To ενδιαφέρον με τη λίστα των 100 καλύτερων ταινιών των πρώτων 25 χρόνων του 21ου αιώνα που επελέγησαν μετά από ψηφοφορία που διεξήγαγε η εφημερίδα Τimes της Νέας Υόρκης, είναι ότι η πίτα μοιράστηκε, μπορείς να πεις δίκαια, με την έννοια ότι η εκατοντάδα δεν μονοπωλείται από αμερικανικό κινηματογράφο αλλά υπάρχουν ταινίες από κάθε γωνιά του κόσμου.
Μάλιστα, μια νοτιοκορεάτικη μάλιστα, η «Παράσιτα» (2019) του Μπονγκ Τζουν Χο κατακτά την πρώτη θέση!!
Επίσης, στην πρώτη εικοσάδα, επτά ταινίες είναι μη αγγλόφωνες παραγωγές: οι «Θέλω και τη μαμά σου» (Μεξικό, Αλφόνσο Κουαρόν, 18η θέση), «Τίγρης και δράκος» (Ταϊβάν/ Κίνα, Ανγκ Λι, 16η θέση), «Η πόλη του Θεού» (Βραζιλία, Φερνάντο Μεϊρέλες 15η θέση), «Ζώνη ενδιαφέροντος» (Αγγλία/ ΗΠΑ/ Πολωνία – σε γερμανική γλώσσα – Τζόναθαν Γκλέιζερ 12η θέση), «Ταξίδι στη Χώρα των θαυμάτων» (Ιαπωνία, Χαγιάο Μιγιαζάκι – κινούμενα σχέδια – 9η θέση), «Ερωτική επιθυμία» (Χονγκ Κονγκ/ Κίνα, Γουόνγκ Καρ Βάι, 4η θέση) και στην πρώτη, όπως είπαμε, τα «Παράσιτα».
«Η πόλη του Θεού» (Βραζιλία, Φερνάντο Μεϊρέλες)
Στην περίπτωση του «Ταξίδι στη Χώρα των θαυμάτων» έχει ενδιαφέρον το ότι «νίκησε» τον κολοσσό PIXAR, που έχει μεν ταινίες στην λίστα αλλά χαμηλότερα σε ιεραρχία.
Χαρμόσυνο μάλιστα και για τα «δικά μας» είναι το γεγονός ότι μια ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, η «Ευνοούμενη» (ίσως η καλύτερη ταινία του) συμπεριλαμβάνεται στην 100άδα έχοντας λάβη την 52η θέση.
Η «Ευνοούμενη» (Υorgos Lanthimos, James Smith, Rachel Weisz). © 2018 Twentieth Century Fox Film Corporation
Ωστόσο, από την λίστα, λείπει όλως περιέργως η ταινία «Poor things» του ιδίου σκηνοθέτη που είχε εξαιρετικό hype στην πρώτη προβολή της πριν από δύο χρόνια. Ε ναι, νιώθεις κάπως περίεργα βλέποντας την κωμωδία «Superbad» του Γκρεγκ Μοτόλα να βρίσκεται στην εκατοντάδα, (στη θέση 100 για την ακρίβεια) και πουθενά το «Poor things».
Η μεθοδολογία
Η μεθοδολογία των Times για την ψηφοφορία (που έγινε σε συνεργασία με το The Upshot — ένα τμήμα της εφημερίδας που επικεντρώνεται στα δεδομένα και την αναλυτική δημοσιογραφία) ήταν η εξής: εστάλησαν ψηφοδέλτια σε εκατοντάδες σκηνοθέτες, ηθοποιούς, κινηματογραφιστές και άλλους εκπροσώπους της κινηματογραφικής βιομηχανίας, από τους οποίους ζητήθηκε να υποβάλουν τις επιλογές τους για τις καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα.
Οι υποψήφιοι ψηφοφόροι έπρεπενα υποβάλουν έως και 10, ενώ όπως οι Times ανακοίνως αργότερα, κάποιοι υπέβαλαν λιγότερες.
Υπήρχε μόνο ένας κανόνας για την επιλογή ταινιών: Θα έπρεπε να είναι ταινίες μεγάλου μήκους που κυκλοφόρησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες από την 1η Ιανουαρίου 2000 και μετά.
Μεταξύ των ψηφοφόρων ήταν βραβευμένοι με Όσκαρ σκηνοθέτες όπως ο Πέδρο Αλμοδόβαρ (Γύρνα Πίσω), η Σοφία Κόπολα (Χαμένοι στην μετάφραση), ο Μπάρι Τζένκινς (Moonlight) και ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο (Ο λαβύρινθος του Πάνα), καθώς και καταξιωμένοι ηθοποιοί όπως ο Τζον Τορτούρο, η Τζούλιαν Μουρ και η φετινή νικήτρια στην κατηγορία του Όσκαρ Α γυναικείου ρόλου, Μάικι Μάντισον (Anora).
Αφού έριξαν την ψήφο τους, οι ψηφοφόροι, σε μια σειρά από αναμετρήσεις που ακολούθησαν είχαν το δικαίωμα να επιλέξουν ποια από τις δύο τυχαία επιλεγμένες ταινίες ήταν καλύτερη. Ακολούθησε ένας συνδυασμός των δεδομένων με τις καταμετρήσεις ψήφων και έτσι δημιουργήθηκε η λίστα με τις 100 κορυφαίες ταινίες.
Οι ψηφοφόροι ψηφίζουν ταινίες με τις οποίες οι ίδιοι έχουν σχέση
Θα πρέπει πάντως να επισημανθεί, ότι σε αυτού του τύπου τις λίστες, πρώτον, αρκετοί από τους ψηφοφόρους ψηφίζουν ταινίες με τις οποίες οι ίδιοι έχουν σχέση (ο Τσιγουετέλ Ετζιοφόρ π.χ. ψήφισε το «12 χρόνια σκλάβος» στο οποίο πρωταγωνιστεί), ή έχουν σχέση με ανθρώπους που έφτιαξαν τις ταινίες.
Η Τζία Κόπολα ας πούμε ψήφισε την ταινία «Αυτόχειρες παρθένοι» της… αδελφής της Σοφία. Σε κάθε περίπτωση, λίστες σαν αυτή των Times όπως και άλλων έγκριτων μέσων, επιβεβαιώνουν ότι οι διασημότητες και οι καλλιτέχνες έχουν και αυτοί γούστα που ενίοτε αντικατοπτρίζουν εκείνα των απλών θεατών και όχι απαραιτήτως των «ειδικών».
Για παράδειγμα, η χυδαία, σκατολογική κωμωδία «Borat» του Σάσα Μπάρον Κοέν που όμως είχε τεράστια επιτυχία στην εποχή της, βρίσκεται στην 53η θέση, πάνω από τον «Λαβύρινθο του Πάνα» του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο αλλά και τρεις ταινίες του Κρίστοφερ Νόλαν, τις «Inception», «Memento» και «Οπενχάιμερ»!
Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα, λές και πάλι καλά, όπως προσωπικά είπα βλέποντας το μεγαλειώδες φιλμ του Μίχαελ Χάνεκε «Amour» στην …75η θέση!
Η αναλυτική λίστα των New York Times
100
Superbad
Greg Mottola, 2007
99
Memories of Murder
Bong Joon Ho, 2005
98
Grizzly Man
Werner Herzog, 2005
97
Gravity
Alfonso Cuarón, 2013
96
Black Panther
Ryan Coogler, 2018
95
The Worst Person in the World
Joachim Trier, 2021
94
Minority Report
Steven Spielberg, 2002
93
Michael Clayton
Tony Gilroy, 2007
92
Gladiator
Ridley Scott, 2000
91
Fish Tank
Andrea Arnold, 2010
90
Frances Ha
Noah Baumbach, 2013
89
Interstellar
Christopher Nolan, 2014
88
The Gleaners & I
Agnès Varda, 2001
87
The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring
Peter Jackson, 2001
86
Past Lives
Celine Song, 2023
85
Anchorman: The Legend of Ron Burgundy
Adam McKay, 2004
84
Melancholia
Lars von Trier, 2011
83
Inside Llewyn Davis
Ethan Coen and Joel Coen, 2013
82
The Act of Killing
Joshua Oppenheimer and Anonymous, 2013
81
Black Swan
Darren Aronofsky, 2010
80
Volver
Pedro Almodóvar, 2006
79
The Tree of Life
Terrence Malick, 2011
78
Aftersun
Charlotte Wells, 2022
77
Everything Everywhere All at Once
Daniel Kwan and Daniel Scheinert, 2022
76
O Brother, Where Art Thou?
Ethan Coen and Joel Coen, 2000
75
Amour
Michael Haneke, 2012
74
The Florida Project
Sean Baker, 2017
73
Ratatouille
Brad Bird, 2007
72
Carol
Todd Haynes, 2015
71
Ocean’s Eleven
Steven Soderbergh, 2001
70
Let the Right One In
Tomas Alfredson, 2008
69
Under the Skin
Jonathan Glazer, 2014
68
The Hurt Locker
Kathryn Bigelow, 2009
67
Tár
Todd Field, 2022
66
Spotlight
Tom McCarthy, 2015
65
Oppenheimer
Christopher Nolan, 2023
64
Gone Girl
David Fincher, 2014
63
Little Miss Sunshine
Jonathan Dayton and Valerie Faris, 2006
62
Memento
Christopher Nolan, 2001
61
Kill Bill: Vol. 1
Quentin Tarantino, 2003
60
Whiplash
Damien Chazelle, 2014
59
Toni Erdmann
Maren Ade, 2016
58
Uncut Gems
Benny Safdie and Josh Safdie, 2019
57
Best in Show
Christopher Guest, 2000
56
Punch-Drunk Love
Paul Thomas Anderson, 2002
55
Inception
Christopher Nolan, 2010
54
Pan’s Labyrinth
Guillermo del Toro, 2006
53
Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan
Larry Charles, 2006
52
The Favourite
Yorgos Lanthimos, 2018
51
12 Years a Slave
Steve McQueen, 2013
50
Up
Pete Docter, 2009
49
Before Sunset
Richard Linklater, 2004
48
The Lives of Others
Florian Henckel von Donnersmarck, 2007
47
Almost Famous
Cameron Crowe, 2000
46
Roma
Alfonso Cuarón, 2018
45
Moneyball
Bennett Miller, 2011
44
Once Upon a Time … in Hollywood
Quentin Tarantino, 2019
43
Oldboy
Park Chan-wook, 2005
42
The Master
Paul Thomas Anderson, 2012
41
Amélie
Jean-Pierre Jeunet, 2001
40
Yi Yi
Edward Yang, 2000
39
Lady Bird
Greta Gerwig, 2017
38
Portrait of a Lady on Fire
Céline Sciamma, 2019
37
Call Me by Your Name
Luca Guadagnino, 2017
36
A Serious Man
Ethan Coen and Joel Coen, 2009
35
A Prophet
Jacques Audiard, 2010
34
Wall-E
Andrew Stanton, 2008
33
A Separation
Asghar Farhadi, 2011
32
Bridesmaids
Paul Feig, 2011
31
The Departed
Martin Scorsese, 2006
30
Lost in Translation
Sofia Coppola, 2003
29
Arrival
Denis Villeneuve, 2016
28
The Dark Knight
Christopher Nolan, 2008
27
Adaptation
Spike Jonze, 2002
26
Anatomy of a Fall
Justine Triet, 2023
25
Phantom Thread
Paul Thomas Anderson, 2017
24
Her
Spike Jonze, 2013
23
Boyhood
Richard Linklater, 2014
22
The Grand Budapest Hotel
Wes Anderson, 2014
21
The Royal Tenenbaums
Wes Anderson, 2001
20
The Wolf of Wall Street
Martin Scorsese, 2013
19
Zodiac
David Fincher, 2007
18
Y tu mamá también
Alfonso Cuarón, 2002
17
Brokeback Mountain
Ang Lee, 2005
16
Crouching Tiger, Hidden Dragon
Ang Lee, 2000
15
City of God
Fernando Meirelles, 2003
14
Inglourious Basterds
Quentin Tarantino, 2009
13
Children of Men
Alfonso Cuarón, 2006
12
The Zone of Interest
Jonathan Glazer, 2023
11
Mad Max: Fury Road
George Miller, 2015
10
The Social Network
David Fincher, 2010
9
Spirited Away
Hayao Miyazaki, 2002
8
Get Out
Jordan Peele, 2017
7
Eternal Sunshine of the Spotless Mind
Michel Gondry, 2004
6
No Country for Old Men
Ethan Coen and Joel Coen, 2007
5
Moonlight
Barry Jenkins, 2016
4
In the Mood for Love
Wong Kar-Wai, 2001
3
There Will Be Blood
Paul Thomas Anderson, 2007
2
Mulholland Drive
David Lynch, 2001
1
Parasite
Bong Joon Ho, 2019
