Αναρωτηθήκαμε, άραγε, ποτέ από που προέρχονται -στη μεγάλα πλειοψηφία τους- τα “παιδιά των φαναριών”, τα παιδιά που ωθούνται στη επαιτεία και γενικότερα οι ανήλικοι που αποτελούν θύματα εκμετάλλευσης στη χώρα μας;
Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες, πολλές φορές, είναι παιδιά χωρίς οικογένεια. Φθάνουν μόνα τους στις χώρες υποδοχής, όπου πολλές φορές είναι δύσκολη η διασφάλιση των δικαιωμάτων τους. Για το λόγο αυτό έχουν ανάγκη από την προστασία των εθνικών αρχών. Συχνά είναι θύματα παράνομης διακίνησης ανθρώπων (trafficking) ή “παιδιά των φαναριών”, αλλά αρκετές φορές απελαύνονται χωρίς να χαρακτηριστούν ως θύματα.
Τα ασυνόδευτα ανήλικα άτομα αποτελούν ιδιαίτερα ευάλωτη κατηγορία μεταναστών. Είναι υπήκοοι τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς, οι οποίοι εισέρχονται ή βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια, χωρίς να συνοδεύονται από τους κατά νόμο ή έθιμο υπευθύνους για την επιμέλειά τους.
Πολλές φορές προέρχονται από συνθήκες πολέμου και εμφύλιες αναταραχές, έχουν χάσει τις οικογένειές τους και τα σπίτια τους και έχουν υποστεί βασανιστήρια και κακομεταχείριση.
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι υπάρχουν κενά στην ελληνική νομοθεσία ως προς τον εντοπισμό των ασυνόδευτων ανήλικων ατόμων, ειδικά όταν φθάνουν ως μέλη ομάδων (οπότε επιβάλλεται σε βάρος τους το μέτρο της κράτησης), καθώς και ως προς το διορισμό επιτρόπου και την αναζήτηση διαρκών και βιώσιμων λύσεων για τα άτομα αυτά.
Η χώρα μας, ως κράτος υποδοχής ανήλικων προσφύγων θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε παιδιού, όπως το δικαίωμα στην ζωή, στην επιβίωση, στην ανάπτυξη, χωρίς διακρίσεις.
Δεν είναι εύκολο να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας ως κράτος, σύμφωνα με το εθνικό και το διεθνές δίκαιο, καθώς συχνά τα παιδιά αυτά είναι πρόσφυγες, χωρίς κανένα επίσημο έγγραφο. Έτσι δεν είναι απλό να διαπιστωθεί αν συνοδεύονται από τους φυσικούς γονείς ή τους νόμιμους κηδεμόνες τους. Η
παράνομη είσοδος και η έλλειψη άμεσης επίσημης καταγραφής παρεμποδίζει τον εντοπισμό και την εξυπηρέτηση των αναγκών τους.
Οι πρόσφυγες είναι άνθρωποι ξεριζωμένοι από την ίδια τους την πατρίδα.
Υποχρεώθηκαν να φύγουν για να γλιτώσουν από το διωγμό λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικής προέλευσης, πολιτικών-ιδεολογικών πεποιθήσεων ή εξαιτίας της συμμετοχής τους σε ορισμένη κοινωνική ομάδα.
Κάθε πρόσφυγας έχει δικαίωμα να ζητά άσυλο από άλλες χώρες και αυτό να του παρέχεται.
Κάθε άνθρωπος έχει υποχρέωση να αποδέχεται και να σέβεται αυτό το δικαίωμα.
* Ο Άγγελος Τσιγκρής είναι δικηγόρος – διδάκτορας Εγκληματολογίας. Εχει διατελέσει Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Επιτροπή Επιχειρησιακής Συνεργασίας για την Εσωτερική Ασφάλεια στην Ευρώπη (COSI) του Συμβουλίου της ΕΕ και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία του ΟΗΕ για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη.
