Με την εμπλοκή των ΗΠΑ στις επιχειρήσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν, οι ενδείξεις ότι η φωτιά μιας ανοιχτής ευρύτερης σύγκρουσης απειλεί συνολικά την Μέση Ανατολή πυκνώνουν με την επίθεση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) στην ελληνορθόδοξη εκκλησία στην Δαμασκό να είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου.
Ανησυχία από την επίθεση του ISIS
Η επίθεση αυτοκτονίας στην εκκλησία του Αγίου Ηλία στην πρωτεύουσα της Συρίας, από την οποία έχασαν την ζωή τους τουλάχιστον 22 άτομα, φέρει την σφραγίδα του Ισλαμικού Κράτους τόσο ως προς τον τρόπο που αυτή έγινε, όσο και ως προς το μήνυμα που περνάει.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά ο δράστης (μπορεί να υπήρχε κι άλλο άτομο), εισέβαλλε στην εκκλησία άνοιξε πυρ με αυτόματο όπλο και μετά πυροδότησε την ζώνη με τα εκρηκτικά που φορούσε. Ο στόχος ήταν μια χριστιανική εκκλησία, που κατά το παρελθόν ήταν καθημερινοί στόχοι των μαχητών του ISIS.
Η επίθεση αυτή όμως έρχεται να υπογραμμίσει και κάτι ακόμα πέρα από τον κίνδυνο της επιστροφής του Ισλαμικού Κράτους. Φέρνει στην επιφάνεια τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης που έκαναν δυνατό, τόσο η πολιτική των ΗΠΑ, της Τουρκίας και του Ισραήλ στην Συρία και πλέον και στο Ιράν.
Η πολιτική των ΗΠΑ στην Συρία και το Ιράν
Η επιλογή της αμερικανικής ηγεσίας να αποσύρει τις δυνάμεις της από την βόρεια Συρία, γυρίζοντας την πλάτη στους Κούρδους, εξαναγκάζοντας τους σε συμφωνίες με την κυβέρνηση Άχμαντ Αλ Σαράα (η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με την Άγκυρα), αλλά και η επιλογή της να πιέσει για το κλείσιμο των εγκαταστάσεων κράτησης των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους και των οικογενειών τους, είναι μόνο δύο από τις πολλές αποφάσεις που δημιουργούν το υπόβαθρο για περαιτέρω αποσταθεροποίηση.
Η πολιτική των ΗΠΑ για την απεμπλοκή τους από την Συρία, η οποία οδήγησε και στην απόσυρση σχεδόν του συνόλου του στρατιωτικού προσωπικού τους από την χώρα, αλλά και το άδειασμα προ εβδομάδος (ενώ ετοιμαζόταν η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράν) δύο βάσεων τους στην χώρα, δημιουργεί ένα τεράστιο κενό, το οποίο έχει προκαλέσει ανησυχία στο… Ισραήλ.
Η πολιτική του Ισραήλ στόχευε το Ιράν
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην Συρία, σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας της χώρας με την οποία γειτονεύουν. Η ισραηλινή πλευρά πέραν του ότι έχει καταλάβει συριακά εδάφη στα Υψίπεδα του Γκολάν, όλο το προηγούμενο διάστημα έπαιρνε πρωτοβουλίες για να μπορέσει να αυξήσει το επίπεδο ελέγχου της εντός της Συρίας.
Επί παραδείγματι, καθώς προετοίμαζε τις επιχειρήσεις κατά του Ιράν, διέλυσε με αεροπορικές επιδρομές τα απομεινάρια της συριακής αεράμυνας, ενώ παράλληλα αναθέρμανε τις σχέσεις της με την μειονότητα των Δρούζων στον νότο της χώρας. Πιο πριν από αυτό, είχε καταφέρει να «σπάσει» τους δεσμούς του καθεστώτος Άσαντ με του Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν, με στοχευμένες δολοφονίες Ιρανών συμβούλων του Άσαντ.
Η πολιτική του Ισραήλ στην Συρία και πλέον και η επίθεση του απέναντι στο Ιράν, έχει εκ των πραγμάτων δημιουργήσει τις συνθήκες για μια αντιπαράθεση με την Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αυτό επί της ουσίας σημαίνει ότι η Τουρκία θα συνεχίσει και πιθανόν θα εντείνει τις δικές της κινήσεις στην περιοχή με στόχο να περιορίσει την επιρροή του Ισραήλ σε μια περιοχή που η Άγκυρα θεωρεί ζωτική για τα συμφέροντα της.
Η Τουρκία πιέζει κι αυτή
Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία συμβάλλει από την πλευρά της στην δημιουργία περαιτέρω συνθηκών αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή.
Σε μια επίδειξη δύναμης (στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με Ισραήλ και Κούρδους), οι τουρκικές Αρχές προχώρησαν σε μια τεράστια επιχείρηση εντός της Τουρκίας που οδήγησε σε συλλήψεις δεκάδων μελών του Ισλαμικού Κράτους. Η κίνηση αυτή είναι στην ουσία μια προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να αποδείξει ότι είναι μια αξιόπιστη σύμμαχος στην καταπολέμηση του ISIS και ότι… κάνει καλύτερα την δουλειά από τους Κούρδους της Συρίας.
Στις συζητήσεις και με τις ΗΠΑ που είχαν γίνει κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Ντόναλντ Τραμπ στην Μέση Ανατολή προ διμήνου με πρώτο σταθμό της Σαουδική Αραβία, η τουρκική πλευρά είχε υποστηρίξει ότι θα πρέπει να είναι αυτή υπεύθυνη για τις φυλακές και τα κέντρα κράτησης των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους και των οικογενειών τους.
Εν τέλει η συμφωνία που κλείστηκε ανάμεσα στην κυβέρνηση του Αλ Σαράα και των Κούρδων, μεταφέρει τον έλεγχο των κέντρων και το άδειασμα τους στην κυβέρνηση της Δαμασκού από τις κουρδικές Αρχές και πολιτοφυλακές που τον είχαν μέχρι πρότινος.
Κίνδυνος ανάκαμψης του ISIS
Από τις αρχές του χρόνου, με την αναταραχή στην Συρία εξαιτίας της πτώσης του Άσαντ, το ανοιχτό μέτωπο της Γάζας, την αλλαγή στην κυβέρνηση των ΗΠΑ και εν γένει την αβεβαιότητα που επικρατεί, το Ισλαμικό Κράτος φαίνεται ότι έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ανάκαμψης. Το ISIS ανέλαβε την ευθύνη για 38 επιθέσεις στη Συρία τους πρώτους πέντε μήνες του 2025, γεγονός που το τοποθετεί σε τροχιά για περίπου 90 επιθέσεις μέχρι το κλείσιμο του έτους.
Σύμφωνα με στοιχεία της SITE Intelligence Group, η οποία παρακολουθεί την διαδικτυατική δραστηριότητα της οργάνωσης, αυτό είναι ίσο με περίπου το ένα τρίτο των επιθέσεων πέρσι επί Άσαντ. Η πρόβλεψη αυτή θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά άκυρη, δεδομένου του γεγονότος ότι όπως καταδεικνύεται και από την τουρκική επιχείρηση εναντίον της οργάνωσης, παρατηρείται έντονη κινητικότητα από την πλευρά του ISIS. Σύμφωνα με αναφορές σε τοπικά μέσα, όπως επί παραδείγματι το Arab Weekly, μαχητές του επανενεργοποιούνται σε Ιράκ και Συρία, υπάρχει έντονη διακίνηση οπλισμού μεταξύ των μαχητών της οργάνωσης, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν συνεχώς να αυξήσουν τους αριθμούς τους. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι Συρία και Ιράκ έχουν καταφέρει να αποτρέψουν πάνω από 20 επιθέσεις της οργάνωσης.
Πεδία αντιπαράθεσης η Συρία και το Ιράκ
Η χρήση του εναέριου χώρου της Συρίας και του Ιράκ, από το Ισραήλ, αλλά και τις ΗΠΑ, για να χτυπήσουν το Ιράν, εκ των πραγμάτων τοποθετεί τις δύο χώρες, οι οποίες παράλληλα ζουν με τον φόβο μια αποσταθεροποίησης από το Ισλαμικό Κράτος ,στην καρδιά των τελευταίων εξελίξεων. Παράλληλα τις μετατρέπει, όπως καταδεικνύεται και από τις πρόσφατες διαδηλώσεις στο Ιράκ από τον σιιτικό πληθυσμό της χώρας υπέρ του Ιράν και κατά των ΗΠΑ και του Ισραήλ, σε πιθανά πεδία μάχης για επιρροή και για επιβολή τετελεσμένων. Οι επιχειρήσεις κατά του Ιράν, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει κίνδυνος να σπρώξουν συνολικά την Μέση Ανατολή προς έναν νέο κύκλο βίας και αβεβαιότητας.
