Σε μια ισχυρή συμβολική κίνηση δεκάδες Ευρωπαίοι πολιτικοί μεταβαίνουν στη Βουδαπέστη το Σάββατο, για να στηρίξουν το Pride που έχει απαγορευθεί από την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν.

Όπως μεταδίδει το POLITICO, μετά από εβδομάδες σιωπής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πήρε δημόσια θέση με βίντεο που ανέβασε την Τετάρτη, δηλώνοντας:

«Καλώ τις ουγγρικές αρχές να επιτρέψουν τη διεξαγωγή του Budapest Pride. Προς την LGBTQI+ κοινότητα στην Ουγγαρία και πέραν αυτής: Θα είμαι πάντα σύμμαχός σας.»

Η απάντηση του Όρμπαν ήρθε άμεσα μέσω social media, καλώντας τη φον ντερ Λάιεν «να μην παρεμβαίνει σε ζητήματα επιβολής του νόμου των κρατών-μελών».


Παρότι η ίδια δεν θα παρευρεθεί, περισσότεροι από 70 ευρωβουλευτές αναμένεται να συμμετάσχουν, μαζί με πολιτικούς όπως ο υπουργός Πολιτισμού της Ισπανίας Έρνεστ Ουρτασούν, ο Ολλανδός υπουργός Παιδείας Έπο Μπρούινς, εκπρόσωποι της γαλλικής κυβέρνησης, δήμαρχοι από μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Ελιο ντι Ρούπο και ο πρώην πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ.

Μάλιστα, η Ευρωπαία επίτροπος του Βελγίου Χάντζα Λαχμπίμπ θα ταξιδέψει επίσης στη Βουδαπέστη την Παρασκευή, λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης.

Η Ουγγαρία επιμένει: το Pride είναι παράνομο

Παρά την κινητοποίηση, η ουγγρική κυβέρνηση διαμηνύει πως η παρέλαση είναι παράνομη και όσοι συμμετέχουν παρανομούν.

Σε επιστολή προς τις πρεσβείες, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μπέντσε Τούτσον επανέλαβε ότι οι διοργανωτές του Pride μπορεί να αντιμετωπίσουν ποινή φυλάκισης έως και ενός έτους.

Η επιστολή ήρθε ως απάντηση σε κοινή δήλωση δεκάδων πρεσβευτών της ΕΕ στη Βουδαπέστη, που εξέφρασαν τη στήριξή τους στην εκδήλωση.

Παρότι ο Όρμπαν κάλεσε τους πολίτες «να μην παρευρεθούν», σημείωσε ότι δεν προβλέπεται η χρήση βίας από τις αρχές. Όπως είπε, «η Ουγγαρία είναι μια πολιτισμένη χώρα. Δεν πειράζουμε ο ένας τον άλλον».

Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία για επιβολή προστίμων μέσω τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπων, κάτι που εξετάζει ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως πιθανή παραβίαση του κοινοτικού δικαίου.

Εκπρόσωπος του Ισπανού υπουργού Πολιτισμού δήλωσε πως δεν υπάρχει επικοινωνία με την ουγγρική αστυνομία και δεν θεωρούν την παρουσία τους επισφαλή.

«Δεν φοβάμαι την αστυνομία ή την ακροδεξιά»

Η ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών, Κλόη Ρίντελ, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν φοβάμαι την αστυνομία ή την ακροδεξιά που ενθαρρύνεται από τον Όρμπαν. Είμαστε εδώ για να υπερασπιστούμε τις ευρωπαϊκές αξίες. Πρόκειται για ιστορική στιγμή στον αγώνα κατά των αυταρχικών καθεστώτων».

Η παγίδα του Όρμπαν

Αν και η διεθνής υποστήριξη είναι έντονη, στην ουγγρική πολιτική σκηνή τα υπόλοιπα μεγάλα κόμματα της χώρας κρατούν αποστάσεις. Ορισμένα θα δώσουν το «παρών», όπως το Πράσινο Κόμμα του δημάρχου Καρατσόνι ή το σατιρικό Κόμμα με τις Δύο Ουρές, ωστόσο η αντιπολίτευση κρατά αποστάσεις.

Το κόμμα Tisza του Πέτερ Μάγκιαρ, που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, αποφεύγει συστηματικά τα θέματα ταυτότητας και ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων, θεωρώντας ότι η εμπλοκή σε τέτοιες συζητήσεις ενισχύει το πολιτισμικό αφήγημα του Όρμπαν.

Ο ευρωβουλευτής του κόμματος, Zoltán Tarr, δήλωσε: «Δεν θα μπούμε στην παγίδα του Όρμπαν. Δεν θα αφήσουμε να μας σύρει σε ένα γεγονός που αποσκοπεί στο να διχάσει την κοινωνία και να αποκρύψει την αποτυχία της κυβέρνησης σε βασικά ζητήματα. Όταν αναλάβουμε τη διακυβέρνηση, δεν θα περιορίσουμε την ελευθερία του συνέρχεσθαι».

Το Pride ως σύγκρουση δύο κόσμων

Για τους διοργανωτές, το φετινό Pride δεν αφορά απλώς τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα. Πρόκειται για μια ξεκάθαρη αντίδραση στην αυταρχική στροφή της Ουγγαρίας και μια μάχη για τις ευρωπαϊκές αξίες.

Όπως είπε ο Ρίτσαρντ Μπαραμπάς, συμπρόεδρος του κόμματος Párbeszéd: «Το Budapest Pride είναι μια κοινή στάση ενάντια στο καταπιεστικό καθεστώς του Βίκτορ Όρμπαν. Δεν είναι μόνο για τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας — είναι για την Ευρώπη, για το κράτος δικαίου, για τις βασικές μας αξίες».

Η κυβέρνηση του Όρμπαν έχει νομοθετήσει υπέρ του περιορισμού κάθε δημόσιας έκφρασης ταυτότητας φύλου και σεξουαλικότητας, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον νόμο του Μαρτίου 2024, που απαγορεύει δημόσιες συγκεντρώσεις που «προβάλλουν ή προωθούν» την LGBTQI+ κοινότητα.

Η απαγόρευση του φετινού Pride αποτέλεσε άμεση συνέπεια αυτής της ρύθμισης — αλλά οι διοργανωτές, με τη στήριξη του δημάρχου Καρατσόνι, βρήκαν ένα νομικό «παράθυρο»: πρότειναν στο δημοτικό συμβούλιο να οργανώσει επίσημα την παρέλαση, ώστε να μην υπάρχει ανάγκη για αστυνομική άδεια.

Το εάν όσοι συμμετάσχουν θα διωχθούν ποινικά ή θα δεχθούν πρόστιμα θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες.