Ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε ότι ο καλύτερος τρόπος να λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία θα ήταν να «κοπεί» η περιοχή του Ντονμπάς με τρόπο που θα άφηνε το μεγαλύτερο μέρος της υπό ρωσικό έλεγχο, αφού φέρεται να πίεσε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι προς αυτή τη κατεύθυνση στη συνάντηση στον Λευκό Οίκο.
«Ας μείνει κομμένο όπως είναι», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One την Κυριακή. «Είναι ήδη κομμένο τώρα», πρόσθεσε, λέγοντας πως μπορούν «να το αφήσουν όπως είναι αυτή τη στιγμή».
«Μπορούν να διαπραγματευτούν κάτι αργότερα», είπε. «Προς το παρόν, και οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν στη γραμμή μάχης — να πάνε στα σπίτια τους, να σταματήσουν να πολεμούν, να σταματήσουν να σκοτώνουν ανθρώπους».
Οι δηλώσεις του Τραμπ ακολούθησαν μια τεταμένη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, και θεωρούνται απότομη αναδίπλωση σε σχέση με τη στάση που είχε εκφράσει τον Σεπτέμβριο, όταν είχε πει ότι πίστευε πως η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακαταλάβει όλο το έδαφός της και «να προχωρήσει ακόμη πιο πέρα» μέσα στη Ρωσία. Τότε είχε χαρακτηρίσει τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη».
Ο Ζελένσκι είχε ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον ελπίζοντας να εκμεταλλευτεί την αυξανόμενη απογοήτευση του Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έπειτα από τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα που δεν κατέληξε σε πρόοδο όσον αφορά τον τερματισμό του πολέμου.
Ωστόσο, ο Ουκρανός ηγέτης έφυγε με άδεια χέρια, καθώς δεν κατάφερε να εξασφαλίσει πυραύλους Tomahawk, παρά τις εβδομάδες πιέσεων. Οι συγκεκριμένοι πύραυλοι θα ήταν τα όπλα με το μεγαλύτερο βεληνεκές στο ουκρανικό οπλοστάσιο, επιτρέποντας πλήγματα βαθιά μέσα στη Ρωσία, ακόμη και στη Μόσχα.
Ο Τραμπ εμφανίστηκε πολύ πιο αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας μετά από μια μακρά τηλεφωνική συνομιλία που είχε την Πέμπτη με τον Πούτιν, κατά την οποία συμφώνησαν να συναντηθούν σύντομα στη Βουδαπέστη.
«Πολύ ενδιαφέρουσες και εγκάρδιες» οι συνομιλίες
Μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι συνομιλίες ήταν «πολύ ενδιαφέρουσες και εγκάρδιες», προσθέτοντας: «Του είπα, όπως είπα και στον πρόεδρο Πούτιν, ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει η αιματοχυσία και να γίνει μια συμφωνία».
Στο παρασκήνιο, σύμφωνα με δύο άτομα που ενημερώθηκαν για τη συζήτηση και επικαλείται το Reuters, ο Τραμπ πίεσε τον Ζελένσκι να παραχωρήσει μεγάλες εκτάσεις εδάφους στη Ρωσία. Οι ίδιες πηγές περιέγραψαν τη συνάντηση ως τεταμένη, με την ουκρανική αντιπροσωπεία να αποχωρεί απογοητευμένη.
Οι πηγές ανέφεραν ότι ο Τραμπ φαινόταν να έχει επηρεαστεί από την τηλεφωνική συνομιλία της Πέμπτης με τον Πούτιν, κατά την οποία, σύμφωνα με την Washington Post, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε μια εδαφική ανταλλαγή: η Ουκρανία να παραχωρήσει τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, με αντάλλαγμα τη ρωσική αποχώρηση από τμήματα των Ζαπορίζια και Χερσώνας.
Πίεση από τον Γουίτκοφ
Σύμφωνα με το Reuters, μεταξύ όσων πίεσαν πιο έντονα τους Ουκρανούς να δεχτούν την πρόταση «ανταλλαγής εδαφών» ήταν ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ.
Σε συνέντευξη του Τραμπ στο Fox News την Πέμπτη, πριν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ρωτήθηκε αν ο Πούτιν θα δεχόταν να τερματιστεί ο πόλεμος «χωρίς να πάρει σημαντικά εδάφη από την Ουκρανία». Ο Τραμπ απάντησε: «Ε, θα πάρει κάτι».
«Πολέμησαν, και έχει πολλά εδάφη. Έχει κερδίσει κάποια εδάφη», είπε. «Είμαστε το μόνο έθνος που κερδίζει έναν πόλεμο και μετά φεύγει».
Η συνέντευξη μεταδόθηκε την Κυριακή, αλλά είχε μαγνητοσκοπηθεί πριν από την τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Πούτιν και τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι.
Το βράδυ της Κυριακής, πετώντας από τη Φλόριντα προς την Ουάσινγκτον, ο Τραμπ επανέλαβε τη θέση του ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί να παραχωρήσει εδάφη, σταματώντας τις μάχες «στις γραμμές όπου βρίσκονται τώρα».
«Τα υπόλοιπα είναι πολύ δύσκολο να διαπραγματευτούν αν αρχίσεις να λες “εσύ παίρνεις αυτό, εμείς παίρνουμε εκείνο”», πρόσθεσε. «Ξέρετε, υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί συνδυασμοί».
Όταν ρωτήθηκε αν είπε στον Ζελένσκι ότι η Ουκρανία πρέπει να παραδώσει όλη την περιοχή του Ντονμπάς στη Ρωσία, απάντησε αρνητικά.
Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, κάλεσε τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συμμάχους σε αποφασιστικά βήματα, λέγοντας ότι έχει έρθει η ώρα για μια ακόμη συνάντηση της «συμμαχίας των προθύμων» που ηγείται η Ευρώπη.
«Η Ουκρανία δεν θα προσφέρει ποτέ ανταλλάγματα σε τρομοκράτες για τα εγκλήματά τους, και βασιζόμαστε στους εταίρους μας να τηρήσουν αυτή τη θέση», έγραψε ο Ζελένσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή.
