Βερολίνο, Ανταπόκριση

Δεν θα έλεγε ότι έχει το αλάθητο του Πάπα, νομίζει όμως ότι τα λάθη τα κάνουν πάντα οι άλλοι. Αυτό υπαινίχθηκε το πρωί της Πέμπτης στη γερμανική Βουλή η Άνγκελα Μέρκελ λίγο πριν φύγει για τη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες που θα ασχοληθεί με το προσφυγικό.

Με το σύμφωνο του Δουβλίνου, είπε, ο έλεγχος μετατέθηκε στις συνοριακές χώρες. «Έτσι τους δώσαμε μια προκαταβολή εμπιστοσύνης» πρόσθεσε. Η εμπιστοσύνη αυτή δεν δικαιώθηκε όμως. «Σήμερα διαπιστώνουμε, ότι ο έλεγχος δεν λειτουργεί» τόνισε φωτογραφίζοντας ως «ενόχους» γι αυτό την Ελλάδα και την Ιταλία. Γι αυτό και ο έλεγχος πρέπει να αναληφθεί μελλοντικά από την Κοινότητα. «Θα διαθέσουμε περισσότερο προσωπικό και τεχνικά μέσα στη Frontex» πρόσθεσε. Και δεδομένου ότι πολλοί εταίροι έχουν αντιδράσει μέχρι τώρα με «απογοητευτικό τρόπο» στο κάλεσμα της Κομισιόν, να συμμετάσχουν πιο ενεργητικά στην ενίσχυση της Frontex, η κ.Μέρκελ θα εντείνει στο πλαίσιο της συνόδου τις προσπάθειες της για να τους «πείσει να συνδράμουν» – κάτι που στη διπλωματική γλώσσα σημαίνει αφόρητη αύξηση της πίεσης.

Ήδη τα παραπάνω δείχνουν, ότι η καγκελάριος πηγαίνει σήμερα με διάθεση οδοστρωτήρα στις Βρυξέλλες. Οι στόχοι που θέλει να επιτύχει «εδώ και τώρα» είναι, μεταξύ άλλων,

– η αν όχι αναλογική, τουλάχιστον επαρκής συμμετοχή των κρατών-μελών στην αύξηση του αριθμού των στελεχών της Frontex σε 1100, όπως ζητά η Κομισιόν

– η επιτάχυνση της χρηματοδότησης των προσφυγικών καταυλισμών (με κυρίως πρόσφυγες από τη Συρία) σε Τουρκία, Ιορδανία και Λίβανο, έτσι που οι πρόσφυγες, που, λόγω έλλειψης χρημάτων, λιμοκτονούν τελευταία σε αυτούς, να πάψουν να δραπετεύουν προς την Ευρώπη, και

– η ολοκλήρωση της κατασκευής των κέντρων ταυτοποίησης προσφύγων στην Ελλάδα και την Ιταλία μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.

Η Τουρκία, τόνισε η κ.Μέρκελ, παίζει ρόλο-κλειδί στη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων. Η φύλαξη αυτή μπορεί όμως να καταστεί αποτελεσματική μόνο σε συνεργασία αυτής της χώρας με την Ελλάδα. «Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό το ότι το θαλάσσιο αυλάκι ανάμεσα στα ελληνικά νησιά και της τουρκικής ακτής βρίσκεται στο έλεος των δουλεμπόρων» είπε – αυξάνοντας έτσι την πίεση προς την Αθήνα να αποδεχθεί την συνεργασία.

Η τελευταία, σύμφωνα με γερμανική κυβερνητική πηγή, δεν είναι ανάγκη να πάρει τη μορφή κοινών περιπολιών στα από τους Τούρκους αμφισβητούμενα ελληνικά σύνορα. «Το πρόβλημα των διαφιλονικούμενων συνόρων υπάρχει, αλλά αυτό δεν εμποδίζει την Frontex να συνεργάζεται με τις τουρκικές συνοριακές Αρχές στο πλαίσιο της επιχείρησης Poseidon» είπε. «Πέρα τούτου, υπάρχουν και άλλες μέθοδοι διασφάλισης των συνόρων, χωρίς να χρειάζεται να πηγαίνει ο ένας στη θαλάσσια περιοχή του άλλου κράτους». Για παράδειγμα, πρόσθεσε, αν η Frontex, ή το ελληνικό λιμενικό διαπιστώσουν ύποπτες κινήσεις στα τουρκικά εγχώρια ύδατα, θα μπορούσαν να ειδοποιήσουν άμεσα τις τουρκικές Αρχές, ώστε αυτές να πράξουν δεόντως. Έτσι, το ελληνικό Λιμενικό δεν θα χρειαστεί να εισέλθει στα τουρκικά χωρικά ύδατα.

Η ίδια πηγή προσπάθησε να υποβαθμίσει περαιτέρω την ανάγκη διεξαγωγής κοινών περιπολιών λέγοντας: «Από όσο ξέρω, οι διακινητές δεν μπαίνουν οι ίδιοι στο νερό, αλλά απλώς οδηγούν τους πρόσφυγες στα πλωτά που τους μεταφέρουν σε ελληνικά νησιά – οι ίδιοι παραμένουν πάντα σε τουρκικό έδαφος». Επομένως, πρόσθεσε, η αντιμετώπισή τους δεν αποτελεί ελληνοτουρκικό, αλλά καθαρά τουρκικό θέμα.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, ότι η Ελλάδα απαλλάσσεται από την υποχρέωση να φυλάει τα σύνορά της. Η φύλαξη, είπε, πρέπει να είναι πάντα διπλή: «Δεν γίνεται χωρίς την Ελλάδα, και δεν γίνεται χωρίς την Τουρκία». Η τελευταία περιμένει «και με το δίκιο της, ότι εμείς οι Ευρωπαίοι παίρνουμε και από μόνοι μας μέτρα». Το κυνήγι των διακινητών, επανέλαβε, μπορεί να μεγιστοποιηθεί μόνο μέσω της συνεργασίας.

Στις Βρυξέλλες δεν αναμένεται σήμερα απόφαση για το αν η Τουρκία αποτελεί «σίγουρη τρίτη χώρα», χώρα δηλαδή στην οποία δεν γίνεται παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην οποία οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να ξαναστείλουν άτομα, που διατείνονται, ότι κινδυνεύουν σε αυτήν η ζωή και τα δικαιώματά τους. «Αυτό θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις που γίνονται αυτή τη στιγμή μεταξύ Άγκυρας και Βρυξελλών, αλλά και από τις συνομιλίες που θα έχει η Άνγκελα Μερκελ κατά την επίσκεψη της στην Κωνσταντινούπολη την ερχόμενη Κυριακή» είπε. «Γενικά όμως είμαι της άποψης ότι μεσοπρόθεσμα η Τουρκία πρέπει να αναγνωρισθεί ως „τρίτη σίγουρη χώρα“» πρόσθεσε, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για την αναγνώριση. Κι αυτό, σημειωτέον, παρά το γεγονός, ότι το γερμανικό σύνταγμα αναγνωρίζει σε κάθε άτομο το δικαίωμα να ζητήσει ξεχωριστά το αίτημα του για άσυλο – κάτι που θα γίνει αδύνατο στην περίπτωση που γίνει παραδεκτή η έννοια «τρίτη σίγουρη χώρα».

Η κ.Μέρκελ δεν αναμένει προφανώς αντιρρήσεις από τον Αλέξη Τσίπρα στο θέμα των κέντρων ταυτοποίησης (hot spot), ύστερα μάλιστα και από το χθεσινό τηλεφώνημά τους. Ο αριθμός τους, σύμφωνα με την πηγή, θα είναι 4-5 στην Ελλάδα και άλλα τόσα στην Ιταλία. Οι αντιρρήσεις προέρχονται κυρίως από ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι οποίες υπολογίζουν, ότι τέτοια κέντρα θα μετατραπούν σε στρατόπεδα κράτησης για εκείνους που δεν θα αναγνωριστούν ως πρόσφυγες και ότι ο αριθμός των δυνητικών προσφύγων στις περιοχές που θα βρίσκονται τα κέντρα θα αυξηθεί κατακόρυφα, επειδή οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως ήδη προδιαγράφεται, δεν θα δεχθούν να τους αναλάβουν από την Ελλάδα.

Αλλά τέτοιες αντιρρήσεις δεν βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της σημερινής συνόδου κορυφής.