Χορεύοντας ανάμεσα στην πραγματικότητα και στη φαντασία

Η βιαιότητα της ανθρώπινης φύσης, η σχέση του ατόμου με την ομάδα, η κατασκευή της κίνησης και η διαδικασία εξέλιξής της, η εξερεύνηση της δράσης στον χώρο και του ίχνους που αυτή αφήνει, είναι θέματα που απασχόλησαν τη χορεύτρια και χορογράφο Ιριδα Καραγιάν σε προηγούμενα έργα της.

Στην «Alaska», τη νέα παραγωγή της που ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στις 26-29 Φεβρουαρίου, η Ιρις Καραγιάν στρέφεται και πάλι σε έναν από τους μόνιμους συνεργάτες της, τον τσελίστα και συνθέτη ηλεκτρονικής μουσικής Νίκο Βελιώτη, ενώ παράλληλα αποδεικνύει ότι είναι ανοιχτή σε νέες συνεργασίες από τον ευρύτερο χώρο των τεχνών, προσκαλώντας τον θεωρητικό Τέχνης, επιμελητή εκθέσεων και συγγραφέα Σωτήρη Μπαχτσετζή ως σύμβουλο δραματουργίας και τον εικαστικό Γιώργο Μαραζιώτη στη δημιουργία του σκηνικού περιβάλλοντος. Μαζί με την ομάδα Ζήτα, πειραματίζονται με τις αισθήσεις και τον τρόπο με τον οποίο αυτές λειτουργούν σε σχέση με την αντίληψη και την κατανόηση της εικόνας σε κίνηση.

Μέσα σε έναν άδειο λευκό χώρο, πέντε σώματα (Φίλιππος Βασιλείου, Νώντας Δαμόπουλος, Χαρά Κότσαλη, Κατερίνα Λιόντου, Ιωάννα Παρασκευοπούλου) κινούνται ευρισκόμενα σε διαρκή επαφή. Κατευθύνουν την προσοχή τους σε μια χορογραφία που σχεδιάζεται πάνω στις επιφάνειες των σωμάτων και, σταδιακά, στον χώρο που προκύπτει καθώς απομακρύνονται. Γλιστρούν το ένα πάνω στο άλλο, δημιουργούν στενούς, οριακούς χώρους, ενεργοποιούν και δέχονται κινητικά ερεθίσματα. Πρωταρχικό σημείο της έρευνας του έργου είναι η εμπειρία της επαφής των σωμάτων με βασικό άξονα την αφή. Οι χορευτές δουλεύουν με την ιδέα ότι η κάθε κίνηση που δημιουργεί την επαφή μεταξύ των σωμάτων προεκτείνεται και επιχειρεί να μπει στο σώμα του άλλου. Η λεπτομέρεια της κίνησης του συνόλου και του καθενός ξεχωριστά, σαν σε κοντινό πλάνο (close-up), βάζει τον θεατή σε διαδικασία θέασης μιας μικροχορογραφίας. Αυξομειώσεις εντάσεων, εναλλαγές στην ταχύτητα και στον ρυθμό δημιουργούν χώρους δράσης ανάμεσα στο φανταστικό και στο ρεαλιστικό.

Το 2003 η Ιρις Καραγιάν, ανερχόμενη τότε ελληνίδα χορογράφος, έκανε το πρώτο της «καλλιτεχνικό» ταξίδι στο εξωτερικό με τη νεοϊδρυθείσα ομάδα της «Ζήτα». Προορισμός της ήταν το Βουκουρέστι για τη Βαλκανική Πλατφόρμα Χορού, όπου παρουσίασε το εικοσάλεπτο έργο της με τίτλο «Το Δάσος», μια παράσταση που κέρδισε τις εντυπώσεις.

Δώδεκα χρόνια μετά, η Καραγιάν είναι πλέον από τις πιο αξιόλογες χορογράφους της νέας γενιάς του σύγχρονου ελληνικού χορού, με τις χορογραφίες της να έχουν ταξιδέψει και διακριθεί σε πολλά σημαντικά φεστιβάλ χορού του εξωτερικού.

Το 2014, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Unlimited Access (Πρόσβαση Ανευ Ορίων), στο οποίο συμμετείχε και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, η Ιρις Καραγιάν συντόνισε μαζί με τον Μενέλαο Τσαούση ένα εργαστήριο για ανθρώπους με και χωρίς προβλήματα όρασης. Τον Φεβρουάριο του 2015 στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Unlimited Access που διοργανώθηκε στη Στέγη η Καραγιάν χορογράφησε για τα άτομα που συμμετείχαν σε αυτό το εργαστήριο το έργο «Ακούς έναν ήχο». Τρέχεις στην άκρη της σκηνής. Σταματάς. Νιώθεις ένα χέρι στον ώμο.

Συνεχίζεις…

Το έργο «Μητέρες» της Ιριδος Καραγιάν παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2012 και στο Φεστιβάλ Καλαμάτας το 2013, ενώ παράλληλα επελέγη από το διεθνές ευρωπαϊκό δίκτυο Aerowaves και από το Dancenet Sweden για περιοδεία σε πόλεις της Σουηδίας το φθινόπωρο του 2014. Το έργο παρουσιάστηκε επίσης στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σαράγεβο, στο Dansehallerne της Κοπεγχάγης, στο Le Phénix, Scène Nationale Valenciennes και στο Next Festival, Focus Europe#1 (Γαλλία).

Το 2013 η Καραγιάν, σε συνεργασία με τον βρετανό εικαστικό Mat Chivers, δημιούργησε την περφόρμανς με τίτλο Root που παρουσιάστηκε στα εγκαίνια της ατομικής έκθεσής του στην γκαλερί Καππάτος.