Αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται και η «Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία» (Caritas Romana), ένα λησμονημένο αλλά συγχρόνως φλέγον θέμα της κλασικής τέχνης, «προϊόν» του ρωμαίου ιστορικού Βαλέριου Μάξιμου εν έτει 31 μ.Χ., μπορεί να ενέπνευσε τις επιλογές των 15 ταινιών που συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 59ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Και όμως, η σπαρακτική αυτή ιστορία που αναπαραστάθηκε σε εκατοντάδες έργα τέχνης, έγινε η πυξίδα για την αναζήτηση, ταξινόμηση και ερμηνεία των 15 ταινιών του Επίσημου Διαγωνιστικού Τμήματος του Φεστιβάλ.
Στη «Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία», που έχει εμφανιστεί σε περισσότερα από τριακόσια έργα τέχνης, από τη ρωμαϊκή εποχή ως τις μέρες μας, η Πέρο, μια νεαρή κοπέλα, μπήκε στη φυλακή και θήλασε τον καταδικασμένο σε θάνατο από ασιτία πατέρα της μη έχοντας άλλον τρόπο να περάσει φαγητό στο κελί του. «Επαναφέρουμε λοιπόν ένα σχεδόν ξεχασμένο θέμα των εικαστικών, το οποίο υποβλήθηκε ανά τους αιώνες σε πολλαπλές και αντικρουόμενες ερμηνείες, και το επανεξετάζουμε» ανέφερε χαρακτηριστικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ κ. Ορέστης Ανδρεαδάκης στην παρουσίαση του προγράμματος του φεστιβάλ τη Δευτέρα.
Και συμπλήρωσε: «Θηλάζοντας τον πατέρα της, η Πέρο αντέστρεψε τις ταυτότητές τους. Δεν ήρθε σε σύγκρουση μόνο με το σωφρονιστικό σύστημα που καταδίκασε τον πατέρα της, αλλά και με το ίδιο το σώμα της. Κατάφερε να απεκδυθεί το κοστούμι της θυγατέρας και να μεταμορφώσει τον πατέρα της σε ομογάλακτο αδελφό των παιδιών της για να τον σώσει.
Σήμερα μπορούμε να ξαναδούμε αυτή την ιστορία υπό το πρίσμα νεότερων θεωριών για τη θέση της γυναίκας, την παρακμή της πατριαρχίας, την ετεροκανονικότητα των έμφυλων ρόλων, την επιτελεστικότητα του κοινωνικού φύλου».
Αυτή τη σπουδαία υπέρβαση πραγματεύονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο οι ταινίες του Διαγωνιστικού Tμήματος του 59ου Φεστιβάλ, οι οποίες διερευνούν το θέμα σε διαφορετικές εκδοχές.
Στο «Διαβολόψαρο» του Πουτσιπόνγκ Αρουνπένγκ (Ταϊλάνδη) ένας ψαράς διασώζει και περιθάλπει έναν σιωπηλό άνδρα από τη θάλασσα της Μιανμάρ και όταν ο ψαράς εξαφανίζεται μυστηριωδώς, ο άνδρας τον αντικαθιστά αναλαμβάνοντας τη ζωή του. Στις «Διακοπές» της Ιζαμπέλα Εκλεφ (Δανία, Ολλανδία, Σουηδία), η ερωμένη ενός γκάνγκστερ που απολαμβάνει τις διακοπές της στο ηλιόλουστο Μπόντρουμ της Τουρκίας, βλέπει την ασφάλειά της να γκρεμίζεται μετά την επαφή της με έναν τουρίστα. Τρία μικρά αγόρια, καρποί ενός διαφυλετικού γάμου, μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον ενδοοικογενειακής βίας στο «Εμείς τα ζώα» του Τζερεμάια Ζέιγκαρ, ενώ οι «Ισόβιοι δεσμώτες» του Αρον Σίμπεργκ (ΗΠΑ) παρακολουθούν τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια όμορφη ηθοποιό και έναν παραμορφωμένο στο πρόσωπο άνδρα στα παρασκήνια των γυρισμάτων μιας ταινίας τρόμου.
Το «Ρέι & Λιζ» (Ηνωμένο Βασίλειο) είναι το ντεμπούτο στη σκηνοθεσία του καταξιωμένου φωτογράφου Ρίτσαρντ Μπίλινγχαμ που αποπειράται μια αυτοβιογραφική διαδρομή στις παιδικές του μνήμες εστιάζοντας στους γονείς του και η «Μεϊλί» του Ζου Ζου Ταϊβάν (που μάλιστα κάνει τη διεθνή πρεμιέρα της στη Θεσσαλονίκη) παρακολουθεί τη ζωή της ηρωίδας του τίτλου που βυθίζεται στο χάος όταν χάνει τη δουλειά της.
Το εργασιακό είναι το θέμα και της ταινίας «Η δουλειά της» του Νίκου Labôt, συμπαραγωγή Ελλάδας, Γαλλίας, Σερβίας: εδώ, μια νοικοκυρά, μητέρα δύο παιδιών, αναγκάζεται να δουλέψει καθαρίστρια σε μεγάλο εμπορικό κέντρο όταν ο άνδρας της χάνει τη δουλειά του.
Ο «Σόκρατες» του Αλεξ Μοράτο (Βραζιλία) είναι ένας έφηβος που περιπλανιέται άφραγκος στο Σάο Πάολο παλεύοντας να επιβιώσει και να βρει μια νέα οικογένεια και η «Σοφία» της Μεριέμ Μπενμπαρέκ (Γαλλία, Κατάρ) είναι μια νεαρή Μαροκινή που έρχεται σε δύσκολη θέση όταν αποκτά ένα μωρό εκτός γάμου γιατί έχοντας παραβιάσει τον νόμο θα πρέπει πάση θυσία να παντρευτεί τον πατέρα.
Ο «Ενοχος» του Γκούσταβ Μίλερ (Δανία) είναι θρίλερ που εκτυλίσσεται αποκλειστικά μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός αστυνομικού τμήματος και στους «Θεριστές» του Ετιέν Καλός (Γαλλία, Ελλάδα, Πολωνία, Νότια Αφρική) δύο νεαρά ετεροθαλή αδέλφια από τη λευκή μειονότητα των Αφρικάνερς συγκρούονται στη Νότια Αφρική ως άλλοι Κάιν και Αβελ. «Ολα καλά» είναι ο τίτλος της ταινίας της Γερμανίδας Εύα Τρόμπις, η οποία εξετάζει τις επιπτώσεις που έχει ένας βιασμός σε μια γυναίκα και η δεύτερη συμμετοχή της Ελλάδας είναι το «Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ» του Μάριου Πιπερίδη (Κύπρος, Γερμανία, Ελλάδα), στην οποία ένας Ελληνας (Αδάμ Μπουσδούκος) ζητάει τη βοήθεια της πρώην του, ενός οικογενειάρχη που μένει στο παλιό του σπίτι και ενός τούρκου λαθρέμπορου να φυγαδεύσουν τον σκύλο του τον Τζίμι που έχει διασχίσει τη Νεκρή Ζώνη που χωρίζει τις ελεύθερες περιοχές από τα Κατεχόμενα.
Στην «Pearl» της Ελσα Αμιέλ (Γαλλία), μια μποντιμπίλντερ που προετοιμάζεται για τους αγώνες πρωταθλήματος γνωρίζεται εκ νέου με τον νεαρό γιο της, τον οποίο έχει να δει χρόνια, και τέλος στο «The Waiter» του Στηβ Κρικρή (Ελλάδα), ο Ρένος (Αρης Σερβετάλης), ένας επαγγελματίας σερβιτόρος ευλαβικά προσκολλημένος στη ρουτίνα της καθημερινότητάς του, αλλάζει ριζικά εξαιτίας μιας αναπάντεχης γνωριμίας…
