Καθώς ακόμη και η βρετανική εταιρεία στοιχημάτων William Hill έχει σταματήσει να δέχεται στοιχήματα για τις πιθανότητες ενός Grexit, δεν είναι να απορεί κανείς που οικονομολόγοι διεθνών τραπεζών θεωρούν ότι ο χρόνος και το χρήμα δείχνουν να τελειώνουν για την Ελλάδα.
Ωστόσο, αν και το ενδιαφέρον για μια ελληνική έξοδο από το ευρώ (όπως καθορίζεται από αναζητήσεις του Google για τον όρο «Grexit») έφθασε πρόσφατα σε υψηλό όλων των εποχών, το βασικό σενάριο των οικονομολόγων «ποντάρει» ακόμη στην επίτευξη τελικά μιας συμφωνίας με τους εταίρους και δανειστές, αν και τα εφιαλτικά σενάρια δεν λείπουν από το τραπέζι.
Οι οικονομολόγοι Reinhard Cluse και Gyorgy Kovacs της UBS σημειώνουν πως «ο χρόνος τελειώνει» και η Ελλάδα «θα πρέπει κάτι να δώσει» καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται όσο οι διαπραγματεύσεις προχωρούν με αργούς ρυθμούς.
Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί μια συμφωνία μέσα στις επόμενες εβδομάδες η Ελλάδα ενδεχομένως να βρεθεί μπροστά στον κίνδυνο της αθέτησης πληρωμών η οποία θα φέρει πιο κοντά το Grexit καθώς η ΕΚΤ ίσως αναγκαστεί –εξαιτίας και της επιτάχυνσης των εκροών καταθέσεων –να σταματήσει τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών μέσω του ELA, κάτι που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ελέγχους της κίνησης κεφαλαίων.
Η διαφορά


Κατέστη πάντως φανερό εδώ και πολύ καιρό, αναφέρουν οι οικονομολόγοι της ελβετικής τράπεζας, ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στον τρόπο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τις απαιτήσεις των δανειστών και εταίρων. Ωστόσο η ελπίδα, λένε, ότι η διαφορά αυτή θα αμβλυνθεί παραμένει, αν και ο χρόνος εξαντλείται.
Κάτι πρέπει να γίνει σύντομα. Θα μπορούσε, αναφέρουν, να υποθέσει κανείς ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τελικά θα υποχωρήσει μπροστά στον κίνδυνο η χώρα να μην είναι σε θέση να καλύψει τις διεθνείς υποχρεώσεις της, ενδεχόμενο που θα οδηγήσει και σε μαζική απόσυρση των καταθέσεων, προχωρώντας τελικά σε παραχωρήσεις προς τους δανειστές και εταίρους στους τομείς των ιδιωτικοποιήσεων, του Ασφαλιστικού και της φορολογίας, απομονώνοντας τις αντιδράσεις της Αριστερής Πλατφόρμας ή/και με τη βοήθεια ενός ανασχηματισμού ή και δημοψηφίσματος. Για τον Fabio Balboni, οικονομολόγο για την Ευρώπη της HSBC, το Grexit τελικά θα αποφευχθεί καθώς κάτι τέτοιο δεν είναι επιθυμητό ούτε από την πλευρά της Αθήνας αλλά ούτε και από αυτήν των πιστωτών.
Καθώς όμως οι πιστωτές σκληραίνουν όλο και περισσότερο τη στάση τους, αυτός που θα πρέπει να κάνει πίσω είναι η ελληνική πλευρά ούτως ώστε να υπάρξει συμφωνία τόσο για το τρέχον πρόγραμμα όσο και για το επόμενο ως τα τέλη Ιουνίου και για τον λόγο αυτόν ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να «ξεχάσει» ορισμένες προεκλογικές υποσχέσεις του και να δεχθεί τις μεταρρυθμίσεις κυρίως στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
Η 12η Μαΐου


Πάντως η πρώτη ημερομηνία που θα δώσει το στίγμα για το πού πάνε τα πράγματα θα είναι η 12η Μαΐου, δηλαδή η ημερομηνία κατά την οποία η χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει 780 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ. Ο ίδιος δεν αποκλείει το Eurogroup της 11ης Μαΐου να δώσει το πράσινο φως ώστε η ΕΚΤ να «επιστρέψει» στην Αθήνα το ποσό των 1,9 δισ. ευρώ που αφορά τα κέρδη της από την κατοχή ελληνικών ομολόγων. Η ημερομηνία-κλειδί πάντως είναι η 20ή Ιουλίου, δηλαδή όταν η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει 3,6 δισ. στην ΕΚΤ.
Για την Goldman Sachs, καθώς θεωρείται απίθανη η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών ως το Eurogroup της 24ης Απριλίου, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και τον Μάιο αλλά και το διάστημα που ακολουθεί ως την πραγματοποίηση της Συνόδου Κορυφής στις 25-26 Ιουνίου. Ενα τρίτο πακέτο διάσωσης ύψους 25-30 δισ. ευρώ τουλάχιστον προβλέπει η Barclays ότι χρειάζεται η Ελλάδα θεωρώντας πως, αν και η πιθανότητα του Grexit είναι υψηλότερη από ποτέ, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν αποτελεί το βασικό της σενάριο καθώς σε κάθε περίπτωση μια ελληνική έξοδος θα δημιουργούσε προηγούμενο μεταβάλλοντας τη δομή της ίδιας της Νομισματικής Ενωσης. Το Stratfor εκτιμά ότι το σημείο καμπής για την Αθήνα θα είναι ο Ιούνιος, όταν θα πρέπει να γίνει η διαπραγμάτευση για ένα μεταμνημονιακό πρόγραμμα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να μεταφέρει το πολιτικό βάρος για την απόφαση αυτή στον ελληνικό λαό ζητώντας δημοψήφισμα.
Citigroup
«Αναμένουμε νέο πρόγραμμα διάσωσης»
«Εξακολουθούμε να αναμένουμε μια συμφωνία της Ελλάδας με τους εταίρους και δανειστές της πριν από τη λήξη της προθεσμίας στο τέλος του Ιουνίου, αλλά η ακριβής ημερομηνία παραμένει ακόμη εξαιρετικά αβέβαιη» εκτίμησε ο Guillaume Menuet, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη της Citigroup (φωτογραφία). Οπως εκτιμά, υποθέτοντας πως η Ελλάδα δεν θα αφεθεί να χρεοκοπήσει, ένα τρίτο πακέτο διάσωσης είναι αναπόφευκτο. Υπό την προϋπόθεση ότι η συμμετοχή στην ευρωζώνη παραμένει στην προτίμηση των ελλήνων ψηφοφόρων και υποθέτοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα τηρήσει υπεύθυνη στάση, αναμένουμε η Ελλάδα και οι πιστωτές της να συμφωνήσουν σε ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες της χώρας για την περίοδο από τον Ιούλιο του 2015 ως ενδεχομένως και το τέλος του 2018. Οπως εκτιμά, το μέγεθος του νέου πακέτου διάσωσης θα φθάσει ως τα 30 δισ. ευρώ για το 2015-16 και θα ανέλθει σε περίπου 44 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του 2017, και σε 50 δισ. ευρώ αν προστεθεί και το 2018. Οι όροι ενός τέτοιου προγράμματος είναι πιθανόν να περιλαμβάνουν λιγότερο φιλόδοξο πρωτογενές πλεόνασμα, κάποιας μορφής ελάφρυνση του χρέους μέσω της επιμήκυνσης των λήξεων και της μείωσης των επιτοκίων, τη δέσμευση της Ελλάδας πάνω σε μια ενημερωμένη λίστα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και εκταμιεύσεις υπό προϋποθέσεις έπειτα από παρακολούθηση του προγράμματος.
Σε περίπτωση αποτυχίας στις διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να αποκλειστούν έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων, κατάρρευση της κυβέρνησης, δημοψήφισμα (για μια συμφωνία διάσωσης ή για την παραμονή στο ευρώ), καθώς και η περίπτωση του Grexit.
Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι το Grexit είναι απίθανο, εκτιμά ο ίδιος, σημειώνοντας ωστόσο ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος, την ώρα που η χώρα μπορεί να ξεμείνει από ρευστό ως τις αρχές Ιουνίου. Καθώς πάντως μια έξοδος από το ευρώ δεν προβλέπεται από τις συνθήκες, Grexit θα μπορούσε να συμβεί μόνο αν η Ελλάδα αποφασίσει μονομερώς για κάτι τέτοιο ή αν αναγκαστεί να το πράξει με το να της ζητηθούν ανέφικτες πολιτικές λιτότητας και πρόοδο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με αντάλλαγμα τη συνέχιση της χρηματοδοτικής στήριξης.

Τα σενάρια και η ζώνη του λυκόφωτος
Ο Erik Nielsen της Unicredit (φωτογραφία) ανέφερε στο Bloomberg που θεωρεί πως η Ελλάδα βρίσκεται στη ζώνη του λυκόφωτος τρία σενάρια για την επόμενη ημέρα. Στο πρώτο αποφεύγεται το Grexit καθώς ο Τσίπρας υποχωρεί στα αιτήματα των πιστωτών. Παρά την παροχή βοήθειας, οι ημέρες της κυβέρνησης είναι μετρημένες καθώς αντιδρούν οι ακραίοι στο κυβερνών κόμμα. Σχηματίζεται νέα κυβέρνηση συνασπισμού με τη στήριξη των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων της αντιπολίτευσης ή προκηρύσσονται εκλογές. Η ένταξη της χώρας στο ευρώ εξασφαλίζεται μέσω και της ελάφρυνσης του χρέους.
Στο δεύτερο μπορεί, όπως ανέφερε ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, η ένταξη στην ευρωζώνη να παραπέμπει στους στίχους του «Hotel California» που τραγούδησαν και οι Eagles, καθώς μπορείς να μπεις στο ευρώ, αλλά δεν μπορείς ποτέ να φύγεις, αν όμως δεν επιτευχθεί συμφωνία, η ΕΚΤ μπορεί να σταματήσει τη στήριξη των τραπεζών μέσω του ELA, κάτι που θα οδηγήσει σε κεφαλαιακούς περιορισμούς και ενδεχομένως σε κλείσιμο των τραπεζών.
Σε αυτή την περίπτωση ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας σχηματίζει νέο κυβερνητικό συνασπισμό με τη φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση. Γίνεται δημοψήφισμα –ενώ οι τράπεζες είναι κλειστές και οι κεφαλαιακοί περιορισμοί σε ισχύ –ώστε να έχει λαϊκή εντολή για αλλαγή πορείας. Σχηματίζεται κυβέρνηση ενότητας και η Ελλάδα παραμένει στο ευρώ αλλά δεν γλιτώνει την ύφεση. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι εξελίξεις μπορεί να πάρουν άλλη τροπή, καθώς με τις τράπεζες κλειστές εντείνεται η κοινωνική αναταραχή, με τους πολίτες να θεωρούν βασικό εχθρό τη Γερμανία και την κοινή γνώμη να ζητεί πλέον την έξοδο από το ευρώ.
Στο τρίτο έχουμε άτακτη χρεοκοπία και έξοδο από την ευρωζώνη εν μέσω διαδηλώσεων και μεγαλύτερης μιζέριας και με την κυβέρνηση να κατηγορεί για τα πάντα τους Γερμανούς. Δεν παρέχεται βοήθεια για να στηριχθεί ένα νέο νόμισμα και να συνεχιστεί η εξυπηρέτηση των ομολόγων και του χρέους στο ΔΝΤ. Αυτό πυροδοτεί τις ρήτρες χρεοκοπίας όλων των πιστωτών. Η κυβέρνηση και οι τράπεζες καταρρέουν, η ύφεση βαθαίνει και οι γεωπολιτική κίνδυνοι αυξάνονται καθώς ακραίες δυνάμεις έρχονται στο προσκήνιο. Από την άλλη πλευρά, η ιδέα ότι το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο αμφισβητείται φέρνοντας αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ