Εκτός των συμβολαίων για την κατασκευή και την λειτουργία του συστήματος πυραυλικής άμυνας Golden Dome, εμφανίζεται να θέλει να αφήσει ο Ντόναλντ Τραμπ τις εταιρείες του πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου και… πρώην συνεργάτη του, Ίλον Μασκ καθώς σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Reuters, η κυβέρνηση Τραμπ έχει ξεκινήσει να εξετάζει την συνεργασία για το έργο με το Project Kuiper της Amazon και μεγάλους εργολάβους της αμυντικής βιομηχανίας.
Η μετατόπιση, αυτή, την οποία αποκάλυψαν στο Reuters, τρεις πηγές με γνώση των συνομιλιών, σηματοδοτεί μια στρατηγική στροφή μακριά από την εξάρτηση των κυβερνητικών προγραμμάτων από την SpaceX του Μασκ, της οποίας τα δορυφορικά δίκτυα Starlink και Starshield έχουν γίνει κεντρικής σημασίας για τις στρατιωτικές επικοινωνίες των ΗΠΑ. Αυτό έρχεται εν μέσω μιας επιδεινούμενης σχέσης μεταξύ Τραμπ και Μασκ, η οποία πήρε δημόσιες διαστάσεις στις 5 Ιουνίου, όταν και επήλθε η ρήξη των δύο ανδρών.
Έψαχναν καιρό για εναλλακτικές
Ακόμη και πριν από αυτήν πάντως, αξιωματούχοι του Πενταγώνου και του Λευκού Οίκου είχαν αρχίσει να διερευνούν εναλλακτικές λύσεις για την SpaceX, καθώς εκφράζονταν αμφιβολίες για την υπερβολική εξάρτηση από έναν μόνο συνεργάτη για τεράστια τμήματα της διαστημικής αμυντικής ασπίδας αξίας 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ανέφεραν δύο από τις πηγές. Η SpaceX δεν απάντησε σε αιτήματα του Reuters για σχολιασμό. Απαντώντας σε μια ανάρτηση σχετικά με άρθρο του πρακτορείου για το X, ο Μασκ έγραψε: «Οι ομοσπονδιακοί κανονισμοί εξαγορών απαιτούν τη χρήση του καλύτερου παρόχου στην καλύτερη τιμή. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν παραβίαση του νόμου».
Λόγω του μεγέθους του, του ιστορικού εκτόξευσης περισσότερων από 9.000 δικών του δορυφόρων Starlink και της εμπειρίας του στις κρατικές προμήθειες, η SpaceX εξακολουθεί να είναι «πιο μπροστά» όσον αφορά στις απαιτήσεις μεγάλων τμημάτων του Golden Dome, ειδικά όσον αφορά στις συμβάσεις εκτόξευσης, αναφέρουν πηγές.
Μπορεί το πρότζεκτ του Μπέζος να παίξει ρόλο;
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το Πεντάγωνο προσέγγισε το Project Kuiper να συμμετέχει στο πρότζεκτ, παρότι στο πλαίσιο του πρότζεκτ έχουν εκτοξευτεί μόνο 78 δορυφόροι χαμηλής τροχιάς από ένα σχεδιαζόμενο σμήνος 3.000 δορυφόρων. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι ανοιχτή στην ενσωμάτωση εμπορικών τεχνολογικών εταιρειών στην εθνική αμυντική υποδομή και στην υπέρβαση των παραδοσιακών αμυντικών παικτών.
Ο Τζεφ Μπέζος, εκτελεστικός πρόεδρος της Amazon, δήλωσε τον Ιανουάριο ότι το Kuiper θα είναι «κυρίως εμπορικό πρότζεκτ», όμως υποστήριξε ότι «θα υπάρξουναναμφίβολα και αμυντικές χρήσεις για αυτούς τους δορυφόρους».
Το Golden Dome «πατάει» πάνω στην λογική του Iron Dome του Ισραήλ – της διάσημης ασπίδας αντιπυραυλικής άμυνας της χώρας – όμως αφού θα είναι μεγαλύτερο και πιο σύνθετο, με περισσότερες «στρώσεις» απαιτεί ένα τεράστιο δίκτυο δορυφόρων σε τροχιά, ούτως ώστε να καλύπτει μεγαλύτερη περιοχή.
Στην αναζήτηση περισσότερων προμηθευτών για τα διαφορετικά «επίπεδα» δορυφόρων του Golden Dome, «το Kuiper είναι ένας μεγάλος προμηθευτής», δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος. Ενώ η SpaceX παραμένει πρωτοπόρος λόγω των απαράμιλλων δυνατοτήτων εκτόξευσης, το μερίδιό της στο πρόγραμμα θα μπορούσε να συρρικνωθεί, δήλωσαν δύο από τα άτομα. Οι αξιωματούχοι έχουν επικοινωνήσει με πιο μικρούς, ανερχόμενους «παίκτες», όπως οι εταιρείες πυραύλων Stoke Space και Rocket Lab, οι οποίες κερδίζουν έδαφος και θα μπορούν να υποβάλλουν προσφορές για μεμονωμένες εκτοξεύσεις καθώς το πρόγραμμα ωριμάζει, σύμφωνα με έναν Αμερικανό αξιωματούχο.
Αργότερα στην ανάπτυξη του Golden Dome «κάθε μεμονωμένη εκτόξευση θα λάβει προσφορά και πρέπει στην πραγματικότητα να δώσουμε προσφορές σε άλλους ανθρώπους», εκτός από την SpaceX, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Οι ΗΠΑ επενδύουν τεράστια ποσά σε δορυφόρους
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για περισσότερη παραγωγή δορυφόρων. Πέρυσι, το Κογκρέσο έδωσε προϋπολογισμό στη Δύναμη του Διαστήματος (Space Force) ύψους 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων – από 900 εκατομμύρια δολάρια που ήταν πριν – για την αγορά υπηρεσιών δορυφορικών επικοινωνιών, σε αυτό που θεωρήθηκε ευρέως ως μία από τις πολλές πρωτοβουλίες για τόνωση της παραγωγής δορυφόρων από τον ιδιωτικό τομέα.
Το Project Kuiper της Amazon, μια πρωτοβουλία 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων με επικεφαλής πρώην διευθυντές της Starlink, τους οποίους ο Μασκ είχε απολύσει εξαιτίας της αργής προόδου στα θέματα ευθύνης τους, ανέφερε το Reuters, έχει μείνει πίσω από την SpaceX. Ωστόσο, οι πιθανές αμυντικές εφαρμογές που θα μπορούσε να έχει η πρωτοβουλία του Μπέζος – όπως οι επικοινωνίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση πυραύλων – έχουν προσελκύσει εκ νέου το ενδιαφέρον, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζεται να διαθέσει το πρώτο πακέτο κονδυλίων ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εγκρίθηκε με το νομοσχέδιο για την φορολογία και τις δαπάνες του Τραμπ.
Παίρνουν σειρά μια μια οι εταιρείες
Οι παραδοσιακοί γίγαντες στο τομέα της αμυντικής τεχνολογίας, Northrop Grumman, Lockheed Martin και L3Harris βρίσκονται επίσης σε συνομιλίες για να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του Golden Dome. Ο οικονομικός διευθυντής της L3Harris, Κένεθ Μπέντινγκφιλτ, δήλωσε στο Reuters ότι η εταιρεία παρατηρεί ότι υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για τεχνολογίες προειδοποίησης και παρακολούθησης πυραύλων, οι οποίες αναμένεται να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στο σύστημα.
Εν τω μεταξύ, η Northrop έχει διάφορα προγράμματα που «τρέχει», συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος αναχαίτισης στο Διάστημα, το οποίο αν γίνει πραγματικότητα θα μπορούσε να κάνει δυνατές τις πυραυλικές επιθέσεις από τροχιά. Αυτό τουλάχιστον φέρεται να δήλωσε σε συνέντευξή του στο Reuters ο Ρόμπερτ Φλέμινγκ, επικεφαλής του διαστημικού τμήματος της εταιρείας.
«Η Lockheed Martin είναι έτοιμη να υποστηρίξει το Golden Dome καθώς έχει αποδειχτεί ένας αξιόπιστος συνεργάτης», δήλωσε ο Ρόμπερτ Λάιτφουτ, πρόεδρος της Lockheed Martin Space. Στις αρχικές συζητήσεις για το Golden Dome αυτή την άνοιξη συμμετείχαν μικρότερες, νεότερες εταιρείες της Silicon Valley που θεωρούνται πιο ευέλικτες, πιο καινοτόμες και ενδεχομένως λιγότερο δαπανηρές εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με τις μεγάλες αμυντικές εταιρείες – αλλά αυτό συνέβη πριν την διαμάχη Μασκ και Τραμπ. Αρκετές από αυτές, όπως η Palantir και η Anduril διατηρούν στενούς δεσμούς με τον Τραμπ και θεωρήθηκε ότι βρίσκονται στην κορυφή της λίστας για να πάρουν την μερίδα του λεόντος από το έργο, αξίας 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ήρθε όμως η κόντρα ανάμεσα στον Μασκ και τον Τραμπ για να αλλάξει αυτό το τοπίο. Ο Μασκ ίδρυσε πρόσφατα το «America Party», ένα επικεντρωμένο στο θέμα της τεχνολογίας, κεντρώο πολιτικό κίνημα που στοχεύει να εξαφανίσει πολιτικά τους Ρεπουμπλικάνους που στήριξαν το νομοσχέδιο Τραμπ για την φορολογία και τις δαπάνες.
Η κυβέρνηση Τραμπ θέλει να κλείσει το θέμα του Golden Dome άμεσα
Ο Τραμπ άρχισε να ετοιμάζει την πρωτοβουλία Golden Dome μόλις μια εβδομάδα αφότου ανέλαβε την προεδρία για δεύτερη φορά, πιέζοντας η ανάπτυξη του να είναι προτεραιότητα. Ο Στρατηγός της Δύναμης του Διαστήματος Μάικλ Γκούτλιν, ο οποίος πήρε το πράσινο φως από τη Γερουσία στις 17 Ιουλίου, είναι ο επικεφαλής του προγράμματος αυτού με διευρυμένες όμως εξουσίες.
Σύμφωνα με μια μέχρι πρότινος απολύτως άγνωστη οδηγία του Υπουργού Άμυνας Πιτ Χέσγκεθ, ο Στρατηγός έχει 30 ημέρες από την εξέταση του από την Γερουσία για να φτιάξει μια ομάδα για το πρόγραμμα, 60 ημέρες για να παραδώσει έναν αρχικό σχεδιασμό του συστήματος και 120 ημέρες για να παρουσιάσει ένα πλήρες σχέδιο εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένων όλων των λεπτομερειών για δορυφόρους και επίγειους σταθμούς, ανέφεραν δύο άτομα που ενημερώθηκαν για την σχετική οδηγία.
Ώρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου του Reuters, το Πεντάγωνο εξέδωσε δελτίο τύπου επιβεβαιώνοντας ότι μια αρχιτεκτονική για το Golden Dome θα «αναπτυχθεί εντός των επόμενων 60 ημερών». Η συμμετοχή εμπορικών πρότζεκτ όπως το Kuiper εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια. Οι δορυφόροι του θα πρέπει να ενισχυθούν έναντι κυβερνοεπιθέσεων και ηλεκτρονικού πολέμου, μια πρόκληση που έχει απασχολήσει ακόμη και το δίκτυο Starlink της SpaceX. Τον Μάιο του 2024, ο Ίλον Μασκ δήλωσε ότι η SpaceX δαπανά «σημαντικούς πόρους για την καταπολέμηση των ρωσικών προσπαθειών παρεμβολής. Αυτό είναι ένα δύσκολο πρόβλημα». Πέρα από τις τεχνικές και πολιτικές προκλήσεις, το Golden Dome θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τη δυναμική της παγκόσμιας ασφάλειας. Μια πλήρως λειτουργική διαστημική πυραυλική ασπίδα μπορεί να ωθήσει τους αντιπάλους να αναπτύξουν νέες επιθετικές δυνατότητες ή να επιταχύνουν την στρατιωτικοποίηση του Διαστήματος.
Παρά ταύτα, μεγάλες εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας όπως η Lockheed και η RTX, πρώην Raytheon, πιθανότατα θα είναι πρώτες στην λίστα για τις συμβάσεις. Στελέχη της RTX, κατασκευαστή του συστήματος πυραυλικής άμυνας Patriot, δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι το σύστημα θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Golden Dome «ειδικά αν θέλουν να υπάρχουν αποτελέσματα τα επόμενα 2 – 3 χρόνια».
