Η ερώτηση αυτή προϋποθέτει ότι ο σκοπός της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν εκείνος της αλληλεγγύης και της αλληλοκατανόησης. Αλλά ποτέ δεν ήταν αυτός.
Η αλληλεγγύη δεν υπήρξε ποτέ δομικό στοιχείο της ΕΕ. Υπάρχει κάποια αναδιανομή των διαρθρωτικών ταμείων αλλά αυτό έγινε περισσότερο από πεφωτισμένο ίδιον συμφέρον και όχι από αλληλεγγύη (όπως στο εσωτερικό των κρατών, για παράδειγμα μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Γερμανίας).
Η βάση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν επίσης λιγότερο ιδεαλιστική από την αλληλοκατανόηση – ήταν μια συμφωνία να αφήσουν «το παρελθόν να είναι παρελθόν» (με διαφορετικές ερμηνείες) προσβλέποντας σε ένα μέλλον όπου το παρελθόν δεν θα είχε σημασία. Μέσα στο πλαίσιο της ΕΕ συγκεκριμένες σημαντικές διαστάσεις της πολιτικής και επομένως η κυριαρχία κατέστησαν κοινές, αλλά μόνο με τη συμφωνία ότι όλοι θα ακολουθούσαν και θα εφάρμοζαν τους κανόνες. Τα περισσότερα μέλη της ευρωζώνης κρίνουν ότι η Ελλάδα παραβίασε αυτούς τους κοινούς κανόνες και δεν εφάρμοσε όσα υποσχέθηκε επανειλημμένως. Γι’ αυτό η στάση της Γερμανίας υποστηρίζεται από σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη.
Ολες αυτές οι χώρες βλέπουν τη Γερμανία ως τον φυσικό τους ηγέτη, όχι τόσο επειδή είναι ισχυρή (στη Γερμανία αντιστοιχεί λιγότερο από το ένα τρίτο του ΑΕΠ της ευρωζώνης) αλλά επειδή η Γερμανία εκφράζει τις απόψεις τους. Το ζήτημα στο οποίο τα υπόλοιπα κράτη-μέλη θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικά είναι το να μιλάνε ανοιχτά για το Grexit.
Αλλά σχεδόν όλες οι άλλες χώρες αισθάνονται ότι «φτάνει πια» με την Ελλάδα και ότι αυτό το δράμα πρέπει να τελειώσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.
Ο Ντάνιελ Γκρος είναι διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS) στις Βρυξέλλες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
