Οικονομία, διαφθορά, μια εύθραυστη κυβέρνηση, και ένας «παγωμένος» εμφύλιος στα ανατολικά. Το 2015 θα βρει την Ουκρανία με μεγάλα, ανοιχτά μέτωπα στο εσωτερικό και στις σχέσεις με την Ρωσία, λέει στο ΒΗΜΑ ο Ντέιβιντ Μαρπλς, καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά, και ειδικός σε θέματα Ουκρανίας.
«Τρεις θα είναι οι προτεραιότητες το 2015: αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας, μείωση των επιπέδων της διαφθοράς, και τερματισμός της σύγκρουσης στα ανατολικά. Θα πρέπει, επίσης, να εξασφαλισθεί ότι ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός θα συνεχίσει την πορεία του χωρίς σημαντικές τριβές», τονίζει.

«Η οικονομία της Ουκρανίας είναι στα πρόθυρα της στάσης πληρωμών, με το νόμισμα να καταρρέει και τα διαθέσιμα σε συνάλλαγμα να στερεύουν. Λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό αδιέξοδο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, μια κατάσταση που δεν έχει αλλάξει σημαντικά από το Πρωτόκολλο του Μινσκ τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Ουκρανία δεν μπορεί να βασίζεται σε δάνεια ή υποστήριξη από τη Ρωσία.

Περαιτέρω δάνεια από το ΔΝΤ, θα φέρουν σκληρή λιτότητα, πάγωμα μισθών και περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες. Ισως η μόνη ελαφρυντική περίσταση σε αυτή την ζοφερή εικόνα είναι ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα, χωρίς όμως το καταστροφικό χρέος που έχει σωρρεύσει η Ουκρανία τα τελευταία χρόνια, το περισσότερο κατά τη διάρκεια της διεφθαρμένης προεδρίας Γιανουκόβιτς», προσθέτει ο συνομιλητής μας.

«Ο νέος συνασπισμός έχει την εντολή να αντιμετωπίσει την ενδημική διαφθορά που φάνηκε με το ξεπούλημα κρατικών περιουσιακών στοιχείων και πόρων.

Η σύγκρουση στα ανατολικά έχει αφήσει πίσω της χιλιάδες νεκρούς, περίπου 1 εκατομμύριο πρόσφυγες, και την απώλεια, προς το παρόν τουλάχιστον, του Ντονμπάς (σσ Ντονέτσκ και Λουχάνσκ), μία από τις πιο σημαντικές βιομηχανικές περιοχές, όπου παράγεται το 95% του άνθρακα.

Η Ουκρανία θα πρέπει να βρει κάποια μορφή λύσης για τα ανατολικά εδάφη της: είτε κατάργηση των λεγομένων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ – οι οποίες δεν είναι βιώσιμες οντότητες, είτε απώλεια των εδαφών αυτών. Μια συμβιβαστική λύση θα ήταν η χορήγηση αυτονομίας, είτε εντός είτε εκτός της Ουκρανίας», συνεχίζει ο Μαρπλς.

«Μερικές από τις λύσεις σε αυτά τα προβλήματα βρίσκονται εκτός της χώρας. Η Ρωσία έχει γίνει ένας απρόβλεπτος και ενοχλητικός γείτονας, που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τα προβλήματα της Ουκρανίας για να αποδυναμώσει τη νέα κυβέρνηση και να διασφαλίσει πρώτα απ ‘όλα ότι η χώρα θα παραμείνει εκτός δυτικών δομών, όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Για τον σκοπό αυτό, η παγωμένη σύγκρουση θα παραμείνει έτσι για όσο διάστημα ο Πούτιν θα στηρίζει αυτά τα αδύναμα αυτονομιστικά καθεστώτα. Κατά την άποψή μου, η Ουκρανία δεν μπορεί να κινηθεί αποκλειστικά προς μία κατεύθυνση: πρέπει να επιδιώξει συμβιβασμούς με τη Ρωσία, ακόμα και αν επιλέξει να αναπτύξει τη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ευρώπη», λέει ο Μαρπλς.

«Από την άλλη πλευρά, η ανατολική πορεία προς τη Μόσχα δεν θα είναι βιώσιμη επιλογή μακροπρόθεσμα: έχει φέρει λίγα οφέλη όλα αυτά τα χρόνια, και ακόμη πιο πενιχρά σήμερα. Η ηγεσία του Πούτιν έχει δείξει ελάχιστη κλίση για μετριοπάθεια απέναντι στο Κίεβο.

Τέλος, ο κυβερνών συνασπισμός εξαρτάται από μια στενή σχέση συνεργασίας ανάμεσα σε δύο πολύ διαφορετικές προσωπικότητες: τον πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο και τον πρωθυπουργό Αρσένι Γιάτσενιουκ. Κατέβηκαν στις βουλευτικές εκλογές στα τέλη Οκτωβρίου, με πολύ διαφορετικές στρατηγικές. Το κόμμα του προέδρου κέρδισε τις περισσότερες έδρες, και ο πρωθυπουργός το υψηλότερο ποσοστό των ψήφων.

Η πτώση του ενός θα ανατρέψει και τον άλλο – τόσο εύθραυστη είναι η συμμαχία. Αν συμβεί αυτό, θα έρθουν στο προσκήνιο πιο ακραία πολιτικά στοιχεία, τόσο από την πλευρά της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης.

Θα χρειαστούν περίπλοκες πολιτικές ικανότητες για να επιβιώσει η κυβέρνηση εν μέσω τόσο μεγάλων προβλημάτων. Αλλά το τίμημα της αποτυχίας θα είναι πολύ βαρύ», καταλήγει ο Μαρπλς.