Οι ειδικοί της μουσικής μιλούν για την «ιδιαίτερη ανατολίτικων αποχρώσεων και σπάνιας εκφραστικότητας» φωνή της. Παρά τις περγαμηνές της, όταν τη συναντήσεις από κοντά, είναι εξαιρετικά απλή και προσιτή. Και όταν μιλάει για στιγμές της προσωπικής της διαδρομής σκέφτεσαι ότι η ζωή έχει τον τρόπο να σε πηγαίνει εκεί που αγαπάς περισσότερο.
Παρελθόν και παρόν


Η Λάμια Μπεντίουι γεννήθηκε στην Τυνησία. Θυμάται χαρακτηριστικά ότι «το τραγούδι ήταν μέσα μου από μικρό παιδί, δεν ήταν κάτι που ξεφύτρωσε έτσι».
Καθώς μεγάλωνε άκουγε τη γιαγιά της να τραγουδά, καθώς και μελωδίες της Μέσης Ανατολής, της Αιγύπτου, του Λιβάνου, της Συρίας, ακόμη και της Γαλλίας από το τυνησιακό ραδιόφωνο.
Αν και έκανε σπουδές στη Μουσική Σχολή της Τύνιδας, η Λάμια σπούδασε και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Τύνιδας. «Οι γονείς μου ήθελαν να σπουδάσω και να μπω στο πανεπιστήμιο». Τελείωσε τις σπουδές και το 1992 ήρθε στην Ελλάδα με μια υποτροφία από το ελληνικό κράτος για ένα μεταπτυχιακό.
Ενας άλλος τόπος η Ελλάδα, όχι και τόσο διαφορετικός από τον δικό της, στον οποίο όμως έπρεπε να προσαρμοστεί. «Δεν ήταν εύκολα. Δεν ήξερα τη γλώσσα, δεν ήξερα κανέναν. Επρεπε να δω τι θα κάνω: να ασχοληθώ με τα οικονομικά, με τη μουσική; Και εκεί ήταν δύσκολα γιατί ο κόσμος δεν ήταν ακόμη ανοιχτός σε τέτοιου είδους μουσική».
Στη χώρα μας παρέμεινε επειδή της άρεσε. Αλλωστε «η ευκολία στις επαφές, ο τρόπος που εκφραζόμαστε, το κλίμα που δημιουργεί εξωστρεφείς ανθρώπους» είναι όσα μοιραζόμαστε με την Τυνησία. Με το πέρασμα του χρόνου βλέπει με άλλη ματιά τη χώρα της και την «προίκα» που κουβαλάει από αυτήν. «Τώρα που μεγάλωσα και έχω αλλάξει και εγώ με κάποιον τρόπο έγινε πιο ξεκάθαρο ότι κουβαλάω μια κουλτούρα, έναν πολιτισμό, μια γλώσσα, έθιμα και εικόνες από εκεί και είμαι περήφανη γι’ αυτό».
Στην Ελλάδα ξεκίνησε να ασχολείται επαγγελματικά με το τραγούδι από το 1995. Κατά τη διάρκεια της μουσικής της πορείας έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες από τους χώρους της έθνικ, της παραδοσιακής μουσικής και της τζαζ, έχει συμμετάσχει σε δίσκους, σε φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε εκδηλώσεις φιλανθρωπικές και κοινωνικής υποστήριξης.

«Μια φορά κι έναν καιρό…»


Η Λάμια Μπεντίουι έχει μια ιδιαίτερη αγάπη στην τέχνη της αφήγησης που πηγάζει από τις ιστορίες της γιαγιάς της και τον μαγικό κόσμο των παραμυθιών που διάβαζε όταν ήταν μικρή. Το αγαπημένο της παραμύθι ήταν η Σταχτοπούτα. «Κάποιος μου έκανε δώρο ένα πολύ ωραίο εικονογραφημένο βιβλίο στα γαλλικά και το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα και μέχρι τώρα έχω τις εικόνες».
Στην Ελλάδα φοίτησε στη Σχολή Αφηγηματικής Τέχνης του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών. Εχει παρακολουθήσει σεμινάρια και εργαστήρια άλλων εκφραστικών τεχνών, όπως φωνολογίας και κινησιολογίας. «Νομίζω ότι αυτές οι τέχνες που έχουν να κάνουν με την έκφραση είναι ενιαίες. Είναι, όπως λένε στα γαλλικά “vases communicants”».
Θέλοντας να φέρει σε επαφή ακόμη περισσότερους ανθρώπους με την αφήγηση η Λάμια ίδρυσε μαζί με άλλα οκτώ άτομα τη Στέγη Προφορικότητας και Παράδοσης «Μυθολόγιο», μια κοινωνική-συνεταιριστική επιχείρηση που έχει ως στόχο να διαδώσει και να μελετήσει την προφορικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της.
Κρίση και μουσική


Αν και έχει σπουδάσει Οικονομικά, η άποψή της πάνω στα αίτια της οικονομικής κρίσης είναι πιο «ανθρώπινη». «Δεν θέλω να πω πολλά γιατί τα πράγματα είναι μπλεγμένα. Δεν είναι μόνο πρόβλημα οικονομικό, είναι και πολιτικό, πάει πιο βαθιά. Δεν θέλω να ρίξω ευθύνες σε κανέναν, αλλά νομίζω ότι το πρόβλημα ξεκινάει από τον άνθρωπο. Είναι πρόβλημα βαθιάς συνείδησης, έχει να κάνει με μια νοοτροπία και μια ωριμότητα».
Η ίδια πάντως δεν σκέφτηκε να φύγει στο εξωτερικό ή να επιστρέψει στην πατρίδα της. Θα έφευγε μόνο προσωρινά για να εξελιχθεί καλλιτεχνικά.
Η Λάμια υπηρετεί πιστά όλα αυτά τα χρόνια τη λεγόμενη έθνικ μουσική. Δεν είναι αρνητική στη συνεργασία με πιο γνωστά ονόματα ώστε η μουσική της να ακουστεί σε πιο ευρύ κοινό. «Αν κάτι με εκφράζει, θα το κάνω, αν όχι, δεν θα το κάνω» απαντά.
Πιστεύει στους πειραματισμούς των καλλιτεχνών, υπό όρους, όμως. «Και εγώ θέλω να πειραματιστώ. Θα ήθελα να εξερευνήσω τη φωνή μου. Αν πάω να τραγουδήσω ροκ –δεν έχω κάτι με το ροκ και είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο στη μουσική -, δεν ξέρω αν θα μπορούσα να το στηρίξω. Ναι στον πειραματισμό, αλλά όχι έτσι, χωρίς σκέψη. Για ποιον λόγο το κάνεις; Επειδή πραγματικά θέλεις; Ή δεν σου λέει κάτι και το κάνεις απλά για να ακουστεί ότι έκανες κι αυτό;».

«Ρεμπέτικο, φλαμένκο, αμανές με αγγίζουν το ίδιο»

Ο καινούργιος προσωπικός δίσκος «Αthamra» της Λάμια Μπεντίουι είναι ο δεύτερος κατά σειρά μετά το «Fin d’ amor» του 2006. Αποτελείται κυρίως από παραδοσιακά τραγούδια των χωρών της Μεσογείου.
Το τελευταίο κομμάτι του δίσκου με τίτλο «Το όνειρο» συνδυάζει την αφήγηση και το τραγούδι και είναι μια δημιουργία της Μπεντίουι από λέξεις που διάλεξε από τα προηγούμενα κομμάτια.
Ο δίσκος περιλαμβάνει και δύο τραγούδια στα ελληνικά, το μικρασιάτικο ρεμπέτικο «Στη φυλακή» και το παραδοσιακό «Κάτω στου βάλτου». «Το ελληνικό τραγούδι δεν θα μπορούσα να το πω σαν Ελληνίδα και δεν θα είχε κανένα νόημα. Εγώ έχω άλλα βιώματα, άλλα ακούσματα, αλλά επειδή είμαι τόσα χρόνια εδώ γίνεται μια ανταλλαγή, μια ζύμωση».
Πιστεύει ότι οι λαοί της Μεσογείου «έχουν κοινή ιστορία, κοινή θάλασσα και κοινούς μουσικούς δρόμους. Στη Μεσόγειο το συναίσθημα είναι πολύ έντονο. Οταν ακούω ένα ρεμπέτικο που έχει συναίσθημα, που μιλάει για καταστάσεις ανθρώπινες ή ένα φλαμένκο ή έναν αμανέ από την Αίγυπτο ή την Τυνησία με αγγίζει γιατί είναι οικείο στο αφτί μου».

πότε & πού:

Παρουσίαση δίσκου «Athamra» στις 5 Ιουνίου 2015, στις 20.30, στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων (Διογένους 1-3, Πλάκα)

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ