Με αφορμή την παράσταση «Βρυκόλακες» του Ερρίκου Ίψεν σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη, στην οποία κρατάει τον ρόλο του Όσβαλντ (ο γιος που επιστρέφει στην πατρική εστία, σε μια νορβηγική πόλη στα τέλη του 19ου αιώνα), ο Μιχάλης Καλαμπόκης, ηθοποιός, σκηνοθέτης, ψυχοθεραπευτής και συνιδρυτής της Αθηναϊκής Σχολής Κάλβου-Καλαμπόκη, σχολιάζει στο ΒΗΜΑ τις επίκαιρες προβληματικές με τις οποίες καταπιάνεται το έργο. Μιλάει επίσης για τα βήματα που έχουν γίνει από τα αρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας για τον νέο νόμο σχετικά με την ίδρυση Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών.
Τι πιστεύει ένας σύγχρονος θεατράνθρωπος για τα κοινωνικά ζητήματα που ανακύπτουν από το έργο και τι συμβαίνει με την αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα;
Οι Βρυκόλακες του Ίψεν, ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας δραματουργίας, παραμένει σήμερα καίριο όσο αιχμηρό και δυναμικό ήταν την εποχή που γεννήθηκε. Η οικογένεια, η επιρροή της θρησκείας, της πατριαρχίας στη διαμόρφωση της ζωής του ατόμου είναι οι βασικές θεματικές με τις οποίες καταπιάνεται το έργο. Ποια είναι η δική σας άποψη ως προς την επικαιρότητα αυτών των ζητημάτων;
Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το έργο θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, εμβληματικό καθώς και το πιο γνωστό από τα έργα του Ίψεν. Όταν γράφτηκε στα τέλη του 1800, αμέσως λογοκρίθηκε και απαγορεύτηκε το ανέβασμά του. Πρώτα παίχτηκε στο εξωτερικό (σε πολλές περιπτώσεις και κρυφά ή ακόμα και ιδιωτικά) και μετά στη Σκανδιναβία. Μια Σκανδιναβία συντηρητική κάτω από την ομπρέλα της επιρροής των αρχών του αυστηρού Προτεσταντισμού.
Στο έργο ο Ίψεν καταπιάνεται φανερά με θέματα αιμομιξίας, κλειστών σπιτιών, πίσω από τις κουρτίνες των οποίων λαμβάνουν χώρα πράξεις που ‘’δεν πρέπει να λέγονται’’, ανούσιας συντηρητικότητας που περισσότερο οδηγεί σε ‘’κρυφές’’ εξάρσεις ελευθερίας, ακόμα και το πλέον επίκαιρο ζήτημα της ευθανασίας. Της ελευθερίας δηλαδή του ανθρώπου να επιλέξει το αξιοπρεπές τέλος του, όταν ήδη γνωρίζει ότι φεύγει από τη ζωή. Δεν ήταν έτοιμη η κοινωνία της Σκανδιναβίας του 1900 να αντικρύσει αυτόν τον καθρέφτη και ο Ίψεν μοιάζει σα να έγραψε αυτές τις διαχρονικότατες προβληματικές για χρόνια μετά.
Πιστεύω επίσης ότι είναι σημαντικό, απαραίτητο θίασοι και σκηνοθέτες να αναμετρώνται με τέτοια κλασσικά αριστουργήματα, προκειμένου να παρουσιάζονται νέες αναγνώσεις και να αναδεικνύεται η επικαιρότητα των μηνυμάτων και των ζητημάτων που θίγουν.
«Βρυκόλακες» του Ερρίκου Ίψεν σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.
Πώς προσεγγίζετε τον ρόλο του Όσβαλντ Άλβινγκ, που υποδύεστε, ενός ανθρώπου με τραγική υπόσταση;
Υπάρχει λόγος που αυτός ο ρόλος συγκαταλέγεται στους πιο δύσκολους ανδρικούς ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου, δίπλα σε άλλους όπως για παράδειγμα τον Άμλετ. Ο λόγος αυτός είναι κυρίως ότι ο Όσβαλντ επιστρέφει με ένα στόχο που τον ξετυλίγει αργά κατά τη διάρκεια των τριών πράξεων. Οι συμπεριφορές, οι σκέψεις και τα λόγια του, συνεχώς εναλλάσσονται (ανάλογα και με τα δεδομένα που συνεχώς λαμβάνει από τους άλλους ήρωες) και όλα αυτά σε ένα κείμενο ιδιαίτερα σύντομο, συγκριτικά με άλλους ρόλους που έχω καταπιαστεί όπως ο Άμλετ, ο Τρέπλιεφ, ο Βόυτσεκ ακόμα και ο Εδουάρδος, ήρωες που αναπτύσσονταν σε πολύ περισσότερο κείμενο. Οι ήρωες στους «Βρυκόλακες» άλλα λένε, άλλα σκέφτονται και άλλα ακούν. Όλο αυτό το κλίμα δύσκολης επικοινωνίας πρέπει να γίνει κατανοητό στο κοινό ανεμπόδιστα, να μη μείνεις στην επιφάνεια και σε σύντομο χρόνο να ‘’μπεις’’ με αλήθεια και όχι θεατρινίστικα φτιασίδια.
Αν ένας ηθοποιός προσπαθήσει να προσεγγίσει τον Όσβαλντ μόνο βιωματικά, παραμονεύει ο κίνδυνος να πέσει σε λάθη περιττής δραματικότητας. Αν από την άλλη χρησιμοποιήσει μόνο τεχνική, υπάρχει σοβαρή περίπτωση να μείνει εγκεφαλικός. Από πολύ νωρίς στις πρόβες κατάλαβα ότι έπρεπε να επιστρατεύσω τόσο βιωματικές όσο και τεχνικές οδούς για να προσεγγίσω αυτό τον ρόλο. Ένα ρόλο που τολμώ να πω ότι είναι από τους πιο δύσκολους και προκλητικούς που έχω επεξεργαστεί.
«Τα πισωγυρίσματα της ανθρωπότητας, αν κανείς κοιτάξει την Ιστορία, είναι αναπόφευκτα. Ζούμε σε μια εποχή που ο συντηρητισμός πλέον δεν διαφαίνεται απλά, αλλά ξαναριζώνει.»
Ποιο είναι σήμερα το νόημα της έκκλησης της κυρίας Άλβινγκ να απαλλαγούμε από τις «απαρχαιωμένες ιδέες και τις νεκρές αντιλήψεις» που αναδύεται ξανά;
Από τα πιο διαχρονικά μηνύματα του έργου. Σε κάθε εποχή, σε κάθε κοινωνία υπάρχει μια άγκυρα συντηρητισμού που κρατάει τον καθένα και την καθεμία μας ακίνητους. Άλλες εποχές η άγκυρα αυτή φαίνεται να είναι πιο ελαφριά και άλλες πιο βαριά. Πάντα υπάρχουν επιτήδειοι που γνωρίζοντας την τάση οι κοινωνίες να μουδιάζουν κάτω από το συντηρητισμό, σπεύδουν να σπείρουν για να τον εδραιώσουν. Και αναφέρομαι σε οποιοδήποτε σύστημα που υπαγορεύει «αξίες, κανόνες και ηθική». Είτε πρόκειται για κράτος, είτε για θρησκεία.
Τα πισωγυρίσματα της ανθρωπότητας, αν κανείς κοιτάξει την Ιστορία, είναι αναπόφευκτα. Ζούμε σε μια εποχή που ο συντηρητισμός πλέον δεν διαφαίνεται απλά, αλλά ξαναριζώνει. Και οι όποιες «απαρχαιωμένες ιδέες και νεκρές προκαταλήψεις» ξαναζωντανεύουν, σα Βρυκόλακες. Και όταν ζωντανεύουν δε μοιάζουν ούτε απαρχαιωμένες, ούτε νεκρές. Μοιάζουν ζωντανές, λύσεις, ωραίες, μέχρι να ξαναγίνουν εγκλήματα, να ξανακαταστραφεί ο άνθρωπός και να καταλάβει το λάθος. Καθρέφτης που πρέπει το Θέατρο να δείχνει για να αφυπνίζει. Ο πλέον επίκαιρος.
Ποια είναι η σκηνοθετική πρόταση του Κοραή Δαμάτη σήμερα για τους Βρυκόλακες;
Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζομαι με τον Κοραή Δαμάτη, η πρώτη ήταν ο Εδουάρδος Β’ του Μάρλοου, και όπως τότε έτσι και τώρα απολαμβάνω αυτό το μεταπτυχιακό, όπως μου αρέσει να λέω στην Υποκριτική. Με τον Κοραή συνεργαζόμαστε και πολλά χρόνια στην Ανώτερη Δραματική Σχολή Αθηναϊκή Σκηνή που διευθύνω και πάντα όταν με σκηνοθετεί αφήνομαι στη διδασκαλία του.
Ερευνά πολύ την Ψυχολογία, τους στόχους και τις συμπεριφορές των ηρώων. Στη συνεργασία σε οδηγεί να περιπλανηθείς σε δύσκολα μονοπάτια υποκριτικής και τελικά να επιλέξεις το δρόμο που αρμόζει. Και μόλις τον βρεις, καταλαβαίνεις κατευθείαν ότι αυτός είναι ο σωστός ολοφώτεινος δρόμος. Αγαπά τον ηθοποιό, τον φροντίζει, τον σέβεται και τον καταλαβαίνει. Μεγάλος γνώστης της υποκριτικής και κυρίως της καθοδήγησης των υποκριτών.
Υπογραμμίζω τόσο την υποκριτική γιατί ακριβώς αυτή η παράσταση είναι μία παράσταση υποκριτικής. Εκεί έχει δοθεί η έμφαση. Στις σχέσεις, στις ανατροπές, στις συμπεριφορές που οδηγούν το έργο από αστικό δράμα να καταλήγει σε τραγωδία. Παράλληλα, ο Κοραής σε αυτή την ανάγνωση των Βρυκολάκων υπογραμμίζει σαφώς τον παραλληλισμό του «σπιτιού αυτού» με τη σύγκρουση ανοιχτών και κλειστών «εγκεφάλων». Οι ανοιχτές ιδέες και πώς αυτές μπορούν να σβήσουν ή να παραστρατήσουν. Σαφέστατη επίσης σκηνοθετικά η έννοια της προβληματικής επικοινωνίας καθώς και η θέση για το διαχρονικό ζήτημα της ευθανασίας.
«Κανένα σύστημα αξιών ή κανόνων δεν πρέπει να περιορίζει την ελευθερία του ανθρώπου. Σε αυτή συγκαταλέγω και την ελευθερία του ανθρώπου να επιλέγει τον αξιοπρεπή θάνατό του. Και δε μιλώ για αυτοκτονία με ψυχολογικό παρονομαστή».
Ποια είναι η δική σας θέση απέναντι σε αυτό το θέμα, το οποίο βρίσκεται στον πυρήνα του έργου του Ίψεν; Το ελληνικό κοινό είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει με ειλικρίνεια ζητήματα, όπως η ευθανασία;
Κανένα σύστημα αξιών ή κανόνων δεν πρέπει να περιορίζει την ελευθερία του ανθρώπου. Σε αυτή συγκαταλέγω και την ελευθερία του ανθρώπου να επιλέγει τον αξιοπρεπή θάνατό του. Και δε μιλώ για αυτοκτονία με ψυχολογικό παρονομαστή. Εκεί διαφωνώ γιατί ως κλινικός ψυχολόγος που είναι το παράλληλο επάγγελμά μου, ξέρω ότι μπορώ να βοηθήσω τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ψυχολογικό τέλμα, να αναστρέψουν την εικόνα και να συνεχίσουν. Μιλώ για το τελεσίδικο. Όταν γνωρίζεις ότι δεν υπάρχει βιολογική επιστροφή και γνωρίζεις, όπως ο Όσβαλντ, ότι θα οδηγηθείς σε μία διαβίωση που δεν τη θέλεις, και πάντα με την προϋπόθεση ότι αυτή η διαβίωση θα είναι επίπονη και θα οδηγήσει δεδομένα σε θάνατο, τότε ναι. Ο άνθρωπος θα έπρεπε να έχει την ελευθερία. Αυτό δεν είναι αυτοκτονία.
Οι κοινωνίες δεν είναι έτοιμες ακόμα αλλά θα έπρεπε να ανακατέψουν λίγο τα νερά της στασιμότητάς τους. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο προοδευτική και να είναι η σκέψη μας ως μονάδες, δεν παύουμε ως ομάδες, ως κοινωνίες να σκεφτόμαστε και να έχουμε κοινωνικές στάσεις με συλλογική σκέψη δεκαετιών πριν. Οι κοινωνίες είναι δύσκαμπτες και μόνο με ξεβόλεμα και ανακάτεμα των νερών μπορούν να σκεφτούν τα μέλη τους, όπως σκέφτονται ως μονάδες.
«Βρυκόλακες» του Κοραή Δαμάτη. Παίζουν: Ερατώ Πίσση, Νίκος Παντελίδης, Φίλιππος Σοφιανός, Ασπασία Κράλλη, Μιχάλης Καλαμπόκης.
Εκτός από καλλιτέχνης, είστε και ψυχοθεραπευτής. Πώς αντιλαμβάνεστε τη λειτουργία του θεάτρου σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων σε παγκόσμια κλίμακα;
Από την αρχή της καριέρας μου, ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου στο Εθνικό Θέατρο αλλά και στο τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου, αντιλήφθηκα τη σύνδεση των δύο (του Θεάτρου και της Ψυχολογία) και καταπιάστηκα με αυτή. Κατάφερα να εισάγω στη Θεατρική εκπαίδευση την αναγκαία διδασκαλία της Ψυχολογίας, στις σκηνοθεσίες μου, στην υποκριτική μου, δημιούργησα ένα υποκριτικό εργαλείο που διδάσκω με αυτή τη βάση και ταυτόχρονα χρησιμοποιώ το Θέατρο στην Ψυχοθεραπεία. Το Θέατρο, ειδικά σε περιόδους μεγάλων κρίσεων πρέπει να δείχνει. Να αφυπνίζει. Δε θα ήθελα ωστόσο να σταθώ σε αυτό γιατί το θεωρώ αυτονότητο.
Ως καλλιτέχνης αλλά και ως Κλινικός Ψυχολόγος, τόσο στη διδασκαλία μου στην υποκριτική και την ψυχολογία αλλά και ως σκηνοθέτης και ηθοποιός εστιάζω στο να προσπαθεί κάποιος να προλάβει την κρίση. Δηλαδή στην πρόληψη. Σημαντικό να βοηθάς και να δείχνεις το πρόβλημα όταν έχει δημιουργηθεί αλλά τί θα μπορούσες να κάνεις για να μην δημιουργηθεί. Πώς θα μπορούσες μέσα από την Τέχνη να δείξεις αυτό που ίσως έρθει ή έρχεται. Να προλάβεις ή να σπάσεις στερεοτυπίες και ψυχαναγκαστικά κοινωνικά αγκυλώματα. Τα τελευταία χρόνια σκηνοθετώ τις κρατικές ασκήσεις, με κοινωνική θεματολογία (Human trafficking κτλ) σε συνεργασία με μεγάλους φορείς και οργανώσεις (OHE, UNESCO, UNICEF, FBI κτλ) με τη συμμετοχή και σπουδαστών/στριών της Αθηναϊκής Σκηνής ως ηθοποιοί.
Ως ιδρυτής και διευθυντής της Ανώτερης Δραματικής Σκηνής Αθηναϊκή Σκηνή, πώς αξιολογείτε τα βήματα που έχουν γίνει από τα αρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας για τον νέο νόμο σχετικά με την ίδρυση Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών;
Είχα τη χαρά από τον καιρό των μέτρων του κράτους για τον Covid, να προσπαθήσω να φέρω τις Δραματικές σχολές της Ελλάδας σε μία συνεννόηση, σπάζοντας την ιδέα (που πολλοί θέλουν ή τους συμφέρει για ιδεολογικούς λόγους, να επικρατεί) ότι οι σχολές δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Είχα τη χαρά να δω σύντομα ότι την ίδια ανάγκη είχαν και πολλές άλλες σχολές (πλέον όλες οι σχολές είμαστε σε δίκτυο επικοινωνίας και λήψης αποφάσεων). Σε αυτό το κλίμα συνεργασίας έγιναν σημαντικές προτάσεις στο κράτος, για την αναβάθμιση της Δραματικής εκπαίδευσης.
Η Δραματική εκπαίδευση στην Ελλάδα, πάντα, από τα τέλη του 1800 ήταν και κρατική και ιδιωτική για έναν σημαντικό λόγο. Σε αυτή τη μορφή εκπαίδευσης δεν μπορούν να σπουδάζουν πολλοί σε κάθε τμήμα. Έτσι οι κρατικές σχολές εισάγουν εξαιρετικά μικρό αριθμό σπουδαστών αναγκαστικά. Το κράτος δίνει άδεια σε ιδιώτες που πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές άδεια να δημιουργήσουν σχολές που δίνουν ισάξιο και ισοβάθμιο δίπλωμα με τις κρατικές. Δεν πρόκειται δηλαδή για ιδιωτικά πανεπιστήμια ή κολέγια αλλά για σχολές που δίνουν ύστερα από μεγάλο έλεγχο (καθηγητών, εισαγωγή, προαγωγή σε κάθε έτος, διπλωματική εξέταση από ανεξάρτητη κρατική επιτροπή) κρατικό δίπλωμα με ακαδημαϊκά και εργασιακά δικαιώματα. Βάσει Συντάγματος και νόμων εν ισχύι, οι σχολές ανήκουν στην τριτοβάθμια Ανώτερη εκπαίδευση. Αυτό δεν αποτελεί διεκδίκηση ή ερμηνεία του Συντάγματος αλλά ανάγνωση του Συντάγματος.
Πολέμιοι της ιδιωτικής εκπαίδευσης αλλά και άλλοι που για δικούς τους λόγους (προώθηση σεμιναρίων, εργαστηρίων ή και μερίδα θεατρολόγων που ήθελαν να μη διδάσκουν στα σχολεία ηθοποιοί παρά μόνο θεατρολόγοι, ή και πολιτικοί που ήθελαν να αντικαταστήσουν τη συγκεκριμένη μορφή εκπαίδευσης με ιδιωτικά πανεπιστήμια με ακριβότερα σαφώς δίδακτρα) για πολλά χρόνια λασπολογούσαν τις ιδιωτικές σχολές, χρησιμοποιώντας γενικεύσεις, που ακόμα και αν ίσχυαν (που ίσχυαν σε περιπτώσεις, όπως άλλωστε και σε κρατικές σχολές), αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα ότι η γενίκευση είναι άτοπη (δεν μπορείς να ξέρεις για όλες τις σχολές και δεν μπορεί όλες να είναι μόνο χαμηλού επιπέδου).
Σε αυτό το κλίμα, ουδέποτε κάποιος προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας όταν έπρεπε για να αντικρούσει νόμους, γιατί συνέφερε το ‘’θολό τοπίο’’ για να δημιουργηθεί η διεκδίκηση ενός πανεπιστημίου. Κάποιοι μάλιστα πίστευαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα μείωναν και τον αριθμό των ηθοποιών στην Ελλάδα. Σε μια Ελλάδα που έχουμε ερωτηματικά ούτως ή άλλως για την αξιοκρατία εισαγωγών.
Όταν η κυβέρνηση με Προεδρικό Διάταγμα υποβάθμισε τα εργασιακά δικαιώματα των ηθοποιών, προσωπικά απευθύνθηκα σε συλλόγους και σωματεία για να προσφύγουμε από κοινού στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Βλέποντας να καθυστερούν, άρχισα να καταλαβαίνω γιατί τόσα χρόνια δεν υπήρξε νομική κίνηση. Για ακριβώς τον ίδιο λόγο που αυτοί οι σύλλογοι την επόμενη ημέρα κιόλας δεν μιλούσαν για αποκατάσταση βάσει Συντάγματος των σχολών αλλά για διεκδίκηση του κρατικού Πανεπιστημίου.
Έτσι προσφύγαμε κατευθείαν οι σχολές της Ελλάδας στο Συμβούλιο. Στη συνέχεια ακολούθησαν και σύλλογοι, την τελευταία ημέρα υποβολής. Δεν πειράζει. Κέρδος που έγινε έστω και έτσι παρόλο που η προσφυγή ήταν ακριβώς η ίδια με αυτή που τους πρότεινα από την πρώτη ημέρα. Η πρώτη εκδίκαση δικαίωσε τις σχολές και πρόσφατα εκδικάστηκε η επικύρωση από την ολομέλεια και αναμένουμε την τελική απόφαση. Σχεδόν βέβαιη η αποκατάσταση του δικαίου. Και σύντομα.
«Οι Ανώτερες Δραματικές Σχολές πρέπει να αποκατασταθούν στη βαθμίδα που είναι ακαδημαϊκά και εργασιακά. Τριτοβάθμιες, Ανώτερες, με δικαίωμα άμεσης συνέχισης σε μεταπτυχιακά, διοικητικά και διδακτικά δικαιώματα, με ουσιαστικότερο έλεγχο και αλλαγή στο πρόγραμμα σπουδών».
Ποιες αλλαγές θεωρείτε θεμελιώδεις για την αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα;
Αναφορικά στην αναβάθμιση και το οποιοδήποτε νέο Πανεπιστήμιο, θέλω να σημειώσω ότι είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Η ανάγκη για δημιουργία Πανεπιστημίου πρέπει να βασίζεται, όχι στη στρατηγική με αυτό τον τρόπο να κλείσουν οι υφιστάμενες σχολές, αλλά να υπάρξει η δυνατότητα σε άτομα που δεν έχουν σπουδάσει σε άλλο πανεπιστήμιο να αποκτήσουν ένα Πανεπιστημιακό δίπλωμα. Να υπάρξουν σε αυτά προγράμματα για ΑΜΕΑ ακόμα και ξενόγλωσσα τμήματα για αλλοδαπούς από το εξωτερικό και σαφώς για να προωθηθεί η έρευνα στην Υποκριτική.
Οι Ανώτερες σχολές, δε θέλουν και δεν μπορούν βάσει Συντάγματος να γίνουν Πανεπιστήμια. Αποτελούν καλλιτεχνικές σχολές που όπως και στο εξωτερικό στις περισσότερες περιπτώσεις μετά από τρία χρόνια εκπαίδευσης, βγάζουν καλλιτέχνες. Αν θες αναβάθμιση των σπουδών δεν ζητάς κλείσιμο. Αυτό έχει σκοπιμότητα. Ζητάς, όχι περισσότερο, γιατί θεσμικά είναι οριοθετημένα πολύς, αλλά καλύτερο και ουσιαστικότερο έλεγχο. Ζητάς νέα μαθήματα. Ζητάς υποτροφίες και βοήθεια από το κράτος. Όπως και σε άλλες χώρες πρέπει να μπορεί κάποιος που έχει σπουδάσει σε ένα πανεπιστήμιο, αν θέλει να γίνει καλλιτέχνης, να μη χρειάζεται να ξανασπουδάσει τέσσερα χρόνια σε νέο πανεπιστήμιο. Να μπορεί να πάει σε μία καλλιτεχνική σχολή και στο τέλος να συμψηφιστούν τα ακαδημαϊκά και εργασιακά του προσόντα. Αυτό ακόμα στην Ελλάδα δε γίνεται αλλά σύντομα θα πρέπει να γίνει.
Συμπερασματικά για το θέμα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, πιστεύω ότι το κράτος κινείται σε λάθος βάση (για παράδειγμα αναγγέλθηκε ότι οι δύο κρατικές σχολές θα γίνουν τα νέα πανεπιστήμια, δημιουργώντας έτσι κενό στην Ανώτερη δωρεάν εκπαίδευση. Δηλαδή κάποιος που έχει και άλλο πτυχίο και θέλει να σπουδάσει κρατικά θα πρέπει να ξανακάνει τέσσερα χρόνια σπουδών! Εκτός αν το κράτος δημιουργήσει νέες ανώτερες κρατικές σχολές. Επίσης όσοι ήθελαν όμηρους τις υπάρχουσες σχολές και τα διπλώματα των χιλιάδων καλλιτεχνών για να δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο, είδαν τελικά οι δύο υφιστάμενες κρατικές σχολές να είναι αυτές που όπως ακριβώς είναι θα γίνουν ΑΕΙ. Και όλοι οι υπόλοιποι σπουδαστές; Πέσαν στην παγίδα που φώναζα από την πρώτη ημέρα. Θα αναγκάζονταν, για να έχουν ισάξιο και ισοβάθμιο πτυχίο με τα ΑΕΙ να πάνε στα νέα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια με σαφώς διαφορετικά δίδακτρα).
Οι Ανώτερες Δραματικές Σχολές πρέπει να αποκατασταθούν στη βαθμίδα που είναι ακαδημαϊκά και εργασιακά. Τριτοβάθμιες, Ανώτερες, με δικαίωμα άμεσης συνέχισης σε μεταπτυχιακά, διοικητικά και διδακτικά δικαιώματα, με ουσιαστικότερο έλεγχο και αλλαγή στο πρόγραμμα σπουδών. Σαφώς διαφοροποιημένες από τα ΑΕΙ, ισάξιες με τα τριετή bachelor του εξωτερικού. Ανάγνωση του Συντάγματος και Ισότητα. Επίσης να στηρίζονται από το κράτος για να αναβαθμίσουν τις παροχές τους. Οι δύο κρατικές σχολές να παίρνουν περισσότερους σπουδαστές. Ακόμα και οι Ιδιωτικές σχολές θα μπορούσαν να επιδοτηθούν από το κράτος για να παρέχουν μία υποτροφία ανά τμήμα, με την προϋπόθεση ότι και οι ίδιες θα παρείχαν ακόμα μία. Σκεφτείτε πόσοι και πόσες θα βοηθιούνταν.
Χρειάζεται να υπάρχει και ΑΕΙ Δραματικής εκπαίδευσης. Τα υφιστάμενα ΑΕΙ Θεατρολογίας, έχοντας μόνο πανελλήνιες εξετάσεις εισαγωγής δεν αποτελούν καλλιτεχνικές σχολές. Ένα Πανεπιστήμιο Δραματικής εκπαίδευσης θα προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσει κάποιος ή κάποια ακαδημαϊκά και εργασιακά προσόντα από ένα πτυχίο. Πρέπει όμως να σκεφτούμε και την πλειοψηφία που έχει και άλλες σπουδές. Και σαφώς, λύση δε θα αποτελέσει η εκ νέου υποβάθμιση οποιουδήποτε εργασιακού ή ακαδημαϊκού δικαιώματος των αποφοίτων των Ανώτερων σχολών για να δοθούν στο νέο ΑΕΙ. Ή η υποβάθμιση σε σχέση με τα τριετή bachelor του εξωτερικού. Θα υπάρχουν νέες προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Είναι στενάχωρο που το κράτος είναι δύσκαμπτο στις αλλαγές που προτείνονται από τις σχολές. Η Αθηναϊκή Σκηνή, ποτέ δεν έμεινε ως σχολή στα βάσει νόμου απαιτούμενα. Από την αρχή της, πριν περίπου είκοσι πλέον χρόνια, πρότεινε. Νέα μαθήματα, κτηριακές εγκαταστάσεις αξιόλογες, ιδιαίτερο πρόγραμμα, πρακτικές, για να πάει παρακάτω. Και θα συνεχίσει να το κάνει με νέες αλλαγές για να ακολουθεί τις ανάγκες. Το κράτος οφείλει να αποκαταστήσει θεσμικά αυτή την εκπαίδευση που αποτελεί το δρόμο που κάποιος πρέπει να πάρει για να γίνει ηθοποιός. Και έτσι κανείς δε θα μπορεί, για οποιονδήποτε λόγο να δημιουργήσει εσκεμμένα θολά τοπία.
INFO «Βρυκόλακες» του Ερρίκου Ίψεν, Θέατρο ΕΛΕΡ – Αθηναϊκή Σκηνή – Φωτόνιο Τέχνης και Πολιτισμού από 2 Μαϊου.
*Αγοράστε εισιτήρια για όλες τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.gr.
