Στις 8 Φεβρουαρίου 2026, τα μάτια όλου του πλανήτη θα είναι στραμμένα στο Levi’s Stadium της Καλιφόρνιας. Όχι μόνο για το Super Bowl, το ετήσιο αμερικανικό τελετουργικό που ισορροπεί ανάμεσα σε αθλητική υπερπαραγωγή και πολιτισμικό θέαμα, αλλά και για τον άνθρωπο που θα βρεθεί στο επίκεντρο του ημιχρόνου: τον Bad Bunny.
Με ένα λιτό αλλά εύγλωττο βίντεο στο Instagram, το NFL ανακοίνωσε πως ο Πορτορικανός σούπερ σταρ θα είναι ο πρώτος καλλιτέχνης που τραγουδά αποκλειστικά στα ισπανικά και αναλαμβάνει το πιο διάσημο stage show του κόσμου. «Πες στη γιαγιά σου πως θα με δει στο Super Bowl», δήλωσε ο ίδιος με το χαρακτηριστικό του χαμόγελο.
Η επιλογή του Bad Bunny, εν μέσω του έκρυθμου πολιτικού κλίματος στις ΗΠΑ, είναι αρκετά συμβολική. Το halftime show εδώ και δεκαετίες λειτουργεί σαν πολιτιστικός καθρέφτης της Αμερικής. Από τον Michael Jackson και τη Madonna έως τον Prince και τον Kendrick Lamar, κάθε εμφάνιση διαμορφώνει μια αφήγηση για το ποια πρόσωπα, ποιοι ήχοι, ποια σώματα έχουν θέση στην «καρδιά» της ποπ κουλτούρας.
Το πρώτο ισπανόφωνο show
Το γεγονός ότι ένας καλλιτέχνης που ποτέ δεν υποχώρησε στην πίεση να τραγουδήσει στα αγγλικά αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μουσικό θέαμα του πλανήτη, αποτελεί σημείο καμπής. Με άλλα λόγια, για πρώτη φορά στην ιστορία της διοργάνωσης, ολόκληρο το show θα στηριχθεί αποκλειστικά σε τραγούδια στα ισπανικά. Πρόκειται για μια κίνηση που αλλάζει τον πολιτισμικό χάρτη, τοποθετώντας τη λατινοαμερικάνικη κουλτούρα στο κέντρο της αμερικανικής mainstream αφήγησης. Για τους 63 εκατομμύρια ισπανόφωνους των ΗΠΑ, είναι ένα touchdown αναγνώρισης· για τους συντηρητικούς κύκλους, μια πρόκληση.
View this post on Instagram
Στο διαδίκτυο, τα πρώτα σχόλια αποκαλύπτουν την ένταση που γεννά: εκατομμύρια fans μιλούν για «ιστορική στιγμή» και μοιράζονται βίντεο με δάκρυα συγκίνησης, τονίζοντας πόσο σπάνιο είναι να βλέπουν την κουλτούρα τους να αναγνωρίζεται σε τέτοιο βαθμό. Από την άλλη, δεν λείπουν οι φωνές οργής, κυρίως από συντηρητικούς κύκλους, που κατηγορούν το NFL ότι «παραμερίζει την αγγλική γλώσσα» ή ότι «πολιτικοποιεί» το θέαμα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το halftime show μετατρέπεται σε πεδίο πολιτισμικών πολέμων. Από τη Janet Jackson και το «wardrobe malfunction» του 2004 μέχρι την εμφάνιση της Beyoncé με σαφείς αναφορές στο Black Lives Matter, η σκηνή του Super Bowl λειτουργεί ως αντανάκλαση των κοινωνικών εντάσεων στις ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάθεση του show στον Bad Bunny είναι μια δήλωση για το ποια Αμερική θέλει να προβάλει το NFL και ποιες ταυτότητες έχουν θέση στο μεγαλύτερο stage. Η συγκεκριμένη καλλιτεχνική επιλογή συμπυκνώνει γλωσσικά, ιστορικά και δημογραφικά ερωτήματα. Ιστορικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν επίσημη εθνική γλώσσα. Τα αγγλικά επικράτησαν στην πράξη, χωρίς ποτέ να θεσπιστούν νομικά. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η δημόσια συζήτηση για τη «γλώσσα της Αμερικής» έχει οξυνθεί και το 2025 πολιτικές κινήσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο έφεραν την έννοια της «επίσημης γλώσσας» στο προσκήνιο. Επομένως, ένα εξ ολοκλήρου ισπανόφωνο set στο κύριο τηλεοπτικό γεγονός της χώρας λειτουργεί ως ευθεία πρόκληση ή, για πολλούς, ως καθυστερημένη αναγνώριση.
Εκτός αυτού, το γεγονός ότι ο Bad Bunny προέρχεται από το Πουέρτο Ρίκο, μια χώρα με καθεστώς μη ενσωματωμένης αμερικανικής επικράτειας (Commonwealth) από το 1898 και με μακρά αποικιακή σχέση με τις ΗΠΑ, φορτίζει πολιτικά την εμφάνιση. Όταν ένας Πορτορικανός ανεβαίνει στην κορυφαία αμερικανική σκηνή και μιλάει για «το λαό μου», δεν είναι μόνο θέμα εθνικής υπερηφάνειας αλλά και υπενθύμιση μιας πολιτικής σχέσης με ιστορικές ανισότητες και αμφισβητούμενο στάτους.
View this post on Instagram
Από τη Vega Baja στην παγκόσμια κορυφή
Ο Benito Antonio Martínez Ocasio, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1994 στη Vega Baja του Πουέρτο Ρίκο. Μεγάλωσε σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης: ο πατέρας του ήταν φορτηγατζής, η μητέρα του δασκάλα, ενώ εκείνος πέρασε τα παιδικά του χρόνια ανάμεσα στην εκκλησιαστική χορωδία όπου τραγουδούσε και στις γειτονιές όπου άκουγε salsa, merengue και reggaeton.
Στην εφηβεία ανακάλυψε τον Daddy Yankee και τον Héctor el Father, τους βασιλιάδες του πουερτορικάνικου ρεγκετόν (όλως τυχαίως, σήμερα και οι δυο τους έχουν γίνει ιερείς!) Το καλλιτεχνικό του όνομα —Bad Bunny— γεννήθηκε από ένα στιγμιότυπο της παιδικής του ηλικίας: ήταν Halloween όταν οι γονείς του τον ανάγκασαν να φορέσει μια στολή κουνελιού και εκείνος πόζαρε μουτρωμένος. Από τότε, το «κακό κουνέλι» έγινε το alter ego του. ‘Ηδη στο σχολείο έκανε freestyle και ηχογραφούσε κομμάτια που ανέβαζε στο SoundCloud.
View this post on Instagram
Μετά το λύκειο, σπούδαδε Επικοινωνία και Οπτικοακουστικές Τέχνες. Παράλληλα εργαζόταν σε σούπερ μάρκετ για να συντηρεί τον εαυτό του. Το 2016, το τραγούδι Diles στο SoundCloud προσέλκυσε την προσοχή του παραγωγού DJ Luian. Από εκεί ξεκίνησε μια εντυπωσιακή άνοδος που τον έφερε από τα club του Σαν Χουάν στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα. Το single του “Soy Peor” έφτασε στο νούμερο 19 του Hot Latin Songs chart.
Τον Μάιο του 2017, συνεργάστηκε με την Κολομβιανή τραγουδίστρια Karol G, στο κομμάτι “Ahora Me Llama”, το οποίο έφτασε στο νούμερο 10 του ίδιου chart και συμπεριλήφθηκε στη λίστα του Alt.Latino ως ένα από τα καλύτερα latin τραγούδια της χρονιάς.
Η επιτυχία του στη λατινοαμερικανική αγορά παγειώθηκε με το remix του “Te Boté” με τους Ozuna και Nicky Jam, το οποίο έφτασε στο νούμερο 1 στο Hot Latin Songs chart. Τον Μάιο του 2018, η Αμερικανίδα ράπερ Cardi B κυκλοφόρησε τη συνεργασία της με τον Bad Bunny και τον J Balvin, το “I Like It”, το οποίο έφτασε στο νούμερο 1 του Billboard Hot 100. Αυτό ήταν το κλειδί του για την παγκόσμια μουσική σκηνή. Την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε το “Mia” με τον Drake, το οποίο έφτασε στο νούμερο 5 του Billboard Hot 100.
Από τότε, η πορεία του ήταν καταιγιστική: X 100PRE (2018), YHLQMDLG (2020), το θρυλικό Un Verano Sin Ti (2022) που έγινε το πρώτο ισπανόφωνο άλμπουμ υποψήφιο για «Άλμπουμ της Χρονιάς» στα Grammys και το πιο πολυακουσμένο όλων των εποχών στο Spotify. Και το 2025, με το Debí Tirar Más Fotos, ο Bad Bunny επέστρεψε μόνιμα στην πατρίδα του, ανακοινώνοντας ένα τριμηνιαίο residency στο Σαν Χουάν, με πολλές συναυλίες δωρεάν για τους συμπολίτες του.
Ακτιβισμός σε ρυθμούς ρεγκετόν
Ίσως πολλοί να μην περιμένουν συναισθηματικό βάθος και νοήματα από το τραπ και το ρεγκετόν και, πράγματι, αισθητικά και στιχουργικά αυτό επιβεβαιώνεται από τους περισσότερους εκπροσώπους τους είδους. Ωστόσο, ο Bad Bunny είναι ένας trapero / reguetonero που έχει χτίσει την εικόνα του πάνω σε πολιτικές και κοινωνικές τοποθετήσεις. Από την αρχή, αρνήθηκε να εγκαταλείψει τα ισπανικά για χάρη της παγκόσμιας αγοράς – μέχρι πρόσφατα δε μιλούσε σχεδόν καθόλου αγγλικά.
Η πολιτική δράση του έγινε περισσότερο ορατή μετά τον τυφώνα Maria (2017), όταν κατήγγειλε την ανεπάρκεια της αμερικανικής βοήθειας στο Πουέρτο Ρίκο και τραγούδησε σε φιλανθρωπικά live με μπλουζάκι που απευθυνόταν στον Trump: «¿Eres Twittero o Presidente?» («Είσαι χρήστης του Twitter ή Πρόεδρος;»). Το τραγούδι Estamos bien, το οποίο έγραψε για την τραγωδία του τυφώνα Maria, είναι επίσης μια ανοιχτή κριτική κατά του Trump.
Το καλοκαίρι του 2019, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων που συγκλόνισαν το νησί, μαζί με άλλους καλλιτέχνες, όπως ο Residente και ο Ricky Martin. Πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους και ανάγκασαν τον κυβερνήτη Ricardo Rosselló να παραιτηθεί.
Στο πλευρό της queer κοινότητας
Ο Bad Bunny είχε φυσική παρουσία στα μπλόκα, στις συναυλίες διαμαρτυρίας, στη φωνή του πλήθους. Το 2020, στο Tonight Show του Jimmy Fallon, μίλησε με τον δικό του τρόπο για τη δολοφονία της τρανς γυναίκας Alexa Negrón Luciano: φόρεσε φούστα και μπλουζάκι που έγραφε «Σκότωσαν την Alexa, όχι έναν άντρα με φούστα», απαντώντας στα μέσα που είχαν κάνει misgendering στο θύμα, παρουσιάζοντάς την ως άνδρα. Από τότε, έγινε σύμβολο αλληλεγγύης για την queer κοινότητα του Πουέρτο Ρίκο.
Συχνά δεν έχει διστάσει να απαντήσει δημοσίως στις ομοφοβικές και τρανσφοβικές συμπεριφορές των συναδέλφων του. Για την queer κοινότητα, είναι κάτι περισσότερο από ally. Το 2023 τιμήθηκε από την GLAAD με το Vanguard Award, που του το παρέδωσε ο Ricky Martin, για τη συνεισφορά του στην ορατότητα και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ . Στις συναυλίες του, δεν είναι σπάνιο να εμφανιστεί με drag outfits ή να μοιραστεί τη σκηνή με τρανς και drag καλλιτέχνες.
Όσον αφορά τη δική του σεξουαλικότητα, αν κι έχουν γίνει γνωστές μόνο σχέσεις του με γυναίκες, ο ίδιος υποστηρίζει ότι η σεξουαλική του ταυτότητα είναι ρευστή. Αυτό έχει οδηγήσει πολλούς να τον κατακρίνουν για queer-baiting (η πρακτική straight διασημοτήτων να υπαινίσσονται κάποια queer ταυτότητα, προκειμένου να γίνουν πιο εμπορικοί κι αγαπητοί στο κοινό).
Κόντρα στον υπερτουρισμό
Το 2022, το τραγούδι του El Apagón συνδυάστηκε με ένα ντοκιμαντέρ της Bianca Graulau που κατέγραψε την ιδιωτικοποίηση της ενέργειας στο νησί, τις διακοπές ρεύματος, τη γκετοποίηση και την αρπαγή γης από επενδυτές του Act 22. Κάπως έτσι, μετέτρεψε ένα βίντεο-κλιπ σε επιτόπια έρευνα για τη σκοτεινή πλευρά του υπερτουρισμού και του εξευγενισμού, μια θεματική με την οποία θα καταπιανόταν ακόμη πιο έντονα στο επόμενο άλμπουμ του, “Debí Tirar Más Fotos”.
Ίσως το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι ως προς την πολιτική πρόθεση ήταν το “Lo Que Le Pasó a Hawaii”, όπου εξηγεί πως δε θέλει η χώρα του να παραδωθεί στους τουρίστες και την αμερικανική αποικιοκρατία. Περιγράφει την απώλεια πόρων (συν φυσικού τοπίου) από επενδυτές και τουρισμό, τραγουδώντας: «Quieren quitarme el río y también la playa. Quieren el barrio mío y que abuelita se vaya», δηλαδή «Θέλουν να μου πάρουν το ποτάμι και την παραλία. Θέλουν τη γειτονιά μου και η γιαγιά μου να φύγει».
Ο ήχος του κομματιού, όπως κι όλο το άλμπουμ, εμπνέεται λιγότερο από το ρεγκετόν και περισσότερο από την παραδοσιακή μουσική του νησιού, ενώ στα μισά του κομματιού, η μουσική σταματά απότομα για λίγα δευτερόλεπτα, συμβολίζοντας τα blackout που μαστίζουν το νησί. Ο καλλιτέχνης προειδοποιεί ότι η τουριστική ανάπτυξη υπό μοντέλα επενδύσεων και φορολογικών κινήτρων μπορεί να αφαιρέσει τις ρίζες της τοπικής κοινότητας γιαυτό είναι σημαντικό «να μην εγκαταλείψουν τη σημαία».
Το τραγούδι “Turista”, όπως έχει αναφέρει κι ο ίδιος, το εμπνεύστηκε όταν καθόταν στο αυτοκίνητό του μια δύσκολη μέρα. Από το παράθυρό του, είδε τουρίστες να διασκεδάζουν και να γελούν δυνατά και σκέφτηκε «Όλοι αυτοί οι τουρίστες δε ξέρουν τι περνάμε». Όπως εξηγεί, για τους τουρίστες, η χώρα τους είναι ένα ωραίο σκηνικό για τις διακοπές τους, το οποίο μπορούν να αφήσουν πίσω τους, όταν επιστρέφουν στα σπίτια τους, χωρίς ποτέ να νοιάζονται να γνωρίσουν τον πολιτισμό αλλά και τα σύγχρονα προβλήματα του τόπου.
Στη διάρκεια της αμερικανικής προεκλογικής περιόδου του 2024, ο Bad Bunny πήρε θέση ανοιχτά απέναντι στον Donald Trump και μοιράστηκε βίντεο της Kamala Harris στα social media του. Παράλληλα, υποστήριξε τον Juan Dalmau του κόμματος ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο, δηλώνοντας για ακόμη μία φορά την αντίθεσή του στο ενδεχόμενο ένταξης του νησιού ως 51ης Πολιτείας.
Χωρίς δικαίωμα ψήφου
Εδώ όμως βρίσκεται και η μεγάλη αντίφαση: ενώ ο Bad Bunny μπορεί να επηρεάζει εκατομμύρια Αμερικανούς ψηφοφόρους μέσα από τη φωνή και την εικόνα του, ο ίδιος δεν έχει δικαίωμα ψήφου στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Οι κάτοικοι του Πουέρτο Ρίκο θεωρούνται Αμερικανοί πολίτες, υπηρετούν στον στρατό, πληρώνουν ορισμένους ομοσπονδιακούς φόρους, αλλά δεν έχουν εκπροσώπηση στο Κογκρέσο ούτε συμμετοχή στην εκλογή του Προέδρου. Το γεγονός αυτό δεν είναι απλώς μια τεχνική λεπτομέρεια του αμερικανικού συνταγματικού καθεστώτος, αλλά η πιο απτή απόδειξη του αποικιακού χαρακτήρα της σχέσης ΗΠΑ–Πουέρτο Ρίκο. Η φωνή του Bad Bunny, λοιπόν, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη πολιτική βαρύτητα: δεν μιλά μόνο για λογαριασμό του εαυτού του ή της καλλιτεχνικής του περσόνας, αλλά για εκατομμύρια συμπατριώτες του που εξακολουθούν να στερούνται ενός θεμελιώδους δημοκρατικού δικαιώματος.
«Θα το πάει σίγουρα στο πολιτικό»
Όταν ο Bad Bunny ανακοίνωσε ότι η παγκόσμια περιοδεία του “Debí Tirar Más Fotos” δεν θα περάσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το νέο προκάλεσε έκπληξη. Ο Πορτορικανός καλλιτέχνης έχει δώσει δεκάδες συναυλίες εκεί, όλες με τεράστια επιτυχία και γεμάτα στάδια. Δεν πρόκειται λοιπόν για καλλιτεχνική αδιαφορία ή για αδυναμία να «γεμίσει» την αμερικανική αγορά. Η αιτία βρίσκεται αλλού: στον φόβο για την παρουσία της υπηρεσίας μετανάστευσης ICE έξω από τους συναυλιακούς χώρους.
Σε συνέντευξή του στο i-D Magazine, ο Bad Bunny παραδέχτηκε πως το ενδεχόμενο να δει κανείς οχήματα της ICE παρκαρισμένα δίπλα από τα στάδια ήταν καθοριστικός παράγοντας. «Ναι, ανησυχώ ότι μπορεί να είναι εκεί έξω», είπε, απαντώντας ευθέως στο ερώτημα αν οι μαζικές απελάσεις που απειλούν Λατίνους μετανάστες επηρέασαν την απόφασή του. Ο ίδιος τόνισε ότι δεν πρόκειται για «μίσος» απέναντι στις ΗΠΑ· αντιθέτως, έχει αγαπημένες εμπειρίες από τις εμφανίσεις του στη χώρα. Όμως, για έναν καλλιτέχνη που βλέπει τη μουσική ως πράξη κοινότητας, η ασφάλεια των θαυμαστών του έρχεται πρώτη.
View this post on Instagram
Η στάση αυτή δεν γεννήθηκε σε κενό. Στο Πουέρτο Ρίκο, ο Bad Bunny έχει δει από κοντά επιδρομές της ICE: οχήματα χωρίς σήματα, πράκτορες που δρουν αιφνιδιαστικά σε γειτονιές, μια ατμόσφαιρα καταδίωξης που επηρεάζει χιλιάδες οικογένειες. Με αυτά τα βιώματα, το ενδεχόμενο να βρεθεί η ίδια υπηρεσία έξω από μια συναυλία του φαντάζει αναμενώμενο. Υπάρχει και μια δεύτερη ανάγνωση: το γεγονός ότι επέλεξε να δώσει συναυλίες στο Σαν Χουάν αντί για την ηπειρωτική Αμερική. Εκεί, οι θαυμαστές του μπορούν να τον δουν χωρίς τον ίδιο φόβο, σε έναν χώρο που είναι έδρα, πατρίδα, κοινότητα. Η απόφαση αυτή λειτουργεί ταυτόχρονα ως πολιτική δήλωση: αν οι ΗΠΑ δεν μπορούν να προσφέρουν αίσθηση ασφάλειας σε ένα τόσο μαζικό πολιτιστικό γεγονός, τότε το Πουέρτο Ρίκο μπορεί να γίνει το κέντρο βάρους.
Σε μια εποχή όπου η ταυτότητα συχνά αφομοιώνεται, το viral νοείται ως απολιτίκ και η μουσική απογυμνώνεται από τις αιχμές της για να γίνει πιο εμπορεύσιμη, πολλοί «συντηρητικοί» βιάστηκαν να προειδοποιήσουν: «ο Bad Bunny σίγουρα θα το πάει στο πολιτικό». Η απάντηση είναι απλή: φυσικά και θα το κάνει. Πώς θα μπορούσε να μην; Η ίδια του η ύπαρξη είναι πολιτική. Όταν ένας Πορτορικανός γεμίζει το Super Bowl Halftime Show τραγουδώντας στη γλώσσα και τη μουσική του τόπου του, αυτό δεν είναι διακοσμητική λεπτομέρεια, αλλά πράξη αντίστασης απέναντι σε μια κουλτούρα που για δεκαετίες απαιτούσε αφομοίωση.
View this post on Instagram
Ο φόβος των επικριτών του λέει πολλά. Τι φοβούνται, αλήθεια; Ότι το πιο δημοφιλές ποπ φαινόμενο του κόσμου θα χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα του για να μιλήσει για τα σκοτεινά κομμάτια της Αμερικής; Ότι θα υπενθυμίσει στους εκατομμύρια τηλεθεατές πως οι Πορτορικανοί είναι Αμερικανοί πολίτες χωρίς ψήφο; Ότι θα αναδείξει τις φωνές της queer κοινότητας που χρόνια φιμώνονταν; Η αμηχανία τους είναι η μεγαλύτερη απόδειξη του γιατί είναι απαραίτητο να ακουστεί.
Αυτή τη στιγμή, ο Bad Bunny είναι ο πιο ουσιαστικός μουσικός της Λατινικής Αμερικής και είναι ελπιδοφόρο το ότι δεν βλέπει τη δημοσιότητα ως χώρο κενού θεάματος. Τη βλέπει ως πεδίο πολιτικής, γλώσσας και συλλογικής μνήμης. Σε αντίθεση με την απολίτικη λογική της mainstream κουλτούρας, επιμένει πως η ποπ μπορεί και πρέπει να κουβαλά βάρος, ιστορία, αλήθεια.
Γι’ αυτό, η εμφάνιση στο Super Bowl, είναι από μόνη της μια δήλωση: ότι οι φωνές που κάποτε θεωρούνταν περιθωριακές έχουν πια θέση στο κέντρο. Ότι η γλώσσα των μεταναστών, των εργατών, των γυναικών και των queer κοινοτήτων μπορεί να γεμίσει την πιο ακριβοπληρωμένη σκηνή της αμερικανικής τηλεόρασης. Και ότι η κουλτούρα, όταν δεν φοβάται να είναι πολιτική, είναι πιο ζωντανή από ποτέ.
ΥΓ: Περιμένουμε να δούμε αν θα φέρει μαζί του στη σκηνή την «πραγματική» σημαία του Πουέρτο Ρίκο, αυτή με το γαλάζιο, που συνδέεται με το κίνημα ανεξαρτησίας και θεωρείται η αυθεντική εκδοχή. Σε αντίθεση με την «επίσημη», σκούρα μπλε εκδοχή που αναγνωρίζει το αμερικανικό κράτος, η γαλάζια σημαία είναι φορτισμένη με ιστορική μνήμη και πολιτική διεκδίκηση.
