου οι αναφορές στην ποπ κουλτούρα, τα γρήγορα πλάνα και η αίσθηση παιχνιδιού δημιουργούν έναν σινεφιλικό διάλογο με την ιστορία.
#3 Η νεανική ανυπακοή ως «κύμα» που σαρώνει την κανονικότητα
Η ελευθερία της σκέψης αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη του French New Wave, το οποίο σάρωσε το συντηρητικό πλαίσιο της τότε εποχής. Ήταν μία ορμητική έκρηξη νεανικής ελευθερίας, μία απόρριψη των καθιερωμένων κανόνων που έμοιαζαν να περιορίζουν το σινεμά και τη ζωή. Οι ταινίες του Γκοντάρ, του Τρυφώ και των συνομηλίκων τους έσπαγαν τα δεσμά του στούντιο, έπαιζαν με τον χρόνο, αυτοσχεδίαζαν στους δρόμους του Παρισιού, έκαναν το απρόβλεπτο νόρμα.
Αυτό είναι που κάνει και το έργο Nouvelle Vague του Linklater ένα must-see, αυτή η ανυπακοή που συνεχίζει να δίνει φόρα στο κύμα: οι χαρακτήρες που αυτονομούνται, οι διάλογοι κυλούν φυσικά και το σινεμά ζωντανεύει ξανά, γεμάτο στιγμές αυθορμητισμού και μαγείας, όπως στα αυθεντικά έργα των ένδοξων ’60s.
Αν θέλουμε, λοιπόν, να πραγματοποιήσουμε ένα νοητό «ταξίδι» στο χρόνο, τότε το Nouvelle Vague του Richard Linklater είναι μία ταινία για την οποία αξίζει να βρεθούμε στις αίθουσες στις 31 Οκτωβρίου, ειδάλλως να περιμένουμε μέχρι να είναι διαθέσιμη στην πλατφόρμα Cinobo. Οι Γκιγιόμ Μαρμπέκ, Ζόι Ντόιτς, Όμπρι Ντυλέν και το υπόλοιπο cast δημιουργούν έναν νοσταλγικό σύμπαν που μας θυμίζει πως σινεμά δεν είναι απλώς να παρακολουθείς, αλλά να νιώθεις, να ερωτεύεσαι και να τολμάς, αψηφώντας τους κανόνες, ανοίγοντας δρόμο προς το μέλλον.
