Καθώς όλος ο κόσμος παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, εν αναμονή της επιχείρησης κατάληψης της Πόλης της Γάζας, αλλά και της έναρξης των εργασιών για έναν παράνομο εποικισμό μεταξύ Ιερουσαλήμ και Δυτικής Όχθης που θα κάνει παρελθόν την λύση των δύο κρατών, η ισραηλινή κυβέρνηση προχωράει σε κινήσεις μακριά από την Γάζα σε συντονισμό με τις ΗΠΑ για να αλλάξουν πλήρως τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.

Η ισραηλινή ηγεσία εμφανίζεται να εστιάζει ιδιαίτερα σε τρεις χώρες και συγκεκριμένα σε Υεμένη, Λίβανο, Συρία, οι οποίες και κατά το πολύ πρόσφατο παρελθόν αποτελούσαν μέρος του «πόλεμου σε επτά μέτωπα» όπως ονόμασε ο Νετανιάχου τις πολεμικές συγκρούσεις των τελευταίων δύο ετών. Με τις κινήσεις της που θυμίζει έντονα την τακτική «του μαστιγίου και του καρότου» συντηρεί μια «ελεγχόμενη» ένταση, που της επιτρέπει να προωθεί την πολιτική της και να επιβάλλει τους όρους της για τις εξελίξεις εντός των γειτονικών χωρών του Ισραήλ.

Τα πλήγματα στη Σαναά και η… ήπια ένταση με τους Χούθι

Η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη τουλάχιστον όσον αφορά στην… εικόνα, αλλά και αυτή που συνδέεται περισσότερο με την κατάσταση στην Γάζα, ήταν οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στην Υεμένη εναντίον των Χούθι μέσα στο Σαββατοκύριακο . Το Ισραήλ αποφάσισε να χτυπήσει την Σαναά την πρωτεύουσα, το προεδρικό μέγαρο και άλλα σημεία κεντρικά, εξαιτίας της επιμονής των Χούθι να εξαπολύουν κάθε τόσο πυραύλους εναντίον του Ισραήλ σε ένδειξη αλληλεγγύης προς την Γάζα. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η ισραηλινή πλευρά ο τελευταίος βαλλιστικός πύραυλος που εκτόξευσαν οι Χούθι προ ημερών έφερε κεφαλή με βόμβες διασποράς και προκάλεσε συναγερμό στην χώρα.

Η διαμάχη με τους Χούθι κρατάει σχεδόν από την έναρξη των ισραηλινών επιχειρήσεων εναντίον της Γάζας, λίγο μετά δηλαδή την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023 και παρότι η δράση τους και η παρουσία τους έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες κατά το παρελθόν -τόσες ώστε ο Ντόναλντ Τραμπ να προχωρήσει σε εκστρατεία πληγμάτων εναντίον τους για να περιορίσει την επιρροή τους ανεπιτυχώς- δεν έχει υπάρξει κάποια σοβαρή κλιμάκωση τελευταία.

Ισραήλ και ΗΠΑ πιέζουν τον Λίβανο να εφαρμόσει άμεσα τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ

Από πλευράς ουσίας όμως οι κινήσεις που κάνει στον Λίβανο, αλλά και στην Σύρια, το Ισραήλ -κατά τα φαινόμενα με την ανοχή ή και την συνεργασία των ΗΠΑ- θα έχουν πιθανότατα μεγαλύτερο αντίκτυπο στις ισορροπίες στην περιοχή.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά μέσα στο Σαββατοκύριακο ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία και στην Συρία, Τομ Μπαράκ είχε συνάντηση με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, αλλά και τον υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ και τον υπουργό Άμυνας Ίσραελ Κατς. Οι συμμετέχοντες στην συνάντηση συζήτησαν τόσο για τις εξελίξεις στον Λίβανο όσο και για την κατάσταση στην Σύρια.

Λίγο μετά την συνάντηση ο Νετανιάχου προχώρησε σε δηλώσεις με τις οποίες ουσιαστικά πίεσε την κυβέρνηση του Λιβάνου να προχωρήσει με τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ -ένα θέμα που έχει προκαλέσει σοβαρές εντάσεις εντός του Λιβάνου και απειλές από την πλευρά της Χεζμπολάχ που έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν παραδίδει τα όπλα- για να αποσύρει σταδιακά το Ισραήλ τα στρατεύματα του από τα πέντε σημεία που συνεχίζει να έχει παρουσία στα νότια της χώρας.

Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση: «Εάν οι Ένοπλες Δυνάμεις του Λιβάνου λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή του αφοπλισμού της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ θα λάβει αμοιβαία μέτρα, συμπεριλαμβανομένης μιας σταδιακής μείωσης της παρουσίας του».

Η δήλωση δεν ανέφερε ρητά εάν οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν πλήρως από τις πέντε θέσεις που κατέχουν στον Λίβανο.

Συνάντηση Μπαράκ με Αούν στην Βηρυττό

Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν σήμερα έπειτα από συνομιλίες στην Βηρυττό μεταξύ του Προέδρου της χώρας Ζοζέφ Αούν και του απεσταλμένου των ΗΠΑ Τομ Μπαράκ, η κυβέρνηση του Λιβάνου θα παρουσιάσει την Κυριακή ένα σχέδιο με στόχο να πείσει τη Χεζμπολάχ να αφοπλιστεί, ενώ το Ισραήλ αναμένεται να υποβάλει ένα αντίστοιχο πλαίσιο για την στρατιωτική του αποχώρηση.

Ο Μπαράκ μετά τη συνάντηση δήλωσε ότι η λιβανέζικη πρόταση δεν θα περιλαμβάνει στρατιωτικό καταναγκασμό, αλλά θα επικεντρωθεί στις προσπάθειες ενθάρρυνσης της Χεζμπολάχ να παραδώσει τα όπλα της – συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης του οικονομικού αντίκτυπου στους μαχητές που χρηματοδοτούνται από το Ιράν.

«Ο στρατός και η κυβέρνηση του Λιβάνου δεν συζητούν για πόλεμο. Συζητούν για το πώς να πείσουν τη Χεζμπολάχ να παραδώσει αυτά τα όπλα», δήλωσε ο Μπαράκ.

Η Χεζμπολάχ αντιδρά και… περιμένει

Η κίνηση αυτόν τον μήνα από το λιβανέζικο υπουργικό συμβούλιο να αναθέσει στον στρατό την εκπόνηση του σχεδίου για την καθιέρωση κρατικού μονοπωλίου στα όπλα έχει εξοργίσει την βαριά οπλισμένη Χεζμπολάχ, η οποία λέει ότι τέτοιες εκκλήσεις εξυπηρετούν μόνο το Ισραήλ.

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χεζμπολάχ, Μαχμούντ Κομάτι, απέρριψε τη Δευτέρα την ισραηλινή πρόταση, λέγοντας στο Reuters ότι η ομάδα αντιτίθεται σε «οποιαδήποτε άμεση συνεργασία με τον σιωνιστή εχθρό ή συμπαιγνία εναντίον του λαού του Λιβάνου και της αντίστασής του».

Υποστήριξε ότι ο Λίβανος είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του βάσει του Ψηφίσματος 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που αποσκοπούσε στον τερματισμό ενός πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ το 2006, ενώ το Ισραήλ συνέχισε να αψηφά τη συμφωνία και να επιδιώκει «απαράδεκτα νέα κέρδη».

Το παιχνίδι στην Συρία κινείται ανάμεσα σε συμφωνία και κλιμάκωση

Το βασικό θέμα όπου όμως φαίνεται ότι εστιάζει αυτή την στιγμή η ισραηλινή ηγεσία, αλλά και οι ΗΠΑ εκτός Παλαιστινιακών εδαφών είναι η Συρία.

Εδώ και μερικές εβδομάδες το Ισραήλ έχει ξεκινήσει με νέα ορμή τις επιδρομές του εντός της Συρίας -τις οποίες ουσιαστικά ξεκίνησε με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ-, ενώ ταυτόχρονα τόσο από αναφορές όσο και από δηλώσεις γίνεται ξεκάθαρο ότι συζητάει με τη νέα κυβέρνηση της Συρίας για το καθεστώς ασφαλείας στην περιοχή.

Την Κυριακή ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας Αχμάντ αλ Σαραά, επιβεβαίωσε ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συνομιλίες για την υπογραφή μιας συμφωνίας ασφαλείας -την οποία τα εβραϊκά μέσα ήδη προεξοφλούν ονομάζοντας την μάλιστα ιστορική-, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο θα βασίζεται στην γραμμή κατάπαυσης του πυρός του 1974.

Την περασμένη εβδομάδα εξάλλου ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας συναντήθηκε με ισραηλινή αντιπροσωπεία στο Παρίσι για να συζητήσουν την αποκλιμάκωση της έντασης και τη μη παρέμβαση στα εσωτερικά της Συρίας. Οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και λέγεται ότι οδήγησαν σε συμφωνίες με στόχο την περιφερειακή σταθερότητα (τη συμφωνία που ο Σύρος πρόεδρος φαίνεται τώρα να προωθεί, αλλά και την ισραηλινή πρόταση για τον Λίβανο). Η Ουάσιγκτον υποστήριξε τότε ότι προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ασφάλειας στη Συρία και το Λίβανο, τα οποία, σύμφωνα με το Ισραήλ, δικαιολογούν τις στρατιωτικές του ενέργειες.

Ο Αλ Σαραά στις δηλώσεις του τόνισε ότι δεν θα διστάσει να λάβει οποιαδήποτε απόφαση ή να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Συρίας και της περιοχής. Σύμφωνα με το ισραηλινό κανάλι 12, οι δύο πλευρές βρίσκονται κοντά στην οριστικοποίηση της συμφωνίας, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου με τη μεσολάβηση της Ουάσινγκτον και την κάλυψη των κρατών του Κόλπου. Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλ Σαραά ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για μια συμφωνία ειρήνης, αλλά ότι αν κρίνει ότι μια τέτοια συνθήκη είναι προς το συμφέρον της χώρας στις παρούσες συνθήκες θα την υπέγραφε.

Το Ισραήλ προωθείται εντός της Συρίας

Η αναφορά του στις συνθήκες δεν είναι τυχαία. Ένα 24ώρο μετά από τις δηλώσεις αυτές, δηλαδή χθες, έγινε γνωστό τόσο από μαρτυρίες όσο και από ρεπορτάζ τοπικών μέσων ότι ισραηλινές δυνάμεις προχώρησαν βαθιά μέσα στην Σύρια από τον νότο και στρατιώτες των IDF έφτασαν στην Μπέιτ Τζιν έξω από την Δαμασκό, περίπου 50 χιλιόμετρα από το κέντρο της πρωτεύουσας.

Σύμφωνα με πηγές του The New Arab, οι ισραηλινές δυνάμεις ανέλαβαν τον έλεγχο του Ταλ Μπατ αλ-Ουράντα στο Όρος Ερμόν και συνέχισαν να προελαύνουν προς το Μπέιτ Τζιν. Ισραηλινά στρατεύματα αναπτύχθηκαν στην πόλη και πυροβόλησαν στον αέρα.

Επιπλέον ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν επίσης στην πόλη αλ-Ραφίντ στην επαρχία της Κουνέιτρα το βράδυ της Κυριακής, στήνοντας μάλιστα φυλάκιο ελέγχου στην ανατολική είσοδο της πόλης.

Αντίστοιχα ισραηλινοί στρατιώτες αποσύρθηκαν από την πόλη Μπρέγκα, επίσης στην επαρχία της Κουνέιτρα, αφού εισήλθε για περίπου δύο ώρες την Κυριακή. Ο στρατός έκανε επίσης έφοδο στο χωριό Άιν αλ-Αμπντ.

Σε ανακοίνωσή του την Κυριακή, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι η 474η Ταξιαρχία Γκολάνι, με επικεφαλής την 210η Μεραρχία, πραγματοποίησε αρκετές επιδρομές για «κατάσχεση όπλων, σύλληψη υπόπτων και ανάκρισή τους». Η ανακοίνωση αυτή, αλλά και οι συνομιλίες με την Συρία για μια νέα συμφωνία ασφαλείας έρχονται καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση μετά από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ θεωρεί την συμφωνία του 1974 ότι δεν ισχύει πια και έτσι παίρνει μονομερώς μέτρα στα εδάφη της Συρίας για την ασφάλεια -όπως διατείνεται- του Ισραήλ.

Σφοδρές αντιδράσεις

Οι κινήσεις αυτές των ισραηλινών έφεραν εκ των πραγμάτων αντιδράσεις τόσο από την κυβέρνηση Αλ Σαραά που με ανακοίνωση της χαρακτήρισε σήμερα τις επιδρομές ως «επικίνδυνη κλιμάκωση», ενώ αντίστοιχη σκληρή ανακοίνωση κατά των ισραηλινών κινήσεων εξέδωσε και η Σαουδική Αραβία.

Στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ του Βασιλείου αναφερόταν μάλιστα ότι: «Υποστηρίζουμε τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση της Συρίας για την διασφάλιση της ασφάλειας και της σταθερότητας». Σύμφωνα με την ανακοίνωση η Σαουδική Αραβία απορρίπτει τυχόν εκκλήσεις για αυτονομισμό και προτρέπει τους Σύρους να επιδιώξουν διάλογο. Επίσης καλεί τη διεθνή κοινότητα να υποστηρίξει την κυριαρχία της Συρίας και να δράσει κατά των συνεχιζόμενων ισραηλινών παραβιάσεων.

Αντίστοιχα ανακοινώση για όλες τις κινήσεις αυτές εξέδωσε και η τουρκική κυβέρνηση καταδικάζοντας σκληρά τις κινήσεις του Ισραήλ που σύμφωνα με την τουρκική πλευρά έχουν σαν στόχο να αποσταθεροποιήσουν περαίτερω την ευρύτερη περιοχή, αλλά και «σπάσουν» σε κομμάτια της Συρία.