Καγιανάς

Το ελληνικό όνομα του καλοκαιρινού αυτού φαγητού δεν είναι η λέξη ομελέτα, η οποία έχει γαλλική ρίζα. Είναι η λέξη «σφουγγάτο», που προέρχεται από τον ελληνικό σπόγγο, λόγω της σπογγώδους σύστασης των χτυπημένων και τηγανισμένων αβγών. Το όνομα καγιανάς, και πιο σωστά «καϊγκανάς», μας έρχεται από το τουρκικό kaygana που σημαίνει λιγδερός, ολισθηρός. Σύμφωνα με το Τουρκοελληνικό Λεξικό του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών και Πολιτισμού, η λέξη kaygana έχει δύο ερμηνείες: κρέπα και ομελέτα. Στη δεύτερη περίπτωση, ψημένη μέσα σε σάλτσα ντομάτας.

Γκερεμέζι

Δύσκολο να μαντέψεις αν τρώγεται ή αν φοριέται! Πρόκειται για ένα λευκό, κατσικίσιο και μερικές φορές πρόβειο, μαλακό τυρί, το οποίο συναντούμε από την Αργολίδα ως την Ηπειρο. Την πιο λεπτομερή περιγραφή βρήκαμε σε ένα σχολικό περιοδικό από τη Δήμαινα, του Δήμου Επιδαύρου: «Επαιρναν ένα κατσικίσιο τομάρι, το έβαζαν στο αλάτι για δέκα ημέρες και μετά το ξύριζαν και το έπλεναν πολύ καλά. Μέσα στο τουλούμι έριχναν γάλα ζεστό και τα απομεινάρια από το βούτυρο που έφτιαχναν οι τυροκόμοι (και λέγονται ντράδες). Κάθε μέρα έριχναν γάλα που με τη ζύμωση γινόταν σαν γιαούρτι. Το έφτιαχναν το καλοκαίρι που το γάλα της κατσίκας ή του πρόβατου δεν το χρησιμοποιούσαν για κάτι άλλο».

Αδιαγγουρένια

Λέγεται έτσι στη Φολέγανδρο. Στη Μήλο και στην Κίμωλο όμως τη λένε απλώς καρπουζόπιτα. Και θέλει μεγάλη μαστοριά για να γίνει. Θρυμματίζεις την ψίχα του καρπουζιού χωρίς να την κάνεις πολτό και στραγγίζεις τα υγρά. Προσθέτεις μέλι, κανέλα και ζάχαρη και ζυμώνεις συμπληρώνοντας αλεύρι. Πασπαλίζεις με μπόλικο σουσάμι και φουρνίζεις ένα μείγμα που δεν είναι πιο παχύ από 2 εκατοστά, για 45 λεπτά, στους 180°C.

Βραδιανό

Ο λόγος για τον οποίο το αναφέρουμε εδώ αυτή την εποχή είναι επειδή ανήκει στα κόκκινα κρασιά που μπορούν να σερβιριστούν δροσερά, συνεπώς και μέσα στο καλοκαίρι, χωρίς να χάσουν εντελώς τον χαρακτήρα τους. Πρόκειται για ποικιλία σταφυλιών που υπήρχε στην Εύβοια από παλιά, αλλά εξαφανίστηκε με τη φυλλοξήρα των αμπελιών το 1950. Ξαναζωντάνεψε πριν από περίπου πέντε χρόνια και αξίζει να την αναζητήσουμε και, τουλάχιστον από περιέργεια, να τη δοκιμάσουμε.

*Δημοσιεύθηκε στο BΗΜΑ GOURMET την Κυριακή 26 Ιουλίου 2015.