Οι περισσότεροι αναλυτές, αλλά κι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών, έκριναν ότι ήταν απαράδεκτοι οι χειρισμοί της κυβέρνησης, να έχουν περάσει πέντε μήνες και να μην έχει υπάρξει συμφωνία, να οδηγούμαστε την τελευταία στιγμή σε δημοψήφισμα και να κλείνουν οι τράπεζες. Εν τούτοις, την απουσία συμφωνίας η πλειονότητα των πολιτών δεν την εξέλαβε ως κωλυσιεργία της κυβέρνησης. Τη θεώρησε δείγμα ότι αγωνίζεται να πετύχει τους καλύτερους όρους για τον λαό της, στον οποίο έδωσε φωνή με το δημοψήφισμα. Αντίθετα, για τους προηγούμενους θεωρεί πως δέχονταν οτιδήποτε τους ζητούσαν οι εταίροι.
Το «Οχι» ήταν μια επαλήθευση της κρίσης της αξιοπιστίας των Μέσων και της πολιτικής, η οποία κυριαρχούσε μέχρι πριν από λίγους μήνες στην Ελλάδα. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι όσο η μεγάλη πλειονότητα των δημοσιογράφων στα τηλεοπτικά κανάλια φαινόταν να «σιγοντάρει» το «Ναι» και όσο εμφανίζονταν οι πρώην πρωθυπουργοί της χώρας για να το προασπιστούν τόσο έφερναν τον κόσμο κοντά στο «Οχι». Στην πλήρη αποδόμηση της τηλεοπτικής ενημέρωσης συνέβαλαν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δημιουργήθηκαν βίντεο «στιγμιότυπα» από τις πιο προπαγανδιστικές στιγμές των δελτίων και έγιναν «viral» (μεταδίδονταν από τον έναν χρήστη στον άλλον). Στη μεροληψία των καναλιών μπήκε μεγεθυντικός φακός. Ακόμα και σωστή επιχειρηματολογία να εκφραζόταν υπέρ του «Ναι», οι πολίτες έκλειναν τ’ αφτιά τους.
Σε συναισθηματικό επίπεδο, η ανεξαρτησία και η περηφάνια που συμβόλιζε το «Οχι» είχαν μεγαλύτερη ανταπόκριση από τον φόβο και την αδελφότητα με την υπόλοιπη Ευρώπη που συμβόλιζε το «Ναι». Ο φόβος φάνηκε πλαστός, επειδή αυτοί που τον προώθησαν θεωρούνται ψεύτες. Η Ευρώπη αποτελώντας Ενωση οικονομική και πολύ λιγότερο πολιτική δεν προκαλεί αφοσίωση. «Εάν θέλουν πραγματικά να μας βοηθήσουν, ας κάνουν υποχωρήσεις» ήταν η λογική του «Οχι».
Τέλος, δεν πρέπει να παραλείψουμε δύο πολύ σημαντικά γεγονότα. Υπάρχουν εκείνοι που δεν έχουν τίποτα να χάσουν, για να φοβηθούν μια αλλαγή νομίσματος ή μια χρεοκοπία. Υπάρχουν κι άλλοι, οι οποίοι λόγω ιδεολογίας επιθυμούν την έξοδο από την Ευρώπη.
Ο κ. Σταύρος Μαρκουλάκης είναι τελειόφοιτος φοιτητής του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.