Ουκρανία: πώς εξοπλίζονται οι ρωσόφωνοι αντάρτες

Ολο και πιο εξελιγμένα όπλα προσθέτουν οι ρωσόφωνοι αντάρτες της Ανατολικής Ουκρανίας στο οπλοστάσιό τους: άρματα μάχης, εκτοξευτήρες ρουκετών και αντιαεροπορικά συστήματα. Στις αρχές Ιουνίου άρχισαν να βάζουν στο στόχαστρο με αρκετή επιτυχία ουκρανικά αεροσκάφη και ελικόπτερα.

Ενα Antonov AN-26 μεταγωγικό αεροπλάνο καταρρίφθηκε κοντά στο Σλοβιάνσκ, αρκετά ελικόπτερα Mi-8 και Mi-24 χτυπήθηκαν και ένα Ilyushin IL-76 –που έχει το μέγεθος επιβατηγού της πολιτικής αεροπορίας –καταρρίφθηκε με θύματα 49 στρατιώτες. Αυτά τα ουκρανικά αεροσκάφη πετούσαν σε σχετικά χαμηλό ύψος και χτυπήθηκαν από εκτοξευτήρες ώμου με πυραύλους SA-7 και αντιαεροπορικά όπλα. Οι φιλορώσοι αντάρτες πήραν στον έλεγχό τους αρκετές αποθήκες και βάσεις του ουκρανικού στρατού και τα όπλα που φυλάσσονταν εκεί έπεσαν στα χέρια τους.

Το SA-7 είναι ένα σχετικά εύκολο στον χειρισμό του σοβιετικής προέλευσης όπλο το οποίο όμως, όπως και το αντιαεροπορικό ZU-23-2, που επίσης έχει πέσει στα χέρια των ανταρτών, απέχει παρασάγγας από το πολύπλοκο σύστημα SA-11 ή Buk που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για την κατάρριψη του Boeing της Malaysia Airlines την περασμένη εβδομάδα –και χρειάζεται εκπαιδευμένους χειριστές, επαγγελματίες στρατιωτικούς, για να ενεργοποιηθεί.

Πώς βρέθηκε όμως το Buk στα χέρια των φιλορώσων ανταρτών, εάν όντως από αυτούς δόθηκε η εντολή για την κατάρριψη του μαλαισιανού Μπόινγκ, πιθανότατα κατά λάθος; αναρωτιέται το CNN. Το βρήκαν σε ουκρανική βάση; Αμφίβολο, καθώς πολλά όπλα των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων είναι είτε σε άσχημη κατάσταση είτε απηρχαιωμένα.

Στις 29 Ιουνίου οι αντάρτες κατέλαβαν τις πυραυλικές εγκαταστάσεις Α-1402 του ουκρανικού στρατού κοντά στο Ντονέτσκ. Την ίδια ημέρα η ρωσική ιστοσελίδα Vosti ανάρτησε άρθρο με τίτλο «Το σύστημα εδάφους-αέρος Buk θα υπερασπιστεί τους ουρανούς του Ντονέτσκ».

Σύμφωνα με τον ειδικό στα σοβιετικά όπλα Πίτερ Φέλστεντ από το Janes HIS, «Buk διαθέτουν και το ρωσικό και το ουκρανικό οπλοστάσιο αλλά δεν είναι σαφές αν εκείνο που κατέρριψε το αεροσκάφος έπεσε στα χέρια των ανταρτών μετά την κατάληψη της ουκρανικής βάσης ή αν τους το προμήθευσε η Ρωσία».

Απαραίτητη η ρωσική τεχνογνωσία

Ανάμεσα στους φιλορώσους αντάρτες υπάρχουν μερικοί που έχουν υπηρετήσει στον ρωσικό στρατό. Είναι πιθανό ορισμένοι από αυτούς να έχουν γνώση του χειρισμού του Buk, αν και ο Φέστεντ συμφωνεί με την άποψη της Ουάσιγκτον και του Κιέβου ότι η ρωσική τεχνογνωσία θα ήταν αναγκαία για να λειτουργήσει.

«Το σύστημα χρειάζεται προσωπικό περίπου τεσσάρων ατόμων που να γνωρίζουν τι κάνουν. Για να λειτουργήσει το Buk σωστά θα ήταν αναγκαία η ρωσική βοήθεια εκτός και αν οι αντάρτες που το λειτούργησαν ήταν λιποτάκτες ειδικοί στην αεράμυνα –πράγμα απίθανο».

Η επικρατέστερη θεωρία στις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών είναι ότι ο ρωσικός στρατός προμήθευσε το σύστημα Buk στους αντάρτες, σύμφωνα με το CNN. Η Ρωσία αρνείται ότι ρωσικά όπλα έχουν διασχίσει τα σύνορα προς την Ουκρανία. Ο Αλεξάντερ Μποροντάι, ο αυτοαποκαλούμενος «πρωθυπουργός της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», δήλωσε ότι οι δυνάμεις του δεν διαθέτουν όπλα ικανά να πλήξουν ένα αεροσκάφος σε τόσο μεγάλο ύψος.

Το γεγονός όμως είναι ότι κάποιος στην περιοχή όπου η Ανατολική Ουκρανία συναντά τη Ρωσία χρησιμοποιεί αυτό το εξελιγμένο αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα. Την περασμένη Τετάρτη, την παραμονή της κατάρριψης του Boeing της Malaysia Airlines, χτυπήθηκε ένα Sukhoi Su-25 της ουκρανικής αεροπορίας κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία. Το ουκρανικό υπουργείο Αμυνας επιβεβαίωσε στο CNN ότι αυτό το πολεμικό αεροσκάφος πετούσε σε ύψος 6.200-6.500 μέτρα (περίπου 21.000 πόδια) και χτυπήθηκε κοντά στην πόλη Αμβροσίιβκα που απέχει μόλις 30 χλμ. από το σημείο όπου επλήγη το Boeing και 15 χλμ. από τα σύνορα με τη Ρωσία. Ο ουκρανικός στρατός πιστεύει ότι ο πύραυλος εκτοξεύτηκε από ρωσικό έδαφος.

«Μαύροι δρόμοι» για λαθρεμπόριο και όπλα

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας δηλώνει ότι τα όπλα δεν μπορούν να περάσουν κρυφά τα σύνορα. Ομως το CNN επιμένει ότι μπορούν. Ως τις αρχές Ιουνίου οι αντάρτες είχαν πάρει υπό τον έλεγχό τους αρκετά περάσματα σε ένα τμήμα των συνόρων με μήκος άνω των 200 χλμ. Η περιοχή είναι αγροτική και δεν φρουρείται επαρκώς.

Δεκάδες μονοπάτια –γνωστά ως «μαύροι δρόμοι» επειδή χρησιμοποιούνται για λαθρεμπόριο –διασχίζουν τα σύνορα. Επιπλέον, οι ουκρανοί συνοριοφύλακες είναι υπό διάλυση μετά την επίθεση στο αρχηγείο τους στο Λουχάνσκ στις αρχές Ιουνίου. Τότε οι φιλορώσοι αντάρτες είχαν ήδη αρχίσει να φέρνουν ρωσικά όπλα.

Οι άγνωστες πτυχές είναι οι εξής: πόσα όπλα έχουν μεταφερθεί από τη Ρωσία, πώς αποκτήθηκαν και είναι το SA-11 Buk ανάμεσά τους;

Οι φιλορώσοι ουκρανοί αυτονομιστές είναι πιο ευάλωτοι από αέρος, γι’ αυτό λαβαίνουν αναλόγως τα μέτρα τους. Τα ουκρανικά αεροσκάφη έχουν αρχίσει να πετούν σε μεγαλύτερο ύψος για να αποφεύγουν τους πυραύλους από εκτοξευτήρες ώμου. Για να κρατήσουν τα εδάφη που έχουν υπό τον έλεγχό τους οι αντάρτες πρέπει να αντιμετωπίσουν την ουκρανική αεροπορία. Το ερώτημα προς απάντηση είναι αν έλαβαν βοήθεια από τη Ρωσία και ποια ακριβώς ήταν αυτή.