Ο Στιούαρτ Φιλντ ύψωσε τις πρώτες του σημαίες τον Ιούλιο: τον αγγλικό κόκκινο σταυρό του Αγίου Γεωργίου και επίσης λίγο βρετανικό κόκκινο, λευκό και μπλε, τις κρέμασε στα φώτα του δρόμου της πόλης του.

Την κόρη του την είχαν μόλις στείλει πίσω στο σπίτι από την ετήσια πολιτιστική γιορτή του σχολείου της στο Ράγκμπι επειδή φορούσε ένα στραφταλιζέ φόρεμα σχεδιασμένο στο μοτίβο της Union Jack. Ο Φιλντ ήταν εξοργισμένος. Το φυλλάδιο από το σχολείο περιέγραφε την εκδήλωση ως έναν τρόπο για να δοθεί η δέουσα αναγνώριση στις διαφορετικές κουλτούρες που φέρουν οι μαθητές. «Φορέστε την παραδοσιακή σας ενδυμασία στο σχολείο αντί για τη συνηθισμένη σχολική σας στολή», έγραφε. «Η ενδυμασία σας πρέπει να αντικατοπτρίζει την εθνικότητα ή την οικογενειακή σας κληρονομιά».

Η κόρη του Φιλντ, η 13χρονη Κόρτνεϊ Ράιτ, είχε ετοιμάσει μια ομιλία για το τι σήμαινε για εκείνη η βρετανική κουλτούρα, εστιάζοντας σε όλα, από το απογευματινό τσάι μέχρι τη βασιλική οικογένεια και τη βρετανική αίσθηση του χιούμορ. Αλλά δεν της δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να την εκφωνήσει: Όταν έφτασε στο σχολείο, απομονώθηκε από τους άλλους μαθητές και στη συνέχεια της είπαν να πάει σπίτι.

«Είναι περήφανη για τη σημαία και την ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά την έκαναν να νιώσει ότι είχε κάνει κάτι λάθος», είπε ο πατέρας της.

Το σχολείο ζήτησε συγγνώμη από την οικογένεια και διοργάνωσε μια ειδική ημέρα βρετανικού πολιτισμού λίγο αργότερα. Αλλά το φιτίλι είχε ανάψει. Ο Φιλντ σχημάτισε μια ομάδα στο WhatsApp για να βοηθήσει στην ανάρτηση σημαιών εδώ στην καρδιά των Αγγλικών Midlands. Όπως ανέφερε έλαβε χιλιάδες μηνύματα υποστήριξης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο εξωτερικό, και πώς οι περαστικοί χειροκροτούσαν, επευφημούσαν και μάλιστα έκλαιγαν όταν τον είδαν να ανεβάζει τις σημαίες.

«Θέλουμε να αναζωπυρώσουμε το αίσθημα πατριωτισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο», είπε ο Φιλντ.

Το κίνημα της σημαίας βγήκε από το περιθώριο

Ένα επι χρόνια περιθωριακό κίνημα για την τοποθέτηση περισσότερων σημαιών σε δημόσιους χώρους έχει ενταχθεί στην πολιτική ζωή. Πόλεις σε όλη την Αγγλία έχουν καλυφθεί και έχουν βαφτεί με σπρέι με βρετανικές σημαίες και τον Σταυρό του Αγίου Γεωργίου, που συχνά φαίνονται στα φώτα των δρόμων, σε κυκλικούς κόμβους και σε διαβάσεις πεζών. Ακόμα και σκύλοι έχουν φορέσει τη σημαία. Είναι ένα εντυπωσιακό θέαμα σε μια χώρα που παραδοσιακά διστάζει να βάζει σημαίες εκτός αθλητικών ή βασιλικών εκδηλώσεων.

Η εκστρατεία έχει επίσης προωθήσει μια ευρύτερη στάση κατά της αύξησης της μετανάστευσης, τόσο της νόμιμης όσο και της παράνομης, τα τελευταία χρόνια, και έχει πυροδοτήσει έναν εθνικό διάλογο σχετικά με το τι πραγματικά σημαίνουν οι σημαίες: Είτε αποσκοπούν στην ανοικοδόμηση ενός κουρελιασμένου αισθήματος του ανήκειν στην κοινότητα είτε χρησιμεύουν ως προειδοποίηση για τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας, αλλά και για τους επίδοξους μετανάστες.

Είναι ένα δύσκολο θέμα στη Βρετανία, ειδικά μετά από τη μαζική συγκέντρωση κατά της μετανάστευσης που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο το Σαββατοκύριακο. Περίπου 110.000 έως 150.000 άνθρωποι συμμετείχαν, μετατρέποντας το κέντρο της πρωτεύουσας σε μια θάλασσα από σημαίες. Μια σειρά από δεξιούς ομιλητές ανέβηκαν στη σκηνή. Ο Ίλον Μασκ τηλεφώνησε μέσω βιντεοκλήσης απαιτώντας αλλαγή κυβέρνησης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ αργότερα ορκίστηκε να μην παραδώσει ποτέ την αγγλική σημαία σε εκείνους που, όπως είπε, τη χρησιμοποιούσαν ως «σύμβολο βίας, φόβου και διχασμού».

Τα πανό έχουν γίνει το κεντρικό χαρακτηριστικό ενός εντεινόμενου πολιτισμικού πολέμου σε μεγάλο μέρος της Βρετανίας, όπου το νεοσύστατο αντιμεταναστευτικό κόμμα Reform U.K., με επικεφαλής τον Νάιτζελ Φάρατζ, προηγείται πλέον στις δημοσκοπήσεις έναντι τόσο του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος όσο και του Συντηρητικού Κόμματος της αντιπολίτευσης. Οι έρευνες δείχνουν ότι η μετανάστευση είναι το ζήτημα που απσχολεί περισσότερο τους ψηφοφόρους, ξεπερνώντας την οικονομία και την υγειονομική περίθαλψη.

Μεταξύ των ομάδων που τοποθετούν τις σημαίες είναι η Επιχείρηση «Ύψωσε τα Χρώματα», μια εκστρατεία που υποστηρίχθηκε από τον Τόμι Ρόμπινσον, τον ακροδεξιό ακτιβιστή που οργάνωσε τη συγκέντρωση στο Λονδίνο. Πολλές σημαίες άρχισαν να εμφανίζονται σε όλη τη χώρα μετά από ένα κύμα διαμαρτυριών κατά της μετανάστευσης το καλοκαίρι, συμπεριλαμβανομένης μιας έξω από ένα ξενοδοχείο που φιλοξενούσε αιτούντες άσυλο στο Έσσεξ, ανατολικά του Λονδίνου, όπου ένας μετανάστης είχε κατηγορηθεί για σεξουαλική επίθεση σε ένα 14χρονο κορίτσι. Αργότερα καταδικάστηκε.

Φουσκώνουν οι αριθμοί των υποστηρικτών της σημαίας

Στο Γιορκ, στη βόρεια Αγγλία, ο Τζόζεφ Μούλτον ξεκίνησε τον Αύγουστο μια τοπική καμπάνια για την τοποθέτηση σημαιών του Αγίου Γεωργίου. Οι προσπάθειές του ακολούθησαν μια συζήτηση με φίλους που είχαν επιστρέψει από ταξίδια στην Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ, όπου είδαν ότι οι σημαίες ήταν σε αφθονία. Πίστευαν ότι αυτό προσδίδει χαρακτήρα και αίσθηση κοινότητας, τα οποία ήθελαν να αναπαράγουν στην περιοχή τους.

Ο Μούλτον είπε ότι αφού έβαλε μερικές σημαίες, έλαβε τρομερή υποστήριξη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από οδηγούς που κορνάριζαν καθώς εργαζόταν και του ζητούσαν να συμμετάσχουν. Ξεκίνησε τη συγκέντρωση χρημάτων για τη χρηματοδότηση της καμπάνιας με τις σημαίες και σύντομα μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων τον βοήθησε να τις αγοράσει και να τις διανείμει στα τοπικά χωριά. Οι κάτοικοι σε όλη τη χώρα έχουν επίσης κρεμάσει σημαίες στα παράθυρα των σπιτιών τους ή στα αυτοκίνητά τους.

Η ομάδα του έχει πλέον κρεμάσει περισσότερες από 1.000 σημαίες σε όλο το Γιορκ και παρόμοιες ομάδες έχουν ξεφυτρώσει σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των Weoley Warriors στο Μπέρμιγχαμ, οι οποίοι έχουν 2.800 μέλη στη σελίδα τους στο Facebook και έχουν συγκεντρώσει πάνω από 22.000 λίρες για σημαίες. Οι Wythall Flaggers στο Γούστερσαϊρ και η Flag Force Plymouth επίσης συγκεντρώνουν χρήματα και διοργανώνουν εκδηλώσεις για την ανάρτηση σημαιών τα Σαββατοκύριακα. Ο Μούλτον, 22 ετών, έχει πλέον βοηθήσει στο να ξεκινήσει μια εθνική εκστρατεία με έναν ζωντανό χάρτη που καταγράφει πού σηκώνονται σημαίες.

Όπως ανέφερε αναγνωρίζει ότι η σημαία θα μπορούσε να θεωρηθεί διχαστική, αλλά ο ίδιος δεν το βλέπει έτσι. «Η εθνική ταυτότητα και ο πολιτισμός έχουν δεχθεί επίθεση τα τελευταία χρόνια», είπε. «Η τοποθέτηση της σημαίας έχει να κάνει με την ανακατάληψή τους».

Αντιδρούν οι τοπικές Αρχές και οι μειονότητες

Διαφορετικές σημαίες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διαφορετικές συνδηλώσεις. Η Union Jack, ή, πιο επίσημα, η Σημαία της Ένωσης, προορίζεται να αντιπροσωπεύει την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Μπορεί να είναι αμφιλεγόμενη μεταξύ των Σκωτσέζων, Ουαλών ή Ιρλανδών εθνικιστών, αλλά συχνά θεωρείται ως μια ήπια έκφραση πατριωτισμού σε μεγάλο μέρος της Αγγλίας. Ωστόσο, η αγγλική σημαία – ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου – συνδέεται κάποιες φορές με τους χούλιγκαν του ποδοσφαίρου και ακροδεξιές πορείες, ενώ έχει και ξενοφοβική χροιά για κάποιους.

Ο τοπικός βουλευτής του Μούλτον ζήτησε την απομάκρυνση των σημαιών, είτε βρετανικών είτε αγγλικών, λέγοντας ότι χρησιμοποιούνται από κάποιους «για να συσπειρώσουν όσους καταπιέζουν τα δικαιώματα των άλλων και διαπράττουν πράξεις μίσους». Το τοπικό δημοτικό συμβούλιο εκτίμησε ότι θα κόστιζε 250.000 λίρες για να τις κατεβάσει όλες και έχει αφαιρέσει μόνο μερικές.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η εκστρατεία ενθαρρύνει ήδη ορισμένους ανθρώπους να εκφράζουν ρατσιστικές και ξενοφοβικές απόψεις.

«Η σημαία αποτελεί μια έκθεση της βρετανικής νοοτροπίας απέναντι στους ξένους», δήλωσε ο Λάκι Τζον, ένας 35χρονος εργαζόμενος σε οίκο ευγηρίας που μετακόμισε από τη Νιγηρία στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από πέντε χρόνια και τώρα ζει στο Ράγκμπι. «Στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα και προκαλεί συγκρούσεις».

Η Σαρί Στίβενσον, η οποία ζει στο Κεντ, κοντά στο Λονδίνο, και έχει κενυατική και ουγκαντέζικη καταγωγή, δήλωσε ότι αισθάνεται ότι δέχεται εκφοβισμό και τρομάζει από τις σημαίες που έχουν τοποθετηθεί στην περιοχή της. «Δεν έχω τίποτα εναντίον του να είναι πατριώτες οι άνθρωποι», δήλωσε η 23χρονη υπεύθυνη εστιατορίου. «Αλλά η σημαία του Αγίου Γεωργίου έχει εξτρεμιστικές συνδηλώσεις και δίνει την αίσθηση ότι στοχεύει τις μαύρες και τις καφέ ομάδες του πληθυσμού».

Αυξάνεται η ένταση κοινωνικά

Περιστασιακά, όσοι βρίσκονται στις αντίθετες πλευρές τους διαλόγους για τις σημαίες έρχονται απέναντι και στους δρόμους.

Άνθρωποι στο Ράγκμπι και αλλού έχουν κατεβάσει με τη βία ή κάψει σημαίες. Ένας άνδρας που ύψωνε σημαία στο Στίβενεϊτζ δέχθηκε βόμβα μολότοφ. Άλλοι έχουν γράψει «προδότες» σε σχόλια κάτω από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ατόμων που δημοσίευσαν φωτογραφίες των σημαιών.

Ο Σάμιουελ Μάνσελ, ένας 27χρονος σκηνοθέτης, παρευρέθηκε σε μια συγκέντρωση στην Οξφόρδη τον Αύγουστο, όπου συγκρούστηκαν υποστηρικτές και αντίπαλοι της σημαίας. «Αυτοί που κρατούν τις σημαίες είναι περήφανοι που είναι λευκοί Βρετανοί, με μια παλιομοδίτικη, αυτοκρατορική άποψη για τον κόσμο. Όχι για την πολυπολιτισμική Βρετανία για την οποία είμαι εγώ περήφανος», είπε.

Ο Μάνσελ είπε ότι πιστεύει ότι η έπαρση της σημαίας οποιασδήποτε χώρας συμβολίζει την ιστορία της και το λάβαρο της Βρετανίας θα πρέπει να χρησιμεύει ως υπενθύμιση της μερικές φορές δύσκολης αποικιακής ιστορίας της. «Μετατρέπουν τη σημαία σε όπλο για να προωθήσουν μια ατζέντα εκδίωξης των προσφύγων από τη χώρα», είπε για τους υποστηρικτές της σημαίας.

Η συζήτηση φαίνεται να γίνεται όλο και πιο έντονη. Αυτόν τον μήνα, μια ομάδα περίπου 150 διαδηλωτών διαδήλωσε στο Πλύμουθ κατά της αφαίρεσης των σημαιών του Αγίου Γεωργίου από το συμβούλιο. Οι αντιδιαδηλωτές κατηγόρησαν τους συγκεντρωμένους για δεσμούς με ακροδεξιές ομάδες και η αστυνομία αναγκάστηκε να χωρίσει τις δύο πλευρές.

Το Δημοτικό Συμβούλιο του Μπέρμιγχαμ δήλωσε ότι σκοπεύει να αφαιρέσει «μη εξουσιοδοτημένα εξαρτήματα» από στύλους φωτισμού, επικαλούμενο ανησυχίες για την υγεία και την ασφάλεια. Απέφυγε το μαζικό κατέβασμα των σημαιών για να μην υπάρξουν διαμαρτυρίες, αλλά κατηγορήθηκε από τους ντόπιους για διγλωσσία αφού επέτρεψε να κυματίζουν παλαιστινιακές σημαίες μετά την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς.

Σε τοπικά συμβούλια όπου το Reform κερδίζει επιρροή, όπως το Γουόρικσιρ και το Γούστερσιρ, οι σημαίες δεν κατεβαίνουν.

Τι γίνεται στο Ράγκμπι

Επιστρέφοντας στο Ράγκμπι, οι συμπεριφορές κι εδώ γίνονται πιο σκληρές.

Ο Τζέιμς Μόφατ, ένας 34χρονος κάτοικος που εργάζεται στις πωλήσεις, είπε ότι δεν πρέπει κανείς να ντρέπεται να υψώσει τη σημαία της χώρας του, ειδικά μετά από αυτό που συνέβη στη μαθήτρια, Κόρτνεϊ Ράιτ. «Είναι το σύμβολο που μας ενώνει όλους, ανεξάρτητα από την ιστορική του σημασία», είπε. «Όλες οι χώρες είχαν δίκιο και άδικο κατά καιρούς».

Ο Μόφατ επεσήμανε πώς έχουν αλλάξει οι αντιλήψεις για τη βρετανική σημαία. «Πριν από τριάντα χρόνια, όταν η Τζέρι Χάλιγουελ των Spice Girls φορούσε ένα φόρεμα με το σήμα της Union Jack, δεν υπήρχε πρόβλημα, αλλά σήμερα σε μια νεαρή μαθήτρια λένε ότι δεν μπορεί να το φορέσει», είπε.

Ο Φιλντ, ο πατέρας του κοριτσιού, συμφώνησε. «Όλη αυτή η διαμάχη είναι ένα σημάδι του πού βρίσκεται το Ηνωμένο Βασίλειο αυτή τη στιγμή», είπε.

Το Σάββατο, η κόρη του Κόρτνεϊ ανέβηκε στη σκηνή στο αντιμεταναστευτικό συλλαλητήριο υπό δυνατά χειροκροτήματα και ζητωκραυγές. Φορούσε το φόρεμα με θέμα τη σημαία που την έκανε να την στείλουν σπίτι από το σχολείο λίγους μήνες νωρίτερα.