Η κυβέρνηση εναποθέτει πολλές ελπίδες στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών για την ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας. Και σωστά, διότι η κεφαλαιακή τους ενίσχυση είναι ένα σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα και την άρση των capital controls. Ωστόσο δεν επαρκεί για να μπορέσουν οι τράπεζες να παίξουν τον ρόλο τους στη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Και τούτο διότι με την ανακεφαλαιοποίηση δεν λύνεται το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν. Και δεν προβλέπεται να λυθεί όσο το άνοιγμα μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων παραμένει υψηλό. Σήμερα οι τράπεζες έχουν καταθέσεις ύψους 130 δισ. ευρώ και δάνεια 220 δισ. ευρώ. Δηλαδή έχουν ένα άνοιγμα 90 δισ. ευρώ το οποίο καλύπτεται κυρίως από τον ELA. Και το άνοιγμα αυτό δεν μπορεί να κλείσει όσο υπάρχουν capital controls, δηλαδή όσο υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης προς την οικονομία, τη χώρα, τις τράπεζες.
Διότι τα capital controls μπήκαν για να μη φεύγουν λεφτά από το τραπεζικό σύστημα. Και θα αρθούν μόνο όταν μπορεί να διασφαλιστεί ότι θα σταματήσει η εκροή. Κανένας δεν πρόκειται να πάρει λεφτά από τα «στρώματα», τα χρηματοκιβώτια, τις θυρίδες και να τα καταθέσει σε τραπεζικό λογαριασμό μόνο και μόνο επειδή ανακεφαλαιοποιήθηκαν οι τράπεζες. Θα το κάνει όταν αισθανθεί ότι υπάρχουν πολιτική σταθερότητα και οριστική απομάκρυνση του Grexit, ότι μπορεί να πηγαίνει τα χρήματά του όπου επιθυμεί, πως η Εφορία και το ΙΚΑ δεν θα «βάζουν χέρι» στους λογαριασμούς κ.τ.λ. Αν κάτι από τα παραπάνω δεν ισχύει, τότε τα χρήματα δεν θα επιστρέψουν στις τράπεζες και το άνοιγμα δανείων-καταθέσεων που καθιστά απαγορευτικές τις νέες χορηγήσεις θα παραμένει.
Βεβαίως η χρηματοδότηση της οικονομίας δεν είναι απαραίτητο να γίνει από τραπεζικά δάνεια. Θα μπορούσε να προέλθει από άλλες πηγές, όπως κεφάλαια επενδυτών από το εξωτερικό, χρήματα που έχουν οι Ελληνες εκτός τραπεζικού συστήματος, είτε αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, κοινοτικούς πόρους κ.τ.λ. Αλλωστε πριν από την απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος και την έκρηξη του δανεισμού προς ιδιώτες και επιχειρήσεις η χώρα είχε απολαύσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης χωρίς τραπεζική χρηματοδότηση. Ωστόσο μένει να αποδειχθεί αν αυτό είναι εφικτό.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Οικονομικών και πρώην υπουργό Νίκο Χριστοδουλάκη πέρα από τα 20 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ απαιτούνται άλλα 80 δισ. ευρώ ιδιωτικών επενδύσεων ως το 2020, για να μπορέσει η οικονομία να επιστρέψει στα επίπεδα του 2008. Δεν είναι λίγα λεφτά αν αναλογιστεί κανείς ότι δίνεται μάχη για να βάλουν οι ιδιώτες επενδυτές 7-8 δισ. ευρώ στις τράπεζες.
Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, για να αποκατασταθεί η χρηματοδότηση της οικονομίας θα πρέπει να καλυφθεί το έλλειμμα εμπιστοσύνης προς τη χώρα. Και για να συμβεί αυτό θα πρέπει η κυβέρνηση από την πλευρά της να κλείσει γρήγορα όλες τις εκκρεμότητες ώστε να προχωρήσουν ομαλά οι αξιολογήσεις και η αντιπολίτευση από τη δική της να μη σηκώσει και πάλι την αντιμνημονιακή παντιέρα.
Με άλλα λόγια, κυβέρνηση και αντιπολίτευση αντί να ανταλλάσσουν ρόλους μνημονιακού και αντιμνημονιακού, να ρίξουν γέφυρες και να προχωρήσουν στην ταχεία υλοποίηση των συμφωνηθέντων. Ετσι, θα σταματήσει η αμφισβήτηση από το εξωτερικό. Τότε και λεφτά θα έλθουν και ανάπτυξη θα υπάρξει.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
