Ολοι λίγο-πολύ μπορούμε να φανταστούμε πώς αντιδρά κάποιος που φοβάται. Επίσης όλοι έχουμε στο μυαλό μας συμπεριφορές που μπορούμε να αποδώσουμε σε κάποιον που ελπίζει.
Εκείνο που δύσκολα προσδιορίζεται είναι η απόκριση εκείνου που ούτε φοβάται μα ούτε και ελπίζει. Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου κατέληξε σε ένα ερώτημα συναισθηματικό είτε κάποιος ψήφισε «Ναι» είτε «Οχι». Και οι δύο πλευρές επικαλέστηκαν τον φόβο και την ελπίδα συχνά για το ίδιο διακύβευμα και αναμφίβολα πάντα με την πρόθεση να υπάρξει μια καλύτερη λύση για τη χώρα και τους ανθρώπους της. Φόβος ή και ελπίδα για την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας, φόβος ή και ελπίδα για τη στάση των εταίρων, φόβος ή και ελπίδα για την επόμενη μέρα, φόβος ή και ελπίδα για τους νέους ηγέτες και τους συμμάχους τους. Φόβος ή και ελπίδα για την απόφαση που πήρε ο κυρίαρχος λαός. Πολλά και εύστοχα επιχειρήματα ακούστηκαν και από τους ψηφοφόρους του «Ναι» και από αυτούς του «Οχι». Ισως όμως αυτή τη φορά οι ψηφοφόροι που έγειραν την πλάστιγγα προς το «Οχι» να το έκαναν επειδή ούτε φοβούνται ούτε ελπίζουν πια αλλά επειδή διάβασαν, άκουσαν, συζήτησαν, ενημερώθηκαν και αποφάσισαν να δώσουν μιαν απάντηση σε ένα συγκεκριμένο και ξεκάθαρο ερώτημα. Η απάντηση αυτή των ψηφοφόρων του «Οχι» –ακριβώς επειδή δεν φοβούνται και δεν ελπίζουν πια –δεν αποτελεί λευκή επιταγή, ούτε παντοτινή υπόσχεση.
Η κυρία Ελεάννα Πανδιά είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.