Το 2015 επαναφέρει στην επικαιρότητα το θέμα των γενοκτονιών λόγω δύο πολύ σημαντικών επετείων: την περασμένη εβδομάδα συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την απελευθέρωση του Αουσβιτς από τον ρωσικό στρατό (στις 27 Ιανουαρίου 1945), ενώ στις 24 Απριλίου θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις μνήμης για τα 100 χρόνια από τη γενοκτονία των Αρμενίων. Με την ευκαιρία της Ημέρας Μνήμης του Ολοκαυτώματος ο πρέσβης της Βρετανίας στην Αθήνα Τζον Κίτμερ λέει στο «Βήμα» ότι ο κίνδυνος επανάληψης μιας γενοκτονίας είναι υπαρκτός στον σημερινό κόσμο. Προσθέτει ότι η εκπαίδευση και η επαγρύπνηση είναι τα κλειδιά για να αποφευχθεί ένα νέο Ολοκαύτωμα στο μέλλον.
Εβδομήντα χρόνια μετά την απελευθέρωση του Αουσβιτς, βλέπετε στον σημερινό κόσμο κίνδυνο επανάληψης των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας σε τόσο μεγάλη κλίμακα;
«Χωρίς εκπαίδευση για το Ολοκαύτωμα, χωρίς ευαίσθητες και εκπαιδευτικές δράσεις για τη διατήρηση της μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και χωρίς επαγρύπνηση εναντίον εξτρεμιστικών ιδεολογιών εδώ και τώρα, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα σχεδιασμού και εκτέλεσης μιας γενοκτονίας. Εχουμε αναλάβει τη δέσμευση να διατηρήσουμε τη μνήμη του Ολοκαυτώματος διότι πιστεύουμε ότι έχει καθολική σημασία. Ηταν ένα γεγονός που δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα άλλο, που άλλαξε την αντίληψή μας για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, αλλά και για την εν δυνάμει ικανότητά μας να καταστρέψουμε εμείς οι ίδιοι την ανθρωπιά μας. Το κλειδί για την αποφυγή τέτοιων εγκλημάτων είναι η εκπαίδευση, η κατανόηση και η επαγρύπνηση».
Η Ευρώπη έστειλε το μήνυμα «Ποτέ ξανά» την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος την περασμένη εβδομάδα, αλλά πόσο σχετικό είναι το μήνυμα αυτό με τη σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα όπου ρατσιστικά και νεοναζιστικά κόμματα βρίσκονται σε άνοδο διώκοντας μετανάστες, μουσουλμάνους και άλλες ομάδες;
«Τι θα μπορούσε να είναι πιο σχετικό; Τα φοβερά γεγονότα στη Γαλλία και στο Βέλγιο, ταανησυχητικά σημάδια του αντισημιτισμού και του ρατσισμού στις κοινωνίες μας (π.χ., η βεβήλωση των μνημείων και οι επιθέσεις εναντίον χώρων λατρείας), η άνοδος των εξτρεμιστικών κομμάτων με ολέθριες ιδεολογίες του μίσους και του φόβου, όλα αυτά δείχνουν γιατί πρέπει να είμαστε αταλάντευτοι στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ανθρώπινων αξιών μας».
Οι Εβραίοι στην Ευρώπη δηλώνουν ότι οι πρόσφατες επιθέσεις εναντίον τους επί ευρωπαϊκού εδάφους (η ομηρεία στο εβραϊκό σουπερμάρκετ του Παρισιού ήταν η πιο πρόσφατη) τους θυμίζουν την κατάσταση στη δεκαετία του 1930 και ότι μπορεί να προκληθεί μαζική μετανάστευση από την Ευρώπη στο Ισραήλ. Βρίσκονται υπό τόσο μεγάλη απειλή;
«Ενας επαγγελματίας ιστορικός είναι σε καλύτερη θέση για να κάνει αυτό το είδος της σύγκρισης. Ως διπλωμάτης επικεντρώνομαι στον κόσμο μας όπως τον ζούμε σήμερα. Μας ανησυχεί βαθιά η αναβίωση του αντισημιτισμού στη Δύση. Εχουμε αναλάβει τη δέσμευση να την καταπολεμήσουμε. Ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε πρόσφατα: “Δεν θα επιτρέψουμε καμία δικαιολογία για την ανάπτυξη αντισημιτισμού στη χώρα μας. Δεν θα αφήσουμε καμία μορφή προκατάληψης να καταστρέψει την πολυθρησκευτική, πολυεθνοτική δημοκρατία μας”.Αυτή είναι μια σαφής και κατηγορηματική δήλωση. Είναι αυτό που πιστεύουμε και αυτό που αποτελεί τη βάση της πολιτικής μας. Θέλουμε όλες οι κυβερνήσεις να είναι εξίσου ξεκάθαρες σε αυτό. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο στηρίζουμε τόσο σθεναρά το έργο της IHRA».
Πώς μπορεί η Διεθνής Συμμαχία Μνήμης του Ολοκαυτώματος (IHRA) να συμβάλει στο να διατηρηθεί το μήνυμα «Ποτέ ξανά» ζωντανό όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη;
«Ως οργανισμός με 31 κράτη-μέλη (σ.σ.: μεταξύ των οποίων η Ελλάδα) και οκτώ χώρες-παρατηρητές, ηΔιεθνής Συμμαχία Μνήμης του Ολοκαυτώματοςπαίζει μεγάλο ρόλο στη διάδοση ορθών πρακτικών μεταξύ των μελών της ώστε να διατηρήσουμε τη φλόγα της μνήμης ζωντανή. Μέσα από τη δέσμευσή μας για την έρευνα, την εκπαίδευση και τη μνήμη θέλουμε να συμβάλουμε στην κατανόηση και στη διάδοση των γνώσεων σχετικά με το Ολοκαύτωμα, να διδάξουμε τις νέες γενιές ώστε να κατανοήσουν τι συνέβη και να μάθουν να προστατεύουν και να θεωρούν πολύτιμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και φυσικά να διατηρηθεί η μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος ζωντανή. Για μένα το κύριο θέμα είναι να βοηθήσουμε τους νέους αλλά και τους μεγαλύτερους να κάνουν το φανταστικό άλμα μεταξύ του ασύλληπτου και τεράστιου αριθμού –έξι εκατομμύρια άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε σκληρές και βάρβαρες συνθήκες, από τους οποίους 1,5 εκατομμύρια ήταν παιδιά –και του γεγονότος ότι στην ουσία καθένα από αυτά τα έξι εκατομμύρια ήταν ένα ατομικό, πολύτιμο πρόσωπο σαν εσάς ή εμένα και εκείνους που αγαπάμε».
HeliosPlus



